Οι πρόεδροι της Δημοκρατίας από το '74

Ένα ρεπορταζ που ανατρέχει από το 1974 μέχρι και σήμερα.

1974

Δέκα μέρες μετά το δημοψήφισμα για την κατάργηση της βασιλευόμενης Δημοκρατίας η Βουλή, τον Δεκέμβρη του 1974, κλήθηκε να εκλέξει μεταβατικό Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Ο τότε πρωθυπουργός Κων. Καραμανλής προτείνει το αξίωμα στον Παν. Κανελλόπουλο. Σύμφωνα με τον κ. Κανελλόπουλο, η πρόταση του έγινε από τον ίδιο τον Καραμανλή στην πρωθυπουργική κατοικία στην Ηρώδου του Αττικού. Η πίεση του Καραμανλή ήταν τόσο μεγάλη που ανάγκασε αρχικώς τον Αχαιό πολιτικό να υποκύψει (όπως αναφέρει στο βιβλίο του «Η Ζώη μου»).

Από την πρωθυπουργική κατοικία μεταβαίνει στο γραφείο του στην οδό Ακαδημίας 33 όπου σε τηλεφωνική επικοινωνία με τον πρωθυπουργό ζητά περιθώριο άλλων δυο ωρών πριν γίνουν οι ανακοινώσεις. Ο Καραμανλής καταλαβαίνει την τελική άρνηση του Κανελλόπουλου και στρέφεται στην υποψηφιότητα του βουλευτή Επικρατείας της ΝΔ και Προέδρου του Συμβουλίου της Επικρατείας Μιχάλη Στασινόπουλου. Στις 17 Δεκέμβρη πραγματοποιείται στη Βουλή η διαδικασία ανάδειξης του Προέδρου της Δημοκρατίας. Υπέρ ψήφισαν οι 206 βουλευτές της ΝΔ ενώ κατά οι ΕΚ-ΝΔ, το ΠΑΣΟΚ και το ΚΚΕ.

1975

Τον Ιούνιο του 1975, μετά την οριστικοποίηση της τελικής μορφής του πολιτεύματος με το νέο Σύνταγμα που ψηφίστηκε, προχωρά η πρώτη εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας με βάση το Σύνταγμα. Η ψηφοφορία εκείνη δεν είχε πολλά παρασκήνια. Ο Καραμανλής επέλεξε τον επίσης βουλευτή της ΝΔ και ακαδημαϊκό Κων/νο Τσάτσο. Χαρακτηριστικό της διαδικασίας υπήρξε ότι αντίπαλοι βρέθηκαν δυο στενοί φίλοι και «παιδιά» της συντηρητικής παράταξης ο Κ. Τσάτσος και ο Π. Κανελλόπουλος, οποίος προτάθηκε από την Ένωση Κέντρου (μετέπειτα ΕΔΗΚ). Έτσι εκλέχτηκε ο κ. Τσάτσος με 210 ψήφους (η ΝΔ διέθετε 215 βουλευτές) ενώ ο Π. Κανελλόπουλος συγκέντρωσε 65 ψήφους. Το ΠΑΣΟΚ και η Ενωμένη Αριστερά ψήφισαν λευκό.

1980

Ο πρωθυπουργός Κων. Καραμανλής θα μεταπηδήσει στο αξίωμα της Προεδρίας της Δημοκρατίας. Θα χρειαστεί τρεις εκλογικές διαδικασίες. Η πρώτη ψηφοφορία θα διεξαχθεί στις 23 Απριλίου με την υποψηφιότητα Καραμανλή να συγκεντρώνει 179 ψήφους και στη δεύτερη στις 29 Απριλίου, 181 ψήφους. Τελικά εξελέγη στην τρίτη ψηφοφορία συγκεντρώνοντας 183 ψήφους (ΝΔ μαζί με βουλευτές της Εθνικής Παράταξης, του ΚΟΔΗΣΟ και της ΕΔΗΚ που δεν συντάχθηκαν με τις επιλογές των κομμάτων τους). Συνυποψήφιοι του Κ. Καραμανλή ήταν ο Ιωάννης Ζίγδης (4 ψήφοι της ΕΔΗΚ), ο Γιώργος Μυλωνάς (3 ψήφοι του ΚΟΔΗΣΟ), ο Ηλίας Ηλιού, ο Λεωνίδας Κύρκος και ο Στέλιος Παπαθεμελής (που έλαβαν από μια ψήφο).

