Κ. Αχ. Καραμανλής: Παραλάβαμε το 18% της σύμβασης 717 και το προχωρήσαμε στο 70%

Στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής είναι στραμμένο σήμερα το ενδιαφέρον όσον αφορά στην τραγωδία των Τεμπών καθώς θα μιλήσει για πρώτη φορά ο παραιτηθείς υπουργός Μεταφορών Κώστας Αχ. Καραμανλής.

Η συνεδρίαση ξεκίνησε με διαδικαστικά θέματα που τέθηκαν από τις κοινοβουλευτικές ομάδες. Στην Επιτροπή θεσμών και Διαφάνειας έχουν κληθεί σχετικά με την πορεία και την εξέλιξη των έργων της σύμβασης 717 για την τηλεδιοίκηση – σηματοδότηση των σιδηροδρόμων, ο τέως υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Κωνσταντίνος Αχ. Καραμανλής, οι πρώην υπουργοί Χρήστος Σπίρτζης και Μιχάλης Χρυσοχοΐδη, καθώς ο νυν υπουργός Επικρατείας αρμόδιος και για ζητήματα Υποδομών και Μεταφορών Γιώργος Γεραπετρίτης.

Κατά την έναρξη της συνεδρίασης, οι τέσσερις τέως, πρώην και νυν υπουργοί κάθισαν στις θέσεις των υπουργικών εδράνων της Γερουσίας.

Επί της οργάνωσης της συνεδρίασης, ο πρόεδρος της Επιτροπής Αθανάσιος Μπούρας πρότεινε η ακρόαση των τεσσάρων να αρχίσει με τη σειρά που διαχειρίστηκαν τη σύμβαση με αριθμό 717 κατά την άσκηση των καθηκόντων τους. Σχετικά με τις κλητεύσεις και άλλων προσώπων για ακρόαση φορέων που έχουν ζητηθεί και από τα κόμματα της Αντιπολίτευσης, ο κ. Μπούρας πρότεινε αυτό να απασχολήσει την Επιτροπή στο τέλος της σημερινής συνεδρίασης.

Χρυσοχοΐδης: Αποτελεί καθήκον μας η εξακρίβωση της αλήθειας

Πρώτος ξεκίνησε ο πρώην υπουργός Μεταφορών, Μιχάλης Χρυσοχοΐδης.

Αποτελεί καθήκον μας η εξακρίβωση της αλήθειας, είπε ξεκινώντας την τοποθέτησή του ο πρώην υπουργός Μεταφορών, Μιχάλης Χρυσοχοΐδης. Είπε ότι επί των ημερών του είχαν συγκροτηθεί ομάδες εργασίας έτσι ώστε να κριθεί η σκοπιμότητα του έργου και η χρηματοδότηση εγκρίθηκε από το Ταμείο Συνοχής. Εγκρίθηκε από όλα τα εθνικά και ευρωπαϊκά όργανα και πήρε τον δρόμο της δημοπράτησης στις 4 Φεβρουαρίου του 2014. Ανάδοχος αναδείχθηκε ο υποψήφιος με την χαμηλότερη προσφορά.

Ακολούθησε η διαδικασία της ενημέρωσης της Βουλής και ο έλεγχος νομιμότητας από το Ελεγκτικό Συνέδριο.

Τέλη Σεπτεμβρίου του 2014 η διοίκηση της ΕΡΓΟΣΕ υπέγραψε την σύμβαση για τον σιδηροδρομικό άξονα, Αθήνα Θεσσαλονίκη προμαχώνα και έτος παράδοσης ήταν το 2016.

Πρόσθεσε ότι το έργο αυτό ήταν απολύτως αναγκαίο γιατί εν μέσω μνημονίων η Ελλάδα αποφάσισε να ολοκληρώσει την υποδομή στον βασικό άξονα από το Ρίο έως τον Προμαχώνα, έργα πολλά εκ των οποίων έχουν ολοκληρωθεί μέχρι σήμερα και περιλαμβάνουν και την ηλεκτροκίνηση.

Το έργο ονομάζεται ανάταξη και αναβάθμιση σηματοδότησης και τηλεδιοίκησης.

