Πρόγραμμα χρηματοδότησης «ξεχασμένων» ακινήτων: Ποιους αφορά, πότε ξεκινά

Από τις 8 Ιανουαρίου 2018 θα γίνονται δεκτές αιτήσεις χρηματοδότησης για την ανάδειξη «ξεχασμένων» ακινήτων που έχουν στην ιδιοκτησία τους οι δήμοι στο πλαίσιο του προγράμματος του ΕΣΠΑ με τίτλο: "Δημιουργική Επανάχρηση Δημοτικής Ακίνητης Περιουσίας".

Σύμφωνα με την πρόσκληση του προγράμματος που αναμένεται να ανακοινωθεί τις επόμενες μέρες, ο συνολικός προϋπολογισμός είναι 50 εκατ. ευρώ και μέγιστη χρηματοδότηση είναι 2.500.000 ευρώ ανά πρόταση και μέχρι και το 100% του κόστους, ανάλογα με το είδος της αξιοποίησης.

Στόχος είναι να αξιοποιηθούν και να επανενταχθούν στον ιστό της πόλης για τουριστικούς, πολιτιστικούς σκοπούς αλλά και για επιχειρηματικές δραστηριότητες τα παλιά δημοτικά καταστήματα,όπως βιομηχανικά κτίρια, αποθήκες και σφαγεία, στεγασμένες στοές και αγορές, δικαστικά μέγαρα, δημοτικά λουτρά, στρατιωτικές εγκαταστάσεις, ακόμη και εγκαταλειμμένα «Ξενία» και νοσοκομεία και άλλα κτιρια ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής αξίας.

Επισημαίνεται ότι δεν είναι επιλέξιμη παρέμβαση ο εκσυγχρονισμός κτιρίων / εγκαταστάσεων που λειτουργούν πλήρως. Επιλέξιμες είναι οι παρεμβάσεις σε ανενεργά κτίρια ή κτίρια που ένα μικρό ποσοστό της επιφάνειας τους (έως 20%) έχει υφιστάμενη χρήση και με την παρέμβαση θα αποκτήσει χρήση το σύνολο της επιφάνειάς του.

Κάθε δήμος δύναται να υποβάλει μια και μοναδική πρόταση χρηματοδότησης για την ανακατασκευή, αναστήλωση αποκατάσταση και επανάχρηση του κτιρίου, υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις:
- το κτίριο απαιτείται να είναι ιδιοκτησίας του δήμου ή να έχει παραχωρηθεί σε αυτόν από δημόσιο φορέα για χρονικό διάστημα άνω των 15 ετών.
- το κτίριο απαιτείται να είναι συνολικής επιφάνειας άνω των 500 τ.μ. - το κτίριο θα βρίσκεται εντός αστικού ιστού ή/και εκτός υπό την προϋπόθεση ότι θα εξασφαλίζεται η άμεση και γρήγορη προσβασιμότητα σε αυτό.
- η χρήση που θα επιλεγεί θα πρέπει να διασφαλίζει τη συνεχή λειτουργία του κτιρίου τουλάχιστον για 4 ημέρες / εβδομάδα και 8 μήνες / χρόνο.

Με την κατάλληλη διαμόρφωση εσωτερικά και εξωτερικά και την εφαρμογή της νέας τους χρήσης, πρέπει να έχουν ως αποτέλεσμα την ανάδειξη των κτιρίων μέσω της λειτουργίας τους ως εστιών τουριστικής, πολιτιστικής αλλά και επιχειρηματικής δραστηριότητας ή και την ουσιαστική αναζωογόνηση και την αλλαγή προσανατολισμού περιοχών σε πολιτιστικές και τουριστικές περιοχές.

Οι προτεινόμενες παρεμβάσεις οφείλουν όχι απλώς να διατηρούν το κτίριο αλλά να μην αλλοιώνουν τα αρχιτεκτονικά και αισθητικά του χαρακτηριστικά και θα πρέπει να γίνεται χρήση εφαρμογών φιλικών προς το περιβάλλον καθώς και υιοθέτηση των αρχών βιοκλιματικού σχεδιασμού.

Σημειώνεται ότι συμπεριλαμβάνεται και το κόστος της μελέτης που πρέπει να υποβληθεί μετά την έγκριση του προγράμματος ενώ οι δήμοι αναλαμβάνουν τη δέσμευση να ολοκληρώσουν τις κατασκευαστικές εργασίες έως τις 31 Δεκεμβρίου 2023, οπότε λήγει η περίοδος απορρόφησης των κονδυλίων.