1985

Το 1985 όλοι πίστευαν ότι οδηγούμαστε προς μια δεύτερη θητεία του Κων. Καραμανλή μιας και όπως λέγεται ο τότε πρωθυπουργός Α. Παπανδρέου, σε συνάντηση των δυο ανδρών στο Προεδρικό Μέγαρο, του είχε προτείνει να είναι ξανά υποψήφιος, λέγοντας ότι στο ΠΑΣΟΚ τον ήθελαν οι περισσότεροι. Μάλιστα σε συνάντηση που έγινε στις 28 Φεβρουαρίου ετέθη υπ' όψιν του πρωθυπουργού το κείμενο που θα εξέδιδε η Προεδρία της Δημοκρατίας σχετικά με την υποψηφιότητα Καραμανλή

Όμως, ο Α. Παπανδρέου αιφνιδιάζει τους πάντες και προτείνει στη συνεδρίαση του ανώτατου καθοδηγητικού οργάνου του κόμματος του την υποψηφιότητα του Αρεοπαγίτη Χρήστου Σαρτζετάκη. Αξίζει να σημειώσουμε ότι 22 χρόνια πριν ο Χ. Σαρτζετάκης ήταν ο ανακριτής που ανέλαβε την πολύκροτη δίκη για τη δολοφονία του Γρ. Λαμπράκη. Ο Κων. Καραμανλής με το που μαθαίνει την πρόταση Παπανδρέου παραιτείται από την υπόλοιπη θητεία του.

Χρέη Προέδρου της Δημοκρατίας αναλαμβάνει, όπως προβλέπεται από το Σύνταγμα, ο τότε πρόεδρος της Βουλής Γιάννης Αλευράς.

Στην πρώτη ψηφοφορία η υποψηφιότητα Σαρτζετάκη άθροισε 180 ψήφους. Οι 13 βουλευτές του ΚΚΕ -για πρώτη και τελευταία φορά μέχρι και σήμερα – ψήφισαν για Πρόεδρο της Δημοκρατίας την επιλογή της κυβέρνησης ενώ δυο βουλευτές του ΠΑΣΟΚ έριξαν «λευκό».

Στη δεύτερη ψηφοφορία, ο προεδρεύων αντιπρόεδρος της Βουλής, Μιχαήλ Στεφανίδης, για να αποφευχθούν τυχόν διαρροές, διένειμε έγχρωμα ψηφοδέλτια. Η επεισοδιακή αυτή ψηφοφορία σημαδεύτηκε και από την αρπαγή της κάλπης από τον γαλάζιο βουλευτή Ιωαννίνων Ελ. Καλογιάννη, οποίος την μετέφερε στα γραφεία του κόμματος του!

Η κάλπη επεστράφη μετά από λίγη ώρα και η ψηφοφορία ολοκληρώθηκε χωρίς «διαρροές» και την υποψηφιότητα Σαρτζετάκη να συγκεντρώσει 182 ψήφους.

Στην τρίτη ψηφοφορία οι «διαρροές» θα επιστρέψουν και θα χρειαστεί η ψήφος του Γιάννη Αλευρά για να επιτευχθεί ο μαγικός αριθμός 181. Η ΝΔ θα αντιδράσει ακαριαίως καταθέτοντας πρόταση μομφής κατά του προεδρείου της Βουλής. Η πλειοψηφία της Βουλής όμως είχε αποφανθεί για την εγκυρότητα της ψήφου. Παρά την θετική έκβαση της ψηφοφορίας και την εκλογή Σαρτζετάκη η βαριά ατμόσφαιρα που είχε δημιουργηθεί οδήγησε στην πρόωρη προσφυγή στις κάλπες.

1990

Στις προεδρικές εκλογές του 1990 ο Κων. Μητσοτάκης φοβούμενος το μέτωπο συνεργασίας ΠΑΣΟΚ – ΣΥΝ (είχαν ταχθεί υπέρ τη επανεκλογής Σαρτζετάκη) απέρριψε την πρόταση συναινετικής εκλογής. Πρότεινε μάλιστα την επανεκλογή του Κων. Καραμανλή ο οποίος όμως αρνήθηκε.

