Τέλος στα «ψιλά γράμματα» των ασφαλιστικών συμβολαίων

Το νομοσχέδιο περιέχει και διάταξη με στόχο τη συγκράτηση των υπέρογκων ανατιμήσεων στα συμβόλαια που εμπεριέχουν καλύψεις και για νοσοκομειακή περίθαλψη.
Οι σημαντικότερες αλλαγές συνοψίζονται στα ακόλουθα:

1) Διευρύνονται οι υποχρεώσεις προσυμβατικής ενημέρωσης για όλες τις ασφαλίσεις. «Οι πληροφορίες που παρέχονται προς τους ασφαλισμένους πρέπει να είναι απλές, επαρκείς και ευσύνοπτες, ώστε να επιτρέπουν στον ενδιαφερόμενο λήπτη της ασφάλισης να κατανοήσει τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα του ασφαλιστικού προϊόντος».

2) Υποχρεωτικά παρέχεται πλέον πληροφόρηση κατά το προσυμβατικό στάδιο για το συνολικό κόστος της ασφάλισης, δηλ. τα έξοδα πρόσκτησης, καθώς και για τα διαχειριστικά και λειτουργικά έξοδα που επιβάλλονται κατά τη διάρκεια της σύμβασης. «Οι καταναλωτές δεν έχουν μέχρι σήμερα καμία ενημέρωση για το γεγονός ότι ένα σημαντικό μέρος από το ποσόν που καταβάλλουν (όπως και για το ύψος αυτού) στην πραγματικότητα δεν αποταμιεύεται αφού χρησιμοποιείται για την κάλυψη διαφόρων εξόδων ή αμοιβών (διαμεσολαβούντων, ασφαλιστικής εταιρείας κλπ.)».

3) Η ασφαλιστική επιχείρηση οφείλει να προβαίνει σε «προσυμβατική αξιολόγηση της καταλληλότητας της ασφάλισης ζωής για τον ασφαλισμένο», να συγκεντρώνει δηλαδή στοιχεία προκειμένου να είναι σε θέση να εκτιμήσει αν η ασφάλιση συνάδει με τους στόχους και τις προσδοκίες του αλλά και τις δυνατότητές του να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις που αναλαμβάνει.

4) Επεκτείνονται προστατευτικές δικλίδες (κοινοτική οδηγία Mifid) που ισχύουν για τις συμβάσεις παροχής επενδυτικών υπηρεσιών στις ασφαλιστικές συμβάσεις ζωής που είναι συνδεδεμένες με επενδύσεις.

5) Oι ασφαλιστικοί διαμεσολαβητές υποχρεώνονται σε πιστοποίηση γνώσεων και ικανοτήτων, προκειμένου να προωθούν επενδυτικά ασφαλιστικά προϊόντα, των οποίων την προώθηση και παρουσίαση μπορούν να υποστηρίξουν χωρίς να θέτουν σε κίνδυνο τα συμφέροντα του ενδιαφερόμενου λήπτη της ασφάλισης.

6) Θεσπίζονται υποχρεώσεις ελάχιστης ενημέρωσης για τις διαφημίσεις προκειμένου να αποτρέπονται ανακριβείς εντυπώσεις για το ασφαλιστικό προϊόν.

7) Λαμβάνεται ιδιαίτερη μέριμνα για τη διαφάνεια των παραδειγμάτων αποδόσεων που χρησιμοποιούνται για την απλουστευμένη παρουσίαση των ασφαλίσεων ζωής. Αυτά θα πρέπει να υπακούουν σε ορισμένες ελάχιστες τυπικές προϋποθέσεις, ώστε να μην εκλαμβάνονται ως υποσχέσεις αποδόσεων. Σε περίπτωση παράθεσης ενδεικτικών πινάκων επί ασφαλίσεων που ενέχουν κίνδυνο απώλειας κεφαλαίου, ο ενδεικτικός πίνακας με θετικές αποδόσεις, θα πρέπει να συνοδεύεται και από την απαισιόδοξη εκδοχή της απώλειας κεφαλαίου.

8) Το κόστος πρόσκτησης της ασφάλισης, τα διαχειριστικά έξοδα και η συμμετοχή του λήπτη της ασφάλισης στις υπεραποδόσεις θα πρέπει πλέον να περιλαμβάνονται στο ίδιο το ασφαλιστήριο. Η παράλειψη τήρησης των υποχρεώσεων αυτών θεμελιώνει αξίωση του λήπτη της ασφάλισης για επιστροφή του ποσού που αντιστοιχεί στα αποσιωπηθέντα έξοδα και την πλήρη συμμετοχή του στην υπεραπόδοση.