Είναι γνωστό, τόνισε ότι τις δεκαετίες 1990 και 2000 εγκαταστάθηκαν συστήματα σηματοδότησης και τηλεδιοίκησης που έγιναν αντικείμενα δολιοφθορών κλοπών και φυσικών φθορών. Αποφασίστηκε για λόγους ασφάλειας να επιδιορθωθούν γρήγορα οι ζημιές. Το έργο της ανάταξης έπρεπε να ολοκληρωθεί το συντομότερο δυνατόν.

Είπε ακόμα ότι πολλά από τα σημεία ήταν άλλης τεχνολογίας και έπρεπε να εξασφαλιστεί η λειτουργία τους ως ενιαίο σύνολο. Ο ανάδοχος έπρεπε να τα αναβαθμίσει με βάση τις πιο πρόσφατες ευρωπαϊκές οδηγίες. Τα συστήματα αυτά δεν είχαν πιστοποίηση. Τηλεδιοίκηση είναι η απεικόνιση και οι εξ αποστάσεως εντολές χειρισμού. Ολοκληρώθηκε ο διαγωνισμός που κρίθηκε αναγκαίος για να αναβαθμιστεί η ασφάλεια και η λειτουργικότητα του δικτύου. Τον Ιανουάριο του 2015 ανέλαβε η νέα κυβέρνηση για να υλοποιήσει τέλος του 2016 την σύμβαση αυτή.

Σπίρτζης: Ο λαός περιμένει απαντήσεις από όλους μας

Ο λαός περιμένει απαντήσεις από όλους μας για το τι έγινε και τι όχι για το δυστύχημα. Είναι προφανές ότι υπήρξε μεθόδευση να διαχυθούν ευθύνες πριν καν ταφούν οι αδικοχαμένοι συμπολίτες μας, είπε ο Χρήστος Σπίρτζης. Μίλησε για άθλια δημοσιεύματα και στο διαδίκτυο και σε εφημερίδες και η συζήτηση μόνο για την σύμβαση 717 πιστεύω ότι αδικεί το κοινοβούλιο.

Είπε ακόμα ότι υπάρχουν διαχρονικές παθογένειες αλλά και ευθύνες που είναι προσωποποιημένες. Ζήτησε να προσκληθούν και άλλοι άνθρωποι που είχαν ευθύνη στον σιδηρόδρομο.

Καραμανλής: Την ώρα του πένθους σιώπησα αλλά είναι υποχρέωσή μου η πρώτη τοποθέτηση να γίνει εδώ

Η τραγωδία των Τεμπών συγκλόνισε την χώρα μας. Πρωτίστως οφείλουμε να εκφράσουμε την βαθιά μας οδύνη και τα συλλυπητήρια στις οικογένειες των θυμάτων, είπε ξεκινώντας την τοποθέτησή του ο Κώστας Καραμανλής.

Έχουμε απέναντί μας τις οικογένειες των θυμάτων και μια κοινωνία που πενθεί και για τον λόγο αυτό έχουμε ιερές υποχρεώσεις. Να αναλάβουμε ο καθένας τις ευθύνες του να πούμε όλη την αλήθεια και να αφήσουμε απέξω μικροκομματικές σκοπιμότητες. Να δούμε με ειλικρίνεια όλα τα λάθη για να μην επαναληφθούν ποτέ. Για όσα αναφέρω θα υπάρξει τεκμηρίωση. Οι περιστάσεις δεν μας επιτρέπουν να μιλάμε χωρίς τεκμηρίωση και να κάνουμε επιλεκτικές επιλογές εγγράφων.

Η σημερινή μου τοποθέτηση είναι η πρώτη μετά την παραίτησή μου. Την ώρα του πένθους σιώπησα αλλά είναι υποχρέωσή μου η πρώτη τοποθέτηση να γίνει εδώ. Όλοι μίλησαν με αίσθημα ευθύνης αλλά πολλοί επένδυσαν στην πολιτική σκοπιμότητα και την δημαγωγία.