Κατηγορίες παρέμβασης
Οι δήμοι μπορούν να προχωρήσουν στην αξιοποίηση ενός κτιρίου, σύμφωνα με τις ακόλουθες δυνατότητες και προϋποθέσεις ανά κατηγορία παρέμβασης:

1η ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ (100% επιδότηση) : Αξιοποίηση τουλάχιστον 80% της επιφάνειας του κτιρίου (>=500 τ.μ.) για αθλητικές πολιτιστικές και ψυχαγωγικές δραστηριότητες που θα παρέχει ο δήμος ή αρμόδιος φορέας του χωρίς οικονομικό αντάλλαγμα στους πολίτες και αξιοποίηση μέχρι 20% (μέγιστο) της επιφάνειας του κτιρίου για οικονομικές δραστηριότητες οι οποίες θα είναι υποχρεωτικά βοηθητικές και συνυφασμένες με την κύρια χρήση. Οι οικονομικές δραστηριότητες θα ασκηθούν αποκλειστικά από ιδιώτες μέσω εκμίσθωσης που θα προκύψει μετά από διαγωνιστική διαδικασία. Στην περίπτωση αυτή το ποσοστό της επιλέξιμης συγχρηματοδοτούμενης δημόσιας δαπάνης θα ανέρχεται στο 100% της επιλέξιμης δαπάνης και ο επιλέξιμος προυπολογισμός θα είναι μέχρι 2.500.000 ευρώ.

2η ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ (επιδότηση με χρηματοοικονομική μελέτη) περιλαμβάνει τις ακόλουθες υποκατηγορίες:
2.Α. Αξιοποίηση 100% της επιφάνειας του κτιρίου για την παροχή αθλητικών, πολιτιστικών και ψυχαγωγικών δραστηριοτήτων που παρέχονται από τον Δήμο ή αρμόδιο φορέα του με οικονομικό αντάλλαγμα,
2.Β. Αξιοποίηση 100% της επιφάνειας του κτιρίου για την παροχή αθλητικών, πολιτιστικών και ψυχαγωγικών δραστηριοτήτων που παρέχονται από ιδιώτη με οικονομικό αντάλλαγμα. Οι οικονομικές δραστηριότητες θα ασκηθούν αποκλειστικά από ιδιώτες μέσω εκμίσθωσης που θα προκύψει μετά από διαγωνιστική διαδικασία,
2.Γ. Αξιοποίηση τουλάχιστον 80% της επιφάνειας του κτιρίου για την παροχή αθλητικών, πολιτιστικών και ψυχαγωγικών δραστηριοτήτων που παρέχονται από τον Δήμο ή αρμόδιο φορέα του με οικονομικό αντάλλαγμα και μέχρι 20% (κατά μέγιστο) της επιφάνειας του κτιρίου για οικονομικές δραστηριότητες οι οποίες θα είναι υποχρεωτικά βοηθητικές και συνυφασμένες με την κύρια χρήση. Οι οικονομικές δραστηριότητες θα ασκηθούν αποκλειστικά από ιδιώτες μέσω εκμίσθωσης που θα προκύψει μετά από διαγωνιστική διαδικασία. Το ποσοστό ενίσχυσης του Δήμου θα υπολογιστεί βάσει του ελλείμματος χρηματοδότησης όπως αυτό προκύπτει από τη μελέτη κόστους - οφέλους. Ειδικά για την περίπτωση που ο προϋπολογισμός δεν θα ξεπερνά το ποσό των 2.000.000 ευρώ δεν απαιτείται μελέτη κόστους-οφέλους και η δημόσια δαπάνη θα ανέρχεται σε ποσοστό 80% της εγκεκριμένης επιλέξιμης δαπάνης.

3η ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ (μέγιστη επιδότηση 35% ): Αξιοποίηση του 100% της επιφάνειας του κτιρίου για άσκηση οικονομικών δραστηριοτήτων που αφορούν σε λειτουργία τουριστικών δραστηριοτήτων και εμπορικών δραστηριοτήτων. Στην περίπτωση αυτή η δημόσια δαπάνη θα ανέρχεται σε ποσοστό μέχρι 35% της εγκεκριμένης επιλέξιμης δαπάνης, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο Γενικό Απαλλακτικό Κανονισμό (ΓΑΚ) 651/2014 (αρ 14 παρ2 ).

