Επαγγελματικά εξουθενωμένοι οι νοσοκομειακοί γιατροί

Ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι το ποσοστά εξουθένωσης είναι πολύ υψηλά στους ειδικευόμενους (49,1%), δηλαδή στους γιατρούς που βρίσκονται στην αρχή της καριέρας τους. Από τους γιατρούς των νοσοκομείων που υποφέρουν από bunrout, οι δύο στους τρεις (63,6%) είναι γυναίκες.

Όσον αφορά τις ειδικότητες, οι περισσότερο επιβαρυμένοι φαίνεται ότι είναι οι παιδίατροι καθώς το 45,5% αυτών εμφανίζει συμπτώματα burnout. Ακολουθούν οι αναισθησιολόγοι με 34,3%, οι χειρουργοί με 32,5% και οι παθολόγοι με 23,1%. Επιπλέον, το 31,8% συνολικά των ιατρών εμφανίζουν συναισθηματική εξάντληση.

Σε σχέση με τα ιατρικά λάθη, στους παθολόγους και παιδίατρους όσο χαμηλότερη είναι η ομαδική συνεργασία τόσο αυξάνεται η πιθανότητα να κάνουν λάθος την ώρα εργασίας. Στους χειρουργούς, όσο μειώνεται ο ενθουσιασμός και η αφοσίωσή τους στο επάγγελμα τόσο αυξάνεται η πιθανότητα να κάνουν λάθος την ώρα της δουλειάς τους.

Άλλοι παράγοντες που επιδρούν στην απόδοση των γιατρών είναι ότι το 50% τρώει πρωινό λιγότερο από 4 φορές την εβδομάδα, ενώ το 10% δεν τρώει καθόλου πρωινό. Επίσης, το 34,3% επιλέγει το γρήγορο φαγητό (fast food) για τη διατροφή του πάνω από τέσσερις φορές την εβδομάδα.

Το 44,7% των γιατρών είναι καπνιστές, εκ των οποίων το 10,3% καπνίζει περισσότερα από 10 τσιγάρα την ημέρα. Το 50% ασκείται ελάχιστα, λιγότερο από 2 φορές την εβδομάδα και το 11% όταν πίνει, καταναλώνει περισσότερα από τρία ποτήρια αλκοόλ τη φορά.

Τα στοιχεία αυτά προκύπτουν από έρευνα, με τίτλο: “Επαγγελματική εξουθένωση γιατρών, φροντίδα υγείας και ασφάλεια ασθενών”, που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του έργου “Επαγγελματική εξουθένωση και οργάνωση νοσοκομείων”, στο οποίο μετέχουν ως εταίροι πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα από την Αγγλία, την Πορτογαλία, την Κροατία, την ΠΓΔΜ, τη Βουλγαρία, την Τουρκία, την Ιρλανδία, τη Ρουμανία και την Ελλάδα. Το έργο που χρηματοδοτήθηκε από το 7ο Ευρωπαϊκό Ερευνητικό Πλαίσιο, άρχισε το 2009 και ολοκληρώθηκε τον Ιούνιο του 2014. Η έρευνα έγινε σε ένα δείγμα περίπου 4.000 γιατρών και από τις εννέα χώρες, ενώ στο δείγμα περιλαμβανόταν 700 γιατροί από όλα τα νοσοκομεία της Θεσσαλονίκης.

Όπως ανέφερε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η επιστημονικά υπεύθυνη του έργου, επίκουρη καθηγήτρια του τμήματος Ιατρικής του ΑΠΘ Εύχαρις Παναγοπούλου, τα αποτελέσματα της έρευνας δεν σχετίζονται με την οικονομική κρίση στην Ελλάδα, αλλά συμβαδίζουν με δεδομένα από την υπόλοιπη Ευρώπη και την Αμερική, τα οποία δείχνουν ότι, σήμερα, βασικό πρόβλημα των συστημάτων υγείας είναι η εξουθένωση, η πτώση στην απόδοση και η ικανοποίηση του ιατρικού προσωπικού.

Με βάση τα αποτελέσματα του έργου, πρόκειται να συσταθεί στη Σχολή Επιστημών Υγείας του ΑΠΘ, από την επιστημονική ομάδα που συντόνισε το έργο, ένα Κέντρο Στήριξης Επαγγελματιών Υγείας. Το Κέντρο θα ξεκινήσει τη λειτουργία του στις αρχές του 2015 και θα έχει στόχο την πρόληψη και αντιμετώπιση της επαγγελματικής εξουθένωσης στους γιατρούς και σκοπό την προάσπιση της υγείας, την ικανοποίηση, αλλά και τη διασφάλιση της ποιότητας φροντίδας υγείας των ασθενών καθώς και την πρόληψη των ιατρικών λαθών.

Το Κέντρο θα διαθέτει τηλεφωνική γραμμή για την υποστήριξη γιατρών από όλη την Ελλάδα.

Τι είναι το burnout

Το σύνδρομο burnout χαρακτηρίζεται από τρία συμπτώματα:

- Συναισθηματική/Πνευματική εξάντληση

- Αποπροσωποποίηση/κυνισμός. Όταν ένας εργαζόμενος χάνει την επαφή με τον άνθρωπο. Π.χ. είναι η συχνή έκφραση που ακούγεται στα νοσοκομεία “έχω μία οξεία κοιλία στο 7” αντί “έχουμε την κυρία Μαρία που έχει οξεία κοιλία”.

- Μειωμένη αίσθηση επίτευξης. Δηλαδή την αίσθηση πως ό,τι και να κάνουμε, δεν μπορούμε να βελτιώσουμε τον τρόπο και τις συνθήκες εργασίας.

Το σύνδρομο σχετίζεται αποκλειστικά με την εργασία, είναι χρόνιο και όταν κάποιος το πάθει δεν επανέρχεται εύκολα χωρίς εξωτερική βοήθεια. Προκαλεί χρήση αλκοόλ και ηρεμιστικών από ιατρούς, χρήση βίας στα νοσοκομεία, ιατρικά λάθη, παχυσαρκία, κατάθλιψη, ψυχοσωματικές παθήσεις καθώς και καρδιαγγειακές παθήσεις στους γιατρούς.