Ξεκαθαρίζω ότι λίγες ώρες μετά την τραγωδία παραιτήθηκα γιατί στον τομέα πολιτικής μου εποπτείας συνέβη μια ανείπωτη τραγωδία. Ούτε είχα ούτε έχω κάποια εξάρτηση από κυβερνητική θέση. Παραιτήθηκα ενάντια στην πεπατημένη της πολιτικής πρακτικής να τίθενται σε διαθεσιμότητα ή να ζητούνται παραιτήσεις υφισταμένων. Παραιτήθηκα και το έκανα εκεί από τον τόπο της τραγωδίας. Θα μείνει όμως γράμμα κενό αν δεν γίνει διερεύνηση.

Είναι χρέος μας να φωτιστεί η αλήθεια και σε αυτό το χρέος θέλω να συμβάλλω σε αυτό.

Ο κ. Καραμανλής αναφερόμενος στην σύμβαση 717 είπε ότι πέρασαν 3 χρόνια προκειμένου να φτάσουμε στην σύνταξη της πρώτης συμπληρωματικής σύμβασης τον Δεκέμβριο του 2017. Εισήχθη προς έλεγχο στο Ελεγκτικό Συνέδριο και εγκρίθηκε τον Ιούνιο του 2018 και ούτε και τότε ξεκίνησε. Το ότι είχε βαλτώσει δεν μπορεί να το αμφισβητήσει κανείς. Υπήρξαν καταγγελίες από τον κ. Νίκο Νικολόπουλο και προέκυψε πληθώρα ζητημάτων. Λίγους μήνες αργότερα ανέλαβε η δική μας κυβέρνηση. Τι είχε παραδοθεί; Κατ’ όνομα το 33% του έργου. Ωστόσο η πιστοποίηση, δηλαδή η λειτουργικότητα ήταν στο 18%. Στις 21/12/2016 έγινε η τελευταία παράδοση συστήματος σηματοδότησης. Παραδόθηκε ποσοστό 32% αλλά οι μισοί από αυτούς τους σταθμούς δεν μπορούσαν να τεθούν σε λειτουργία. Υπήρχαν αστοχίες στο παραδοτέο. Επιπλέον μεταξύ 2017 και 2019 το παραδοτέο έργο ήταν μηδενικό. Ούτε ένας σταθμός ανατάχθηκε ούτε ένα κέντρο τηλεδιοίκησης παραδόθηκε. Ο ΣΥΡΙΖΑ μιλά για 68% και σήμερα το ανέβασε στο 77% προφανώς εννοούν την κάλυψη χρηματοδοτικών αναγκών. Άλλωστε η κάλυψη ενός συστήματος σηματοδότησης πιστοποιείται από την έκδοση πρωτοκόλλου παράδοσης – παραλαβής μεταξύ ΟΣΕ και ΤΡΕΝΟΣΕ.

Για τις συμβάσεις μίλησε για τον κατακερματισμό ή το λεγόμενο σπάσιμο των εργολαβιών. Αυτό συνέβη και με την 717. Και δημιουργείται μια βαβέλ.

Αναμορφώσαμε το ισχύον πλαίσιο και φτιάξαμε μια ενιαία διαδικασία. Μια σύμβαση, ένας εργολάβος για το έργο.

Πρώτο μας μέλημα ήταν να επανεκκινήσουμε αυτό το έργο.

Περιγράφοντας τι έγινε το 2019 είπε ότι έγιναν όλα τα βήματα εν μέσω δυσκολιών όχι μόνο γιατί ήταν πολύπλοκα τα ζητήματα αλλά επειδή υπήρχαν και οι πρωτογενείς συνθήκες της πανδημίας.

Το 2012 υπογράφηκε η συμπληρωματική σύμβαση με την οποία επανεκκίνησε το έργο.

Όπως είπε, μεταξύ των σταθμών που παραδόθηκαν με το σύστημα της τηλεδιοίκησης ήταν και ο σταθμός της Λάρισας. Παραδόθηκε το Νοέμβριο του 2022 όχι από αυτά που λέμε εμείς εδώ αλλά από το μόνο έγγραφο που το αποδεικνύει. Το πρωτόκολλο διοικητικής παραλαβής. Επίσης, όπως προκύπτει από έγγραφο του ΟΣΕ οι σταθμάρχες υποχρεωτικά πρέπει να χαράσσουν αυτόματα την διαδρομή στον πίνακα τηλεδιοίκησης. Η χειροκίνητη πρέπει να λειτουργεί μόνο όταν δεν λειτουργεί η τηλεδιοίκηση. Οσο επιτρέπουμε να κυκλοφορούν ανυπόστατες φήμες οφείλουμε να απαντήσουμε στις ανακρίβειες και στα ψεύδη. Έχω ξεχωρίσει 5.