4η ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ (100% επιδότηση) η οποία περιλαμβάνει τις ακόλουθες υποκατηγορίες:
4.Α: Αξιοποίηση τουλάχιστον του 80% της επιφάνειας για τη μετεγκατάσταση και λειτουργία υπηρεσιών του δήμου και προαιρετικά μέχρι 20% (κατά μέγιστο) της επιφάνειας του κτιρίου για οικονομικές δραστηριότητες οι οποίες θα είναι υποχρεωτικά βοηθητικές και συνυφασμένες με την κύρια χρήση. Οι οικονομικές δραστηριότητες θα ασκηθούν αποκλειστικά από ιδιώτες μέσω εκμίσθωσης που θα προκύψει μετά από διαγωνιστική διαδικασία.
4.Β: Αξιοποίηση τουλάχιστον 80% της επιφάνειας του κτιρίου για δραστηριότητες κοινωνικού χαρακτήρα του Δήμου με προτεραιότητα σε βρεφικούς-παιδικούς σταθμούς, ΚΑΠΗ, ΚΔΑΠ, Δημοτικά Ιατρεία και προαιρετικά μέχρι 20% (κατά μέγιστο) της επιφάνειας του κτιρίου για οικονομικές δραστηριότητες οι οποίες θα είναι υποχρεωτικά βοηθητικές και συνυφασμένες με την κύρια χρήση. Οι οικονομικές δραστηριότητες θα ασκηθούν αποκλειστικά από ιδιώτες μέσω εκμίσθωσης που θα προκύψει μετά από διαγωνιστική διαδικασία.
4.Γ: Αξιοποίηση τουλάχιστον 80% της επιφάνειας του κτιρίου για τη μετεγκατάσταση υπηρεσιών άλλου δημόσιου φορέα με δωρεάν παραχώρηση σύμφωνα με ισχύον θεσμικό πλαίσιο και προαιρετικά μέχρι 20% (κατά μέγιστο) της επιφάνειας του κτιρίου για οικονομικές δραστηριότητες οι οποίες θα είναι υποχρεωτικά βοηθητικές και συνυφασμένες με την κύρια χρήση. Οι οικονομικές δραστηριότητες θα ασκηθούν αποκλειστικά από ιδιώτες μέσω εκμίσθωσης που θα προκύψει μετά από διαγωνιστική διαδικασία. Οι παρεμβάσεις αυτές αναμένεται να συμβάλλουν στη βιώσιμη αξιοποίηση των περιοχών ενδιαφέροντος που συνδυαστικά με την άσκηση άλλων δραστηριοτήτων του δήμου θα αναβαθμίσουν την εικόνα της πόλης αντιμετωπίζοντας παράλληλα την μεταβαλλόμενη κοινωνική και οικονομική πραγματικότητα και δημιουργώντας τις προϋποθέσεις μιας ολοκληρωμένης αστικής ανάπτυξης. Μέσα από τις παρεμβάσεις αυτές επιδιώκεται η επίτευξη κοινωνικών, πολιτιστικών και δημοσίου συμφέροντος στόχων που εξυπηρετούν τη βιώσιμη ανάπτυξη των αυτοδιοικητικών μονάδων. Για την 4η κατηγορία παρέμβασης δύναται να διατεθεί κατά μέγιστο το 30% του διαθέσιμου συνολικού προϋπολογισμού της πρόσκλησης.

5η ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ (έως 100% επιδότηση): Αξιοποίηση τουλάχιστον 80% της επιφάνειας για συνδυασμό κύριων δραστηριοτήτων όπως αυτές περιγράφονται στις κατηγορίες παρέμβασης 1, 2 και 4 και αξιοποίηση μέχρι 20% (μέγιστο) της επιφάνειας του κτιρίου για οικονομικές δραστηριότητες οι οποίες θα είναι υποχρεωτικά βοηθητικές και συνυφασμένες με την κύρια χρήση.
1.1. Απαιτούμενες προπαρασκευαστικές ενέργειες: Οι προπαρασκευαστικές ενέργειες, δηλαδή οι μελέτες ωρίμανσης των σχετικών έργων (π.χ. οι οριστικές μελέτες, διαδικασία αδειοδοτήσεων) είναι επιλέξιμες δαπάνες. Σε αυτήν την περίπτωση, ο προϋπολογισμός της πράξης εγγράφεται κατά στάδια.
1.2. Ωρίμανση - αξιοποίηση Κτιρίου: Οι προτάσεις που θα υποβληθούν θα πρέπει να βασίζονται σε τεκμηριωμένη οικονομοτεχνική ανάλυση βάσει επιχειρηματικού σχεδίου.

