Θα αυξήσει ή όχι τα επιτόκια η ΕΚΤ; Πέντε ερωτήματα για τη συνεδρίαση της Πέμπτης

Για ένα χρόνο οι αυξήσεις των επιτοκίων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ήταν μια τελειωμένη υπόθεση για τις αγορές, αλλά αυτή η φάση έχει τελειώσει με τους επενδυτές να αγωνίζονται να εκτιμήσουν το αποτέλεσμα της συνεδρίασης πολιτικής της Πέμπτης σημειώνει το Reuters.

Οι αναλυτές και οι χρηματαγορές βλέπουν τον πληθωρισμό να παραμένει σε υψηλά επίπεδα και ιδιαιτέρως οι αυξήσεις στις τιμές των τροφίμων να επιβαρύνουν τους προϋπολογισμούς των νοικοκυριών, την ίδια ώρα όμως που η οικονομική δραστηριότητα κατεβάζει ταχύτητα αισθητά.

Το ερώτημα είναι αν η ΕΚΤ θα συνεχίσει ή θα σταματήσει τις αυξήσεις των επιτοκίων με ρυθμό ρεκόρ που έχουν ανεβάσει τα επιτόκια στο 3,75% από αρνητικό έδαφος από τον Ιούλιο του 2022.

Σύμφωνα με τον επικεφαλής μακροοικονομικών για όλον τον κόσμο της ING Κάρσετν Μπρζέσκι, η ισορροπία μεταξύ της παύσης και της αύξησης των επιτοκίων είναι πολύ λεπτή.

Το διεθνές ειδησεογραφικό πρακτορείο Reuters με δημοσίευμά του σήμερα Δευτέρα θέτει πέντε ερωτήματα ενόψει της συνεδρίασης της ΕΚΤ.

1. Θα αυξηθούν τα επιτόκια ή όχι;

Οι παράγοντες της αγορά εμφανίζονται διχασμένοι, όμως εντέλει προτιμούν μια παύση από την ΕΚΤ, καθώς τιμολογούν σχεδόν 40% της πιθανότητα αύξησης των επιτοκίων.

Για πολλούς οικονομολόγους, ένα πράγμα είναι σαφές: αν η ΕΚΤ προτίθεται να καταστήσει πιο σφιχτή τη νομισματική της πολιτική, ο Σεπτέμβριος είναι πιθανότατα η τελευταία της ευκαιρία.

«Αν δεν το κάνουν τον Σεπτέμβριο, η κατάσταση δεν θα είναι καλύτερη τον Οκτώβριο, καθώς τα οικονομικά στοιχεία πιθανότατα θα επιδεινωθούν και ο πληθωρισμός τον Σεπτέμβριο θα κυμανθεί χαμηλότερα», δηλώνει ο επικεφαλής οικονομολόγος της UBS Ρέινχαρντ Κλούσε. Ο ίδιος αναμένει μια αύξηση κατά 25 μονάδες βάσης.

2. Για τι ανησυχεί περισσότερο η ΕΚΤ, για την ανάπτυξη ή τον πληθωρισμό;

«Αυτή είναι η ερώτηση του ενός εκατομμυρίου δολαρίων», γράφει χαρακτηριστικά το Reuters. Ο δομικών πληθωρισμός εξαιρουμένων των ευμετάβλητων τιμών τροφίμων και της ενέργειας, υποχώρησε περισσότερο από το αναμενόμενο στο 5,3% τον Αύγουστο, εξακολουθεί όμως να βρίσκεται αισθητά από τον στόχο της κεντρικής τράπεζας στο 2%. Την ίδια ώρα η εικόνα που παρουσιάζει η αγορά εργασίας παραμένει ισχυρή.

Από την άλλη, η οικονομική δραστηριότητα συρρικνώνεται ταχέως και οι σωρευτικές αυξήσεις των επιτοκίων κατά 425 μονάδες βάσης έχουν περιορίσει τις συνθήκες για τη χρηματοδότηση. Η αύξηση του δανεισμού επιβραδύνεται και η προσφορά χρήματος στη Ευρωζώνη συρρικνώθηκε τον περασμένο Ιούλιο για πρώτη φορά από το 2010.

Τα «περιστέρια», όπως ο επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας της Πορτογαλίας Μάριο Σεντένο, συνιστούν προσοχή. Τα «γεράκια», όπως για παράδειγμα τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου Ισαμπέλ Σνάμπελ και ο Ρόμπερτ Χόλζμαν της Αυστρίας, προειδοποιούν ότι η παύση δεν είναι μια τελειωμένη υπόθεση, όμως δεν έχουν υποστηρίξει ανοιχτά και μια αύξηση.