Αναφέρουν ότι στον σταθμό Λάρισας δεν υπήρχε τηλεδιοίκησης. Ο σταθμός διέθετε τοπικό σύστημα τηλεδιοίκησης. Χρησιμοποιήθηκε έως τις 22.12 της 28ης φεβρουαρίου. Ήταν σε λειτουργία μια ώρα και κάτι πριν το δυστύχημα.

Εξηγώντας για ποιον λόγο λειτουργούσε αυτό καταγράφηκε στο μαύρο κουτί του συστήματος. Επαναχρησιμοποιήθηκε την επομένη και φάνηκε ότι λειτουργούσε σωστά. Ο σταθμάρχης και μπορούσε και έπρεπε να το πράξει ηλεκτρονικά και δυστυχώς δεν το έκανε το έπραξε χειροκίνητα. Και επειδή λειτουργούσε το σύστημα θα μπορούσε να το δει.

Δεύτερον, λέγεται ότι αν είχε ολοκληρωθεί το ETCS θα είχε αποτραπεί το δυστύχημα. Ούτε αυτό ισχύει. Στην περίπτωση αυτή ο σταθμάρχης το παρέκαμψε και το έκανε χειροκίνητα. Από την στιγμή που παρέκαμψε την τηλεδιοίκηση όποιο σύστημα και αν υπήρχε δεν θα λειτουργούσε γιατί θα το απενεργοποιούσε η εντολή του σταθμάρχη.

Και το ETCS και την σηματοδότηση θα μπορούσε να έχει απενεργοποιηθεί από τον ίδιο τον σταθμάρχη. Όλα τα συστήματα ακόμα και τα πιο άρτια καταλήγουν στους ανθρώπους που τα χειρίζονται ή καταλήγουν να μην τα χειρίζονται.

Για το GSMR την ραδιοκάλυψη και ότι δεν υπήρχε γιατί θα είχε προληφθεί το κακό είπε ότι όσοι το λένε παραλείπουν να πουν ότι υπήρχε η απαραίτητη αξιολόγηση και πιστοποίηση. Σημείωσε ακόμα ότι το σύστημα αυτό είναι αυτό μέσω του οποίου έγιναν οι διάλογοι ανάμεσα σε σταθμούς που ακούσαμε στα δελτία ειδήσεων.

Για τον Πύργο Ελέγχου υπέθεσε ότι εννοούν το κέντρο της οδού Καρόλου. Αυτό το άτυπο κέντρο λειτουργεί και σήμερα αλλά χωρίς εκπροσώπους της Hellenic Train. Σκοπός του είναι η παρακολούθηση των δρομολογίων για τις καθυστερήσεις. Αυτό δεν ήταν τίποτα περισσότερο από ένα κέντρο τηλεφωνικής παρακολούθησης των δρομολογίων.

Για το ότι έως το 2019 υπήρχε και δεύτερος σταθμάρχης αλλά το κατάργησε η ΝΔ ο κ. Καραμανλής κατέθεσε βάρδιες με έναν σταθμάρχη από το 2017. Την κρίσιμη νύχτα θα έπρεπε να υπήρχαν άλλοι δυο σταθμάρχες οι οποίοι δυστυχώς έφυγαν νωρίτερα. Οι δικλείδες ασφαλείας υπήρχαν αλλά δεν επαρκούσαν, όπως τα πρωτόκολλα για το πως έπρεπε να γίνουν οι αναγγελίες για τα δρομολόγια μεταξύ σταθμαρχών και μηχανοδηγών και το γεγονός ότι θα μπορούσε να δει ο σταθμάρχης ότι επί 12 λεπτά το τρένο ήταν σε λάθος πορεία.