Στις τρείς ψηφοφορίες που διεξήχθησαν για τυπικούς λόγους, οι βουλευτές της ΝΔ της ΝΔ ψήφισαν «παρών», χωρίς όμως να λείψουν τα απρόοπτα. Στην τρίτη ψηφοφορία η βουλευτής των Οικολόγων Μαρίνα Δίζη ανάρτησε μέσα στην αίθουσα της Ολομέλειας πανό που έγραφε «φτάνει πια η κοροϊδία με τον συν ένα, τον Πρόεδρο και το νέφος». Αυτό είχε ως αιτία την έντονη αντίδραση της τότε βουλευτή της ΝΔ Άννα Συνοδινού οι οποία ζήτησε να απομακρυνθεί η βουλευτής από την αίθουσα λέγοντας «αυτή δεν είναι Βουλή. Βγάλτε την έξω». Μετά τις εκλογές της 8ης Απριλίου ο Κων. Καραμανλής αποδέχτηκε την πρόταση να είναι υποψήφιος. Αφού απέβη άκαρπη η πρώτη ψηφοφορία στην οποία χρειαζόταν 180 ψήφοι (το ΠΑΣΟΚ ψήφισε τον Γ. Αλευρά και ο ΣΥΝ τον Κ. Δεσποτόπουλο). Στη δεύτερη εξελέγη τελικά ο Κ. Καραμανλής με τους 150 ψήφους της ΝΔ, τη μια ψήφο του Θ. Κατσίκη που είχε εκλεγεί με τη ΔΗΑΝΑ και τις δυο των βουλευτών της μουσουλμανικής μειονότητας που είχαν εκλεγεί ως ανεξάρτητοι.

1995

Η αιφνίδια πρόταση της υποψηφιότητας του Κωστή Στεφανόπουλου από τον τότε πρόεδρο της ΠΟΛ. ΑΝ. Αντώνη Σαμαρά, η οποία διέθετε 10 βουλευτές έδωσε αδιέξοδο στην κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ η οποία είχε επιστρέψει λίγους μήνες πριν στην εξουσία και δεν ήθελε με τίποτα να οδηγηθεί σε πρόωρες εκλογές.

Η κίνηση αυτή απομόνωσε και πολιτικά τη ΝΔ, καθώς ο πρόεδρος της Μιλτιάδης Έβερτ είχε προτείνει την υποψηφιότητα του τέως Προέδρου της Βουλής Αθ. Τσαλδάρη. Οι δυο ψηφοφορίες απέβησαν άκαρπες ενώ στην τρίτη επετεύχθη ο αριθμός 181 με τη σύμπραξη ΠΑΣΟΚ – ΠΟΛΑΝ, το ΚΚΕ ως συνήθως επέλεξε το «παρών».

2000

Στις 8 Φεβρουαρίου, με την συναινετική ψήφο για πρώτη φορά των δύο τότε μεγάλων κομμάτων ΠΑΣΟΚ – ΝΔ, ο Κωστής Στεφάνοπουλος θα επανεκλεγεί στο ανώτατο πολιτικό αξίωμα με 269 ψήφους (10 του ΣΥΝ ψήφισαν το Λ. Κύρκο ενώ 17 του ΚΚΕ και του ΔΗΚΚΙ ψήφισαν «παρών»).

2005

Το Δεκέμβρη του 2004 η επιλογή του Κ. Παπούλια από τον πρωθυπουργό Κώστα Καραμανλή αιφνιδίασε τους πάντες. Στις 8 Φεβρουαρίου του 2005 πραγματοποιείται στη Βουλή η εκλογική διαδικασία με πανηγυρική εκλογή του Κάρολου Παπούλια καθώς κατόρθωσε να συγκεντρώσει τον αριθμό ρεκόρ των 279 ψήφων.

2010

Η επανεκλογή Παπούλια δεν είχε πολλά παρασκήνια μιας και είχε προηγηθεί η πρόωρη προσφυγή της κυβέρνησης Καραμανλή στις κάλπες, τον Οκτώβριο του 2009 και η επάνοδος του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία, αφού πρώτα ο Γιώργος Παπανδρέου είχε διαμηνύσει ότι δεν πρόκειται να συναινέσει στην εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας, βάζοντας τη χώρα σε μια μακρά προεκλογική περίοδο.

Η ψηφοφορία θα διεξαχθεί στις 3 Φεβρουαρίου 2010 και η επανεκλογή Παπούλια επιτυγχάνεται με 266 ψήφους (ΠΑΣΟΚ –ΝΔ –ΛΑΟΣ).