9) Καθιερώνεται ρητά η ευθύνη των διαμεσολαβούντων για τη συλλογή των αναγκαίων πληροφοριών από τον λήπτη της ασφάλισης, τη διαβίβασή τους στον ασφαλιστή, την ορθή ενημέρωση του λήπτη της ασφάλισης, την ενημέρωση πριν από κάθε εξαγορά ή μεταφορά της ασφάλισης για τα μειονεκτήματα που αυτή συνεπάγεται κ.ά. Για την παραβίαση υποχρεώσεων του διαμεσολαβούντα καθίσταται συνυπεύθυνη και η ασφαλιστική εταιρεία, εκτός αν αποδείξει την έλλειψη υπαιτιότητάς της.

10) Το δικαίωμα εξαγοράς δεν μπορεί σύμφωνα με τις νέες διατάξεις να περιοριστεί πέραν του ενός έτους αντί των τριών ετών που προβλέπεται σήμερα. Κατά την ισχύουσα πρακτική σε περίπτωση άσκησης του δικαιώματος εξαγοράς συμψηφίζονται προκαταβολικά τα έξοδα πρόσκτησης της συνολικής διάρκειας της ασφάλισης με αποτέλεσμα το ασφαλιστήριο να μην έχει ή να έχει μικρή αξία εξαγοράς κατά την πρώιμη φάση της ασφάλισης. Πλέον με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις η αφαίρεση των εξόδων πρόσκτησης κατανέμεται σε μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, με αποτέλεσμα η ασφάλιση να αποκτά σημαντική αξία εξαγοράς ήδη από τα πρώτα έτη. Εξάλλου, τυχόν ποινή σε περίπτωση άσκησης του δικαιώματος εξαγοράς θα πρέπει πλέον να συμφωνείται ρητά και να εμπεριέχεται στο ασφαλιστήριο.

11) Η ασφαλιστική εταιρεία οφείλει να καθορίζει υποχρεωτικά με τη σύμβαση τα κριτήρια και τους δείκτες που θα λαμβάνει υπόψη για την αναπροσαρμογή των ασφαλίστρων σε περιπτώσεις ασφαλειών ζωής και νοσοκομειακής περίθαλψης. Σε περίπτωση που επιλεγούν περισσότεροι του ενός δείκτες πρέπει να σταθμίζεται η συμμετοχή του καθενός στη συνολική διαμόρφωση της μεταβολής του ασφαλίστρου. Κατ’ αυτόν τον τρόπο διασφαλίζεται στον ασφαλιστή η δυνατότητα να προσαρμόζει το ασφάλιστρο στις μεταβολές που το επηρεάζουν, συγχρόνως όμως ο λήπτης της ασφάλισης θα γνωρίζει κατά το χρόνο σύναψης που συνάπτει την ασφάλιση κάτω υπό ποιες προϋποθέσεις αυξάνεται το ασφάλιστρο και θα μπορεί να ελέγχει με βάση τα κριτήρια και τους δείκτες που αποδέχθηκε το δικαιολογημένο του ύψους της αναπροσαρμογής. Για την καλύτερη κατανόηση του τρόπου αναπροσαρμογής η ασφαλιστική επιχείρηση θα εκθέτει, με το έντυπο ενημέρωσης και το ασφαλιστήριο, παράδειγμα με εφαρμογή του τρόπου υπολογισμού.

12) Σε περίπτωση πώλησης προγραμμάτων νοσοκομειακής κάλυψης ετήσιας διάρκειας ο λήπτης της ασφάλισης ενημερώνεται προσυμβατικά και με το ασφαλιστήριο για τα μειονεκτήματα που αυτά έχουν σε σχέση με τις μακροχρόνιες ασφαλίσεις.

13) Για να αποτραπούν φαινόμενα αδικαιολόγητων καθυστερήσεων στην καταβολή των ασφαλιστικών αποζημιώσεων, ιδίως μάλιστα στις περιπτώσεις των μικρών αποζημιώσεων όπου οι δικαιούχοι, ενόψει του δυσανάλογου δικαστικού κόστους, εκτίθενται σε πιέσεις για παραίτηση από μέρος αυτών, θεσπίζονται ελάχιστα ποσά για την αποκατάσταση της ηθικής βλάβης που υφίσταται ο δικαιούχος του ασφαλίσματος.

14) Κατοχυρώνονται τα δικαιώματα εκείνων που συμμετέχουν σε ομαδικά ασφαλιστήρια και οποίοι εξαιτίας του γεγονότος ότι δεν είναι οι ευθέως συμβαλλόμενοι με την ασφαλιστική εταιρεία δεν τους παρέχεται συχνά επαρκή πληροφόρηση και γνώση των στοιχείων και των όρων της ασφάλισης που τους αφορούν.

15) Προβλέπεται, τέλος, η δυνατότητα επιβολής χρηματικών προστίμων για την παραβίαση των διατάξεων που καθιερώνουν υποχρεώσεις ενημέρωσης και διαφώτισης των ασφαλιστικών εταιρειών προς τους λήπτες της ασφάλισης.