Ο κ. Καραμανλής μίλησε για την δήθεν όπως είπε υποχρηματοδότηση του ΟΣΕ από τη ΝΔ. Ο ΟΣΕ επι 10 χρόνια λάμβανε 45 εκατ. και πρόσφατα έφτασε τα 75 εκατομμύρια ευρώ, είπε και πρόσθεσε: «Προβλέφθηκαν 270 εκατ για την αναβάθμιση των υποδομών του σιδηροδρόμου. Για την υποστελέχωση από το 2017 ο αριθμός έβαινε μειούμενος. Αυτό άλλαξε το 2022. Ουδείς είχε προνοήσει από την προηγούμενη κυβέρνηση να προχωρήσει τις διαδικασίες προσλήψεων. Εμείς το πράξαμε».

Διερωτήθηκε την περίοδο 2015 – 2019 πόσες προλήψεις έγιναν και απάντησε: Μόλις 24 εκ των οποίων οι 13 ήταν σταθμάρχες. Και ενδιάμεσα έγιναν κινήσεις και προσλάβαμε άλλους 200 με δελτίο παροχής υπηρεσιών. Από το 2022 ο αριθμός τους άρχισε να αυξάνεται. Ο κ. Καραμανλής είπε ακόμα ότι σε μια τόσο οδυνηρή στιγμή για την κοινωνία πρέπει να συμφωνήσουμε στα πραγματικά γεγονότα.

Για την σύμβαση με την Hellenic Train είπε: Το 2017 η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ αποφάσισε να διαγράψει από την ΤΡΕΝΟΣΕ χρέη 200 εκατομμυρίων και να πουλήσει την ΤΡΕΝΟΣΕ αντί 45 εκατομμυρίων. Εμείς το 2022 υποχρεώσαμε την ΤΡΕΝΟΣΕ πλέον Hellenic Train να κάνει επενδύσεις που φτάνουν τα 600 εκατομμύρια ευρώ.

Ποτέ στην ζωή μου δεν κρύφτηκα και ποτέ δεν δίστασα να αναλάβω τις ευθύνες μου. Μιλάμε για φορείς του δημοσίου με παθογένειες ετών. Προσπαθήσαμε να τις αναδιαμορφώσουμε αλλά οι παθογένειες 10ετιων χρειάζονται χρόνια για να εκριζωθούν. Θα ήμουν ανειλικρινής αν έλεγα ότι δεν έχω μερίδιο ευθύνης. Οι λογικές όταν δεν έχουν κάποιοι κανένα λάθος είναι λογικές του χθες.

Γεραπετρίτης: Ποτέ δεν μίλησα για καθολικό κέντρο τηλεδιοίκησης αλλά τοπικό κέντρο στην Λάρισα υπήρχε

Ο κ. Γεραπετρίτης παίρνοντας τον λόγο είπε ότι ένα πολύ μικρό μέρος λειτουργικό των σταθμών παραδόθηκε το 2016 και πρόσθεσε ότι δεν ισχύει ότι το έργο ξεκίνησε ξανά το 2017. Τόνισε ακόμα ότι μόνο σε δυο χώρες ή τρεις υπάρχει στο 100% το σύστημα ETCS και θα είμαστε η μόνη χώρα που θα τοποθετήσει το σύστημα αυτό στο 100% του άξονα. Αυτό θα αναβαθμίσει σημαντικά την ασφάλεια. Θα παραδοθεί το 100% έτοιμο προς χρήση στο τέλος Σεπτεμβρίου του τρέχοντος έτους. Απομένουν δυο κομμάτια. Αυτός που θα ολοκληρωθεί τον Σεπτέμβριο και είναι 333 χιλιόμετρα. Παράδοση σημαίνει ένα και μόνο πράγματα. Να είναι λειτουργικό το σύστημα.

Για το τι λειτουργεί και τι όχι στην Λάρισα είπε ότι άκουσε εξαιρετικά προσβλητικούς χαρακτηρισμούς. Η πραγματικότητα είναι μια και μόνη. Αυτή την στιγμή στην Λάρισα υπάρχει τοπικό κέντρο τηλεδιοίκησης που μπορεί να κάνει αυτόματη χάραξη και ήταν υποχρεωμένος ο σταθμάρχης. Ποτέ δεν μίλησα για καθολικό κέντρο τηλεδιοίκησης.

Μίλησε για ανοίκεια συμπεριφορά συνειδητής παραπλάνησης όταν κάποιοι πηγαίνουν εκεί που γίνονται οικοδομικές εργασίες και εμφανίζουν ότι δήθεν αυτό είναι ότι υπάρχει σήμερα. Ακριβώς δίπλα είναι το κέντρο τοπικής τηλεδιοίκησης της Λάρισας το οποίο λειτουργεί και εκείνη τη νύχτα όφειλε να λειτουργεί. Κάλεσε τους συναδέλφους του να πάνε μαζί και να κάνουν αυτοψία και αν αποδειχθεί ότι λειτουργεί και λειτουργούσε εκείνο το βράδυ μου οφείλετε μια συγγνώμη. Όπως είπε προκύπτει ότι έως 22.12 βραδινή έγιναν χαράξεις και έγινε δυστυχώς χειροκίνητη χάραξη και 1.39 το πρωί έγινε δοκιμαστική λειτουργία και λειτουργούσε απολύτως η αυτόματη χάραξη.

Για το προσωπικό είπε ότι έγινε μεγάλη προσπάθεια να υπάρξει στελέχωση για να αναπληρωθούν οι απώλειες λόγω συνταξιοδότησης. Προσλήφθηκαν 200 άτομα και βρίσκεται αυτή την στιγμή σε εξέλιξη η διαδικασία για την πρόσληψη 117 ατόμων και θα έρθει και άλλη προκήρυξη για 100 άτομα.

Στην συνέχεια έθεσε τα εξής ερωτήματα:

Η ασφάλεια των σιδηροδρόμων προβλέφθηκε σε ειδικό πακέτο της ΕΕ. Ενσωματώθηκε στην ελληνική έννομη τάξη όταν ανέλαβε η κυβέρνηση. Τέλος Ιανουαρίου ψηφίσαμε στην Βουλή έναν νέο φορέα αυτόν της διερεύνησης αεροπορικών και σιδηροδρομικών ατυχημάτων. Θα θέσει την βάση για να διερευνούμε καλύτερα. Η κοινοβουλευτική ομάδα που δεν τον ψήφισε ήταν ο ΣΥΡΙΖΑ.

Θα αναβαθμιστεί αυτή την εβδομάδα με διάταξη σε κακούργημα η κλοπή σιδηροδρομικού υλικού. Έχουμε τεράστιους βανδαλισμούς και τώρα που μιλάμε. Είναι τραγικό όχι μόνο η κλοπή από συμμορίες αλλά και η κλεπταποδοχή. Είναι θλιβερό. Η διάταξη που αφορούσε το κακούργημα της κλοπής υπήρχε. Καταργήθηκε τον Ιούνιο του 2019 με τον ποινικό του ΣΥΡΙΖΑ. Μόνο αν υπάρχει θάνατος μπορεί να υπάρξει καταδίκη για κακούργημα. Αυτό τώρα θα καταστεί συνολικά κακούργημα.

Διατείνεται ο κ. Σπίρτζης ότι ήταν έτοιμο και λειτουργικό μεγάλο ποσοστό 70% και εμείς λέμε 18%. Καταθέσαμε τα πρωτόκολλα. Το τελευταίο είναι 21/12/2016. Ερωτώ: υπάρχει πρωτόκολλο παραλαβής λειτουργικής σταθμού μετά από εκεί; Καλώ τον κ. Σπίρτζη να μας καταθέσει πρωτόκολλο λειτουργικής παραλαβής.

Επίσης είπε: σε 4,5 χρόνια έγιναν 24 προσλήψεις. Έχετε να πείτε κάτι γι’ αυτό; Και όταν διαπιστώσατε ότι ήταν κακή σύμβαση τι κάνατε; Και γιατί παρατείνατε 6 φορές; Το γεγονός ότι δεν υπήρχε ο αναγκαίος έλεγχος είναι ζήτημα παρακολούθησης της σύμβασης και όχι αυτής καθεαυτής. Το καλοκαίρι του 2018 σας έδωσε άδεια το Ελεγκτικό συνέδριο. Ένα χρόνο τι έγινε; Τι έγινε από το καλοκαίρι του 2018 έως το 2019;

Δείτε ζωντανά την συνεδρίαση