«Η βασική μας υπόθεση είναι ότι η ΕΚΤ στο σύνολό της θα ανησυχήσει περισσότερο για τα στοιχεία που αφορούν την ανάπτυξη και θα χρησιμοποιήσει τη συνεδρίαση ως ευκαιρία για μια παύση», υποστηρίζει ο Ιέιν Στίλι, CIO για το σταθερό εισόδημα στην JP Morgan Asset Management.

3. Τι θα συμβεί μετά τον Σεπτέμβριο;

Η πρόεδρος της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ δεν έχει πολλά περιθώρια για να κατευθύνει τις αγορές. Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής έχουν ήδη δηλώσει ότι η σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής πλησιάζει στο τέλος της και ότι τα επιτόκια θα παραμείνουν υψηλά για κάποιο χρονικό διάστημα.

«Εάν πρόκειται να αποφασισθεί μια νέα αύξηση, αυτή θα συνοδευτεί από μια πιο ήπια δήλωση», επισημαίνει ο Μπρζέσκι της ING. «Εάν αποφασισθεί η παύση θα συνοδευτεί από μια πιο αυστηρή δήλωση, διότι σε καμία περίπτωση δεν βλέπω την ΕΚΤ να ανακοινώνει επίσημα το τέλος των αυξήσεων των επιτοκίων».

Οι αγορές αντισταθμίζουν τα στοιχήματά τους, και τοποθετούνται σχεδόν 70% για μια νέα αύξηση έως το τέλος του έτους.

Οι επενδυτές αναμένουν οι πρώτες μειώσεις των επιτοκίων να έρθουν από το β΄ εξάμηνο του 2024, ωστόσο θεωρείται δύσκολο η Λαγκάρντ να δώσει κάποια ένδειξη για αυτό.

4. Τι θα δείξουν οι νέες προβλέψεις της ΕΚΤ;

Ακόμη και τα γεράκια, που διατηρούν τη συζήτηση για την αύξηση των επιτοκίων στο τραπέζι, τονίζουν ότι τα νέα στοιχεία είναι κλειδί για την απόφαση της Πέμπτης.

Ο επικεφαλής οικονομολόγος Φίλιπ Λέιν, δήλωσε ότι η επιβράδυνση του δομικού πληθωρισμού ήταν σύμφωνη με τις προβλέψεις του Ιουνίου.

Οι οικονομολόγοι εκτιμούν ότι η ΕΚΤ θα αναβαθμίσει τις βραχυπρόθεσμες προβλέψεις της για τον πληθωρισμό, ενώ θα υποβαθμίσει αυτές για την ανάπτυξη.

Κρίσιμο επίσης είναι αν η πρόβλεψη για τον πληθωρισμό του 2025 στο 2,2% αναθεωρηθεί προς τα κάτω, μια υπόθεση που ενισχύει την άποψη για μια παύση στις αυξήσεις των επιτοκίων.

5. Τι θα γίνει με τις επανεπενδύσεις του PEPP;

Τον περασμένο Ιούλιο, η ΕΚΤ επιτάχυνε την εκκαθάριση του ισολογισμού της, μη επανεπενδύοντας πλέον τα έσοδα από τα ομόλογα που κατέχει στο πλαίσιο του μεγαλύτερου προγράμματός της, του προγράμματος αγοράς περιουσιακών στοιχείων (APP).

Ο πληθωρισμός εξακολουθεί να είναι υψηλός και η ποσοτική σύσφιγξη μέχρι στιγμής έχει δείξει ελάχιστα σημάδια διατάραξης των αγορών. Έτσι, τα γεράκια αρχίζουν να πιέζουν για μια συζήτηση σχετικά με τον τερματισμό των πιο ευέλικτων επανεπενδύσεων από τα ομόλογα που αγοράσθηκαν στο πλαίσιο του Προγράμματος Έκτακτης Ανάγκης για την Πανδημία (PEPP) ύψους 1,7 τρισ. ευρώ νωρίτερα από την τρέχουσα προθεσμία μέχρι το τέλος του 2024.

«Υπάρχει ο κίνδυνος ότι αν δεν αυξήσουν τα επιτόκια… τα γεράκια θέλουν να έχουν ταχύτερη μείωση του ισολογισμού, η οποία θα ήταν επώδυνη για την περιφέρεια”, δήλωσε ο Kaspar Hense, ανώτερος διαχειριστής χαρτοφυλακίου στην BlueBay Asset Management, αναφερόμενος σε χώρες με υψηλό χρέος όπως η Ιταλία.