Ποιές είναι οι επιλέξιμες δαπάνες
Επιλέξιμες δαπάνες είναι:

1) οι προπαρασκευαστικές ενέργειες, δηλαδή οι μελέτες ωρίμανσης των σχετικών έργων (π.χ. οι οριστικές μελέτες, διαδικασία αδειοδοτήσεων). Οι ενέργειες αυτές θα αποτελούν διακριτό υποέργο και οφείλουν να ολοκληρωθούν εντός 18 μηνών από την ημερομηνία ένταξης.
Επισημαίνεται ότι επιλέξιμη είναι η εκπόνηση μελετών για Ευρωπαϊκή Ένωση Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) Σελίδα 11 την εξυγίανση του εδάφους από πιθανή μόλυνση ή επιβαρυντικά για την υγεία στοιχεία, όπου απαιτείται.

2) Οικοδομικές εργασίες, οι οποίες μπορεί να περιλαμβάνουν: Στατικές εργασίες επιδιόρθωσης του φορέα και των υλικών πλήρωσής του, αντικατάσταση ανοιγμάτων και κουφωμάτων, πόρτες, παράθυρα , υαλοστάσια, κατασκευή όλων των απαραίτητων προσβάσεων και εξοπλισμού για τη διευκόλυνση ΑΜΕΑ, λοιπές αρχιτεκτονικές παρεμβάσεις, λύσεις εξοικονόμησης ενέργειας κλπ

3) Ηλεκτρομηχανολογικές εργασίες

4) Εργασίες Πρασίνου

5) Αγορά εξοπλισμού για την ίδρυση ή εκσυγχρονισμό υποδομής,

6) Δαπάνες τεχνολογίας και πληροφορικής (δίκτυα, εξοπλισμός, λογισμικό κ.α.) έως 20% του επιλέξιμου προϋπολογισμού.

7) Ενέργειες προβολής και προώθησης έως 0,5% καθώς και συμβουλευτικές υπηρεσίες υποστήριξης για την υλοποίηση της πράξης έως 4% του επιλέξιμου προϋπολογισμού. Η δαπάνη συντήρησης του εξοπλισμού και αγοράς αναλώσιμων για την ορθή λειτουργία του κατά τη διάρκεια χρήσης του εξοπλισμού στην πράξη δεν είναι επιλέξιμη.

Όπως δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης Αλέξης Χαρίτσης: «Με το νέο πρόγραμμα χρηματοδοτούμε την αξιοποίηση του κτιριακού αποθέματος των δήμων. Κτίρια που παρέμεναν αδρανή και επιβάρυναν οικονομικά τους δημότες θα μετατραπούν σε σημαντικές εστίες πολιτιστικής, τουριστικής και επιχειρηματικής δραστηριότητας αλλά και σε νέες πηγές εσόδων για τους δήμους. Πρόκειται για δράση που συνδυάζει αρμονικά τη διατήρηση και ανάδειξη των τοπικών εμβληματικών κτιρίων με την οικονομική ανάπτυξη, προσαρμοσμένη στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της κάθε περιοχής.

Στη νέα προγραμματική περίοδο επικεντρώνουμε σε μικρά και μεσαία έργα στους δήμους όλης της χώρας που αναβαθμίζουν τις υποδομές τους και ενισχύουν τις αναπτυξιακές δυνατότητες των τοπικών οικονομιών. Για τη χρηματοδότηση αυτών των παρεμβάσεων κινητοποιούμε τόσο τους πόρους του ΕΣΠΑ όσο και εκείνους του εθνικού σκέλους του Προγράμματος Δημόσιων Επενδύσεων, αναπτύξαμε στοχευμένα χρηματοδοτικά εργαλεία όπως το νέο Ταμείο Υποδομών, ενώ εξασφαλίσαμε και πρόσθετα κονδύλια από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων».