ΕΣΠΑ: To 2018 μικροχρηματοδοτήσεις έως 25.000 ευρώ σε φυσικά πρόσωπα-επιχειρήσεις

Μέσα στο 2018 εκτιμάται ότι θα ενεργοποιηθεί το θεσμικό πλαίσιο για τις μικροχρηματοδοτήσεις νέας γενιάς και μεγαλύτερης κλίμακας στην Ελλάδα, ενώ εντός του ιδίου χρονοδιαγράμματος αναμένεται να λειτουργήσει και το Ταμείο Μικροχρηματοδοτήσεων.

Τα παραπάνω γνωστοποίησε μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο γενικός γραμματέας Δημόσιων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ, Παναγιώτης Κορκολής, σύμφωνα με τον οποίο την άνοιξη αναμένεται να προωθηθεί προς νομοθέτηση στη Βουλή το θεσμικό πλαίσιο για τις μικροχρηματοδοτήσεις. Ο κ. Κορκολής έχει ήδη στα χέρια του τα πρώτα παραδοτέα τής στρατηγικής μελέτης για την ανάπτυξη των μικροχρηματοδοτήσεων στην Ελλάδα και τη σύνδεσή τους με το ΕΣΠΑ 2014-2020. Θα ακολουθήσει η επεξεργασία του νομικού κειμένου και η δημόσια διαβούλευση, ώστε το θεσμικό πλαίσιο να μπει σταδιακά στην αφετηρία.

Ερωτηθείς για το ύψος των κεφαλαίων που θα διατεθούν για μικροχρηματοδοτήσεις -ήτοι χρηματοδοτήσεις ύψους έως 25.000 ευρώ ανά δικαιούχο, που αφορούν δάνεια προς φυσικά πρόσωπα και επιχειρήσεις, χωρίς όμως τους αυστηρούς όρους των τραπεζών, όπως η υποχρέωση για cash collateral- ο κ.Κορκολής απάντησε: "'Ο,τι προκύψει ώς ζήτηση, θα το καλύψουμε", σημειώνοντας ότι αυτό που προέχει είναι να ξεκινήσει το όλο εγχείρημα.

Η ΤτΕ επόπτης των μη τραπεζικών φορέων "κατά πάσα πιθανότητα"
Κληθείς να σχολιάσει αν οι αδειοδοτήσεις των μη τραπεζικών φορέων, που θα αναλάβουν τη χορήγηση των μικροχρηματοδοτήσεων θα γίνονται από την Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ) ή θα απαιτηθεί η δημιουργία νέας δομής για αυτόν τον σκοπό, ο ίδιος είπε: "Κατά πάσα πιθανότητα, επόπτης των μη τραπεζικών φορέων θα είναι η ΤτΕ. Αν δεν δεχτεί, τότε θα χρειαστεί να δημιουργηθεί κάποιος άλλος φορέας".

Σε ό,τι αφορά δε, τους φορείς που θα παρέχουν τις μικροχρηματοδοτήσεις, σημείωσε ότι αυτοί θα πρέπει να έχουν ένα ελάχιστο κεφάλαιο και να μπορούν να αντλούν χρήματα, είτε από ίδια κεφάλαια είτε μέσω των τραπεζών. 'Ολα αυτά τα ζητήματα -ελάχιστο κεφάλαιο, τρόπος εποπτείας κτλ- θα ρυθμιστούν με το υπό επεξεργασία θεσμικό πλαίσιο.

Και δάνεια "φοιτητικού τύπου"

"Οι μικροχρηματοδοτήσεις απευθύνονται σε επιχειρήσεις κάθε μορφής, και Κοινωνικές Συνεταιριστικές, που ξεκινούν μια επιχειρηματική δράση, μικρή ή μεγάλη, ενώ προβλέπονται και φοιτητικού τύπου δάνεια, για νέους π.χ., που σπουδάζουν σε άλλες πόλεις και δεν μπορούν να καλύψουν τις δαπάνες τους. Πρόκειται δηλαδή για δάνεια με κοινωνικό χαρακτήρα και ευελιξία, στα οποία όμως -με εξαίρεση τους φοιτητές- είναι υποχρεωτικό και το mentoring, δηλαδή η επιχειρηματική καθοδήγηση, που μπορεί να καλυφθεί είτε από ίδιους πόρους είτε με αναθέσεις" διευκρίνισε ο κ.Κορκολής.

Μικροχρηματοδοτήσεις δίδονται ήδη στην Ελλάδα, αλλά σε μικρότερη κλίμακα και με διαφορετικό τρόπο, από φορείς όπως η AFI (Action Finance Initiative), αλλά και από τράπεζες μέσω του προγράμματος EaSI της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ωστόσο, "προς το παρόν, τα αποτελέσματα για όσους οργανισμούς προσπαθούν να λειτουργήσουν εντός του τρέχοντος θεσμικού πλαισίου είναι πολύ περιορισμένα και έχουμε μόνο μερικές δεκάδες χρηματοδοτήσεις, είναι ζήτημα αν φτάνουν τις 100 ή τις 200" εξηγεί ο κ.Κορκολής. Αυτό το χρηματοδοτικό κενό διαπιστώθηκε και αναζητήθηκαν τρόποι σύνδεσης των μικροχρηματοδοτήσεων με το ΕΣΠΑ. Πλέον, το θεσμικό πλαίσιο φαίνεται ότι βρίσκεται εγγύτερα στην αφετηρία. Κατά τον κ.Κορκολή μάλιστα, ήδη υπάρχουν τρεις-τέσσερις φορείς που είναι πλήρως έτοιμοι για να αναλάβουν δράση στο πλαίσιο του microfinancing, εφόσον υπάρξει το νέο θεσμικό πλαίσιο.

ΚΕΠΑ: "Κυνηγάμε το θέμα του θεσμικού πλαισίου εδώ και πέντε χρόνια"
"Το θέμα του θεσμικού πλαισίου το κυνηγάμε ως φορέας πάνω από πέντε χρόνια" σημείωσε μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο υπεύθυνος του έργου microSTARS για τις μικροχρηματοδοτήσεις, Νεοκλής Στάμκος, στέλεχος του ΚΕΠΑ και πρόσθεσε: "Είναι παρήγορο το γεγονός ότι τα πράγματα είναι πολύ πιο ώριμα από κάθε άλλη φορά. Δεν είναι τυχαίο πιστεύω ότι ο ίδιος ο πρωθυπουργός τους τελευταίους μήνες αναφέρθηκε τέσσερις φορές στο ότι έχει πάρει μπροστά η διαδικασία να στηθεί το θεσμικό πλαίσιο, για να μπορέσουν να φτιαχτούν φορείς και μηχανισμοί. Ως ΚΕΠΑ έχουμε υποστηρίξει το υπουργείο με προτάσεις για το πώς πρέπει να δημιουργηθεί ένα σύγχρονο θεσμικό πλαίσιο, γιατί υπάρχουν κακά παραδείγματα από άλλες χώρες, όπως π.χ., η Ιταλία, όπου αναπτύχθηκε ειδικό θεσμικό πλαίσιο που τελικά δεν δούλεψε αποτελεσματικά και οι ίδιες οι εποπτεύουσες αρχές που το συνέταξαν, έχουν παραδεχτεί ότι πρέπει να το αλλάξουν. Αν έχουμε σύντομα έστω ένα προσχέδιο του θεσμικού πλαισίου, μέσα στο 2018 θα τα δούμε αυτά τα εργαλεία να ενεργοποιούνται. Δυστυχώς, στην προηγούμενη προγραμματική περίοδο 2007-2013, η Ελλάδα είχε τη δυνατότητα να απορροφήσει κεφάλαια για μικροπιστώσεις από την ΕΕ και παρόλα αυτά δεν ήρθε στη χώρα ούτε ένα ευρώ. Σε αριθμούς, κοινοτικά κεφάλαια 60 εκατ. δεν ήρθαν ποτέ στη χώρα".

"Ούτε ένα σεντ στην Ελλάδα από μια παγκόσμια προσφορά κεφαλαίων ύψους 34 δισ. δολ"
Σύμφωνα με τον κ.Στάμκο, η παγκόσμια προσφορά κεφαλαίων για τις μικροχρηματοδοτήσεις (με βάση στοιχεία του 2016) κυμαίνεται γύρω στα 34 δισ. δολάρια με στοιχεία της CGAP, φορέα που υποστηρίζεται από την Παγκόσμια Τράπεζα και εποπτεύεται από τον ΟΗΕ. "Από αυτά τα χρήματα στην Ελλάδα, δεν έρχεται σήμερα ούτε ένα σεντ, ενώ υπάρχουν μελέτες της ΕΕ, που αναδεικνύουν ότι υπάρχει στη χώρα μας ένα κενό της αγοράς γύρω στα 140 εκατ. ευρώ ετησίως, αλλά και άλλες μελέτες, όπως η προκαταρκτική (ex ante) μελέτη κατανομής των χρηματοδοτικών εργαλείων του ΕΣΠΑ 2014-2020, που το προσδιορίζουν γύρω στα 40 εκατ.-50 εκατ. ευρω" υποστήριξε ο κ.Στάμκος.

Πού βρίσκεται η ιστορική αφετηρία του μοντέλου των μικροχρηματοδοτήσεων;
"Πρόκειται για ένα εργαλείο που το βλέπουμε σε όλη την Ευρώπη, με τους πιο επιτυχημένους φορείς που κάνουν αυτή τη δουλειά να είναι κυρίως μη τραπεζικοί οργανισμοί. Οι μικροχρηματοδοτήσεις γνώρισαν ιδιαίτερη άνθιση στις χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ, γιατί όταν έπεσε το τείχος συστάθηκαν εξαρχής μηχανισμοί για να καλύψουν το έλλειμμα μιας αγοράς, που δεν είχε καν τράπεζες. Αντίθετα, στην Κεντρική και Δυτική Ευρώπη, λόγω του ότι υπήρχε ανεπτυγμένο τραπεζικό σύστημα δεν εξελίχθηκαν όσο θα έπρεπε, παρότι όπου εφαρμόστηκαν υπήρχαν εξαιρετικά αποτελέσματα και αντίκτυπος" υπογράμμισε και πρόσθεσε: "Ο φορέας που εκταμιεύει το μικροδάνειο αναλαμβάνει όλο το ρίσκο ότι ο δανειολήπτης θα μπορέσει να το διαχειριστεί σωστά, να το αποπληρώσει, έτσι ώστε να επανεπενδύσει στην κοινωνία και να βοηθήσει άλλες επιχειρήσεις" εξήγησε.

"Μικροπιστώσεις παρέχονται πλέον σε περισσότερες από 120 χώρες, τόσο υποανάπτυκτες και αναπτυσσόμενες, όσο και ανεπτυγμένες, όπως η Γαλλία. Στην Ευρώπη παρέχονται μαζί με υπηρεσίες υποστήριξης, καθώς στόχος είναι η δημιουργία βιώσιμων επιχειρήσεων. Στην Ελλάδα είμαστε πίσω ακόμη, αλλά όποτε ανοίξει το θεσμικό πλαίσιο για τις μικροχρηματοδοτήσεις, είμαστε έτοιμοι να αναλάβουμε δράση" σημείωσε ο κ.Στάμκος. Στη διάρκεια του έργου microSTARS, που "έτρεξε" στο πλαίσιο του προγράμματος διασυνοριακής συνεργασίας IPA "Ελλάδα-πΓΔΜ 2007-2013", δημιουργήθηκαν πιλοτικά δύο κέντρα μικροπιστώσεων, σε Θεσσαλονίκη και Κιλκίς. "Σήμερα παρέχουμε υποστήριξη (συμβουλευτικές υπηρεσίες και mentoring) και δουλεύουμε σε συνεργασία με δύο τράπεζες και κυρίως με την Παγκρήτια Συνεταιριστική, που μας επιτρέπει να δανείζουμε στους ωφελούμενους που έχουν έρθει σε εμάς. Πάνω από 160 επιχειρήσεις έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον σε εμάς για μικροδάνεια, κυρίως μέσα από την πρώτη και μοναδική online πλατφόρμα αίτησης μικροδανείων στην Ελλάδα, μέσα από το site μας www.microSTARS.gr. Στην πλειονότητά τους ζήτησαν δάνεια πάνω από 19000 ευρώ και ήξεραν καλά τι ήθελαν" κατέληξε.