Τι λέει η κυβέρνηση για τις καταθέσεις και την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών

Σε ενημερωτικό σημείωμα που εκδόθηκε πριν από λίγο η κυβέρνηση διατυπώνει τη δική της θέση, τόσο για την κατάρρευση των τραπεζικών τίτλων στο χρηματιστήριο όσο και για την διαφαινόμενη μείωση της συμμετοχής του δημοσίου στο μετοχικό κεφάλαιο των τεσσάρων συστημικών τραπεζών.

Ολόκληρο το σημείωμα που εκδόθηκε από την αντιπροεδρία της κυβέρνησης έχει ως εξής:

• Η έγκαιρη ολοκλήρωση της διαδικασίας ανακεφαλαιοποίησης εντός του 2015 απέτρεψε οριστικά τον κίνδυνο για «κούρεμα» των καταθέσεων που θα οδηγούσε σε κατάρρευσης της οικονομίας, καθώς από τις αρχές του 2016 τίθεται σε ισχύ κοινοτική οδηγία που αφήνει ακάλυπτες τις καταθέσεις άνω των 100.000 ευρώ σε περίπτωση που ένα τραπεζικό ίδρυμα δεν μπορέσει να συγκεντρώσει από την αγορά τα αναγκαία ποσά για την κεφαλαιακή του ενίσχυση. Προς το σκοπό αυτό επελέγη η ταχεία διαδικασία του βιβλίου προσφορών (book building) καθώς η κλασική διαδικασία της αύξησης μετοχικού κεφαλαίου δεν θα ολοκληρωνόταν πριν το τέλος του έτους.

• Διεσώθησαν όλες οι μεγάλες τράπεζες καθώς σε περίπτωση μη κάλυψης των βασικών κεφαλαιακών αναγκών τους από ιδιώτες τότε θα οδηγούμασταν σε διαδικασία εξυγίανσης (resolution), που θα απομάκρυνε τους επενδυτές και θα αύξανε σημαντικά το κόστος της ανακεφαλαιοποίησης για το ελληνικό δημόσιο και συνεπώς το δημόσιο χρέος.

• Το κόστος της ανακεφαλαιοποίησης μειώθηκε σημαντικά σε σχέση με τις αρχικές εκτιμήσεις. Ειδικότερα υπολογίζεται ότι το ποσό που θα αντληθεί από τον ESM για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών δεν θα ξεπεράσει τα 6 δις. ευρώ, έναντι αρχικής εκτίμησης 25 δισ. ευρώ, με αποτέλεσμα να αποφευχθεί η μεγάλη αύξηση του Δημοσίου χρέους.

• Η μετοχική συμμετοχή του ΤΧΣ μπορεί μεν να είναι μικρότερη αλλά θα είναι ουσιαστική αφού οι νέες μετοχές θα έχουν πλήρη δικαιώματα ψήφου. Μέχρι τώρα τα πλειοψηφικά ποσοστά συμμετοχής του ΤΧΣ, στο μετοχικό κεφάλαιο των τραπεζών, είχαν εξαιρετικά περιορισμένα δικαιώματα ψήφου φαινόμενο που αποτελούσε παγκόσμια πρωτοτυπία!

• Η νέα ανακεφαλαιοποίηση έχει σχεδιαστεί με τρόπο που διασφαλίζει τα συμφέροντα του Δημοσίου με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε ολική ανάκτηση του ποσού που διατέθηκε στην παρούσα φάση. Το 25% της δημόσιας συμμετοχής θα έχει τη μορφή κοινών μετοχών και το 75% θα έχει τη μορφή ειδικών ομολογιών, των λεγόμενων CoCos. Οι ομολογίες αυτές θα έχουν υψηλό επιτόκιο (8%), άρα οι τράπεζες θα έχουν ισχυρό κίνητρο να τις εξοφλήσουν, οπότε το Δημόσιο θα πάρει πίσω τα χρήματά του. Αν πάλι μια τράπεζα χρειαστεί τις ειδικές ομολογίες για να βελτιώσει την κεφαλαιακή της επάρκεια, τότε τα CoCos θα μετατραπούν σε κοινές μετοχές με πλήρη δικαιώματα.

• Σε ότι αφορά την εκμηδένιση, ουσιαστικά, της τιμής των μετοχών των τραπεζών αυτή οφείλεται σε μια πορεία απαξίωσης του τραπεζικού συστήματος και ευρύτερα της ελληνικής οικονομίας τα χρόνια της κρίσης καθώς στη μη αντιμετώπιση του προβλήματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων που έφτασαν σε πρωτοφανή επίπεδα.

Επομένως η απαξίωση των τραπεζικών μετοχών είναι ένα γεγονός το οποίο είχε ήδη συντελεστεί. Όμως η προσέλκυση νέων ιδιωτικών κεφαλαίων που ξεπερνούν τα 5 δισ. ευρώ δείχνει ότι επανέρχεται η εμπιστοσύνη στις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας και του εγχώριου τραπεζικού συστήματος. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με την οριστική αντιμετώπιση του προβλήματος των «κόκκινων δανείων» δημιουργεί όλες τις προϋποθέσεις προκειμένου η νέα ανακεφαλαιοποίηση να είναι και η τελευταία.