Οι έξι Πρόεδροι της Δημοκρατίας από το 1974 μέχρι και σήμερα

ΜΙΧΑΗΛ ΣΤΑΣΙΝΟΠΟΥΛΟΣ (1974-1975)

Μετά το δημοψήφισμα του 1974 και την εγκαθίδρυση της αβασίλευτης δημοκρατίας, κατά την πρώτη εκλογική διαδικασία ο Μιχαήλ Στασινόπουλος εξελέγη από τη Βουλή προσωρινός Πρόεδρος της Δημοκρατίας με 206 ψήφους. Παρέμεινε Πρόεδρος μέχρι τον Ιούνιο του 1975, όταν ολοκληρώθηκε η μορφή του πολιτεύματος από την αναθεωρητική Βουλή.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΣΑΤΣΟΣ (1975-1980)

Με την κατάρτιση και θέση σε ισχύ του νέου Συντάγματος της χώρας το 1975 ο Κωνσταντίνος Τσάτσος εξελέγη στο αξίωμα υποστηριζόμενος από το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας, συγκεντρώνοντας 210 ψήφους, σε σύνολο 295 εδρών. Αντίπαλος του ήταν ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος, που υποστηρίχθηκε από την Ένωση Κέντρου, ενώ το ΠΑΣΟΚ και η Ενωμένη Αριστερά ψήφισαν λευκό.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ (1980-1985)

Τον Κωνσταντίνο Τσάτσο διαδέχθηκε το 1980 ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, ο οποίος πρώτα παραιτήθηκε από την πρωθυπουργία. Για την εκλογή του πραγματοποιήθηκαν τρεις ψηφοφορίες. Στην πρώτη συγκέντρωσε 179 ψήφους (175 έδρες είχε η Νέα Δημοκρατία), στη δεύτερη 181 και στην τρίτη 183 ψήφους.

ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΑΡΤΖΕΤΑΚΗΣ (1985-1990)

Η διαδικασία εκλογής του 1985 θεωρείται ως η πιο επεισοδιακή από όλες που έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα. Η ρήξη της 9ης Μαρτίου και η απόφαση του Ανδρέα Παπανδρέου να προτείνει τον Αρεοπαγίτη Χρήστο Σαρτζετάκη ως Πρόεδρο της Δημοκρατίας, προκάλεσαν πολιτικό σεισμό καθώς και την παραίτηση του Κ. Καραμανλή. Προσωρινά, τον αναπλήρωσε ο Ιωάννης Αλευράς. Ο Χρ. Σαρτζετάκης εξελέγη Πρόεδρος το Μάρτιο του 1985 ύστερα από δύο άκαρπες ψηφοφορίες, ενώ είχε προηγηθεί και η επεισοδιακή αρπαγή της κάλπης, όταν ο βουλευτής της ΝΔ, Ελευθέριος Καλογιάννης, κρατώντας την στα χέρια του προσπάθησε να την μεταφέρει από την Ολομέλεια στην αίθουσα των γραφείων της ΝΔ.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ (1990-1995)

Μετά την οριακή νίκη της Νέας Δημοκρατίας και την προσθήκη του βουλευτή ΔΗΑΝΑ Θεόδωρου Κατσίκη, αποδέχεται την υποψηφιότητα και εκλέγεται πρόεδρος στη δεύτερη ψηφοφορία (στις 4 Μαΐου 1990) με 153 ψήφους χάρη στις ψήφους των δύο εκπροσώπων της μουσουλμανικής μειονότητας που είχαν εκλεγεί ως «ανεξάρτητοι».

ΚΩΣΤΗΣ ΣΤΕΦΑΝΟΠΟΥΛΟΣ (1995-2005)

Η Πολιτική Άνοιξη του κ. Αντώνη Σαμαρά που διέθετε δέκα βουλευτές πρότεινε και στήριξε ως υποψήφιο Πρόεδρο Δημοκρατίας τον Κωνσταντίνο Στεφανόπουλο, ο οποίος με τη στήριξη και του ΠΑΣΟΚ εξελέγη στις 8 Μαρτίου 1995, κατά την τρίτη ψηφοφορία, με 181 ψήφους. Στις 8 Φεβρουαρίου 2000, με τη σύμπτωση για πρώτη φορά των δύο μεγάλων παρατάξεων στην ίδια υποψηφιότητα, ο κ. Στεφανόπουλος επανεξελέγη από την πρώτη ψηφοφορία συγκεντρώνοντας 269 ψήφους (10 βουλευτές του ΣΥΝ ψήφισαν τον κ. Λ. Κύρκο, ενώ οι 19 του ΚΚΕ και του ΔΗΚΚΙ επέλεξαν το «παρών») και διετέλεσε Πρόεδρος της Δημοκρατίας ως το 2005.

ΚΑΡΟΛΟΣ ΠΑΠΟΥΛΙΑΣ (2005-2015)

Εξελέγη Πρόεδρος της Δημοκρατίας στις 12 Μαρτίου 2005 με 279 ψήφους, που αποτελεί κοινοβουλευτικό ρεκόρ. Επανεξελέγη το 2010 με 266 ψήφους, του ΠΑΣΟΚ, της ΝΔ και του ΛΑΟΣ.

πηγή: newsit