Οι πέντε κόφτες του κοινωνικού μερίσματος
Γιατί στους 100 που κάνουν αίτηση το πράσινο φως ανάβει μόνο για τους 42
Κορυφαίος ευρωπαίος αξιωματούχος αποκάλυψε εδώ και λίγες ημέρες αυτό που σε επίπεδο πληροφοριών κυκλοφορούσε εδώ και καιρό. Το «έκτακτο κοινωνικό μέρισμα», υποστήριξε ο Ευρωπαίος που γνωρίζει πολύ καλά τα όσα λέγονται πίσω από τις κλειστές πόρτες της διαπραγμάτευσης, δεν εγκρίθηκε ως «φρέσκο χρήμα» αλλά επειδή η ελληνική κυβέρνηση είχε μείνει… πίσω καθ’ όλη τη διάρκεια του 2017. Από το ποσό μαμούθ των 1,4 δις. ευρώ που υποτίθεται ότι είναι ο συνολικός λογαριασμός του κοινωνικού μερίσματος, τα 720 εκατ. ευρώ αφορούν στην ενίσχυση των οικονομικά ασθενέστερων. Και από αυτό το ποσό τα 300 και πλέον εκατομμύρια αφορούν σε χρήματα που ούτως ή άλλως έπρεπε να δοθούν για κοινωνική πολιτική, χρήματα τα οποία απλώς η κυβέρνηση επέλεξε να κρατήσει για το τέλος της χρονιάς προφανώς για να κάνει ποιο «εντυπωσιακό» το κοινωνικό μέρισμα.
Πάντως, λίγεςώρες πριν εκπνεύσει η προθεσμία υποβολής των αιτήσεων-η καταληκτική ημερομηνία είναι η 12η Δεκεμβρίου- τα εμπλεκόμενα υπουργεία Οικονομικών και Εργασίας κατάφεραν να συγκροτήσουν έναν… στρατό από δυσαρεστημένους πολίτες οι οποίοι παρά τα εξαιρετικά χαμηλά εισοδήματα που εμφανίζουν στις φορολογικές τους δηλώσεις, έμειναν τελικώς εκτός δια… ασήμαντον αφορμή. Οι τέσσερις στους 10 που έκαναν αιτήσεις «κόπηκαν» για διάφορους λόγους ενώ αυτοί που έγιναν δεκτοί συνειδητοποιούν ότι το μέσο επίδομα διαμορφώνεται στα 574 ευρώ ανά νοικοκυριό και όχι ανά άτομο. Τα 574 ευρώ τα μοιράζονται τρεις ή και τέσσερις ενώ μια απλή διαίρεση του συνολικού προς διάθεση ποσού με τον διακριτό αριθμό ΑΜΚΑ που μετέχει στις εγκεκριμένες αιτήσεις, οδηγεί στο συμπέρασμα ότι σε κάθε δικαιούχο, αντιστοιχούν τελικώς 220 ευρώ ή περίπου 20 ευρώ ανά μήνα. Για μερικές εκατοντάδες χιλιάδες δικαιούχους του κοινωνικού μερίσματος, οι απώλειες που θα υποστούν είτε από το ψαλίδισμα του επιδόματος θέρμανσης είτε από την ουσιαστική κατάργηση του ΕΚΑΣ, θα είναι υπερδιπλάσιες από το ποσό που πήραν ως έκτακτο μέρισμα.
Ποιοι είναι οι λόγοι για τους οποίους έχει συγκρατηθεί το ποσό έγκρισης των αιτήσεων στο 40%;
1.Ο παράγοντας «φιλοξενία» είναι αυτός που πέταξε έξω τους περισσότερους από όσους έχουν απορριφθεί. Τα εισοδήματα των ενήλικων παιδιών –ακόμη και πενιχρά- προστέθηκαν στις χαμηλές συντάξεις των γονιών τους με αποτέλεσμα να μείνουν όλοι εκτός. Στην Ελλάδα, κάθε… σπίτι έχει και έναν φιλοξενούμενο (είναι περίπου 2 εκατομμύρια στο σύνολο) με αποτέλεσμα το άθροισμα είτε της περιουσίας είτε των εισοδημάτων να καθίσταται τελικώς απαγορευτικό. Το 2014, επί Νέας Δημοκρατίας είχε αντιμετωπιστεί και πάλι το ίδιο πρόβλημα αλλά τότε είχε δοθεί η δυνατότητα στους πολίτες να κάνουν «διόρθωση» και να πάρουν το μέρισμα δεχόμενοι απλώς να υπαχθούν σε δείγμα ελέγχου. Φέτος, το κοινωνικό μέρισμα χάθηκε από χιλιάδες κόσμο για μια φιλοξενία του 2016 η οποία μπορεί πλέον να μην υφίσταται.
2.Ο παράγοντας «τόκοι» επίσης λειτούργησε ως «κρυφός κόφτης». Έτσι, όπως συντάχθηκε ο μαθηματικός τύπος, ακόμη και μερικές δεκάδες ευρώ τόκων είναι αρκετά για να χάσει κάποιος το κοινωνικό μέρισμα. Ένας καταθέτης που είχε ένα υπόλοιπο 10.000 ευρώ σε έναν τραπεζικό λογαριασμό, κόπηκε και ας μην έχει κανένα άλλο εισόδημα ή περιουσιακό στοιχείο.
3.Ακόμη και ενώσεις πολυτέκνων κατήγγειλαν την ρήτρα του να μην δίδεται μέρισμα σε όσους εμπίπτουν στον φόρο πολυτελούς διαβίωσης. Ένα αυτοκίνητο 2000 κυβικών έστω και 10ετίας θεωρείται στοιχείο πολυτελούς διαβίωσης για έναν πολύτεκνο και ας του είχαν δώσει προ 10ετίας σειρά κινήτρων για το αποκτήσει.
4.Τα τεκμήρια είναι επίσης ένας σκληρός κόφτης. Ένα μεγάλο σπίτι που απέμεινε στην ιδιοκτησία ενός πολίτη –άσχετα αν αυτός δεν έχει πλέον τα εισοδήματα να το συντηρήσει- προστίθεται στο τεκμήριο «ύπαρξης» (3000 ευρώ για τον ανύπαντρο και 5000 ευρώ για τον παντρεμένο) και είτε πετάει εκτός κοινωνικού μερίσματος τον δικαιούχο είτε του μειώνει το ποσό που μπορεί να καρπωθεί.
5.Ο 5οςκαι καθοριστικός λόγος για τον οποίο πολλοί δικαιούχοι μένουν τελικώς εκτός είναι τα λάθη. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, αυτό που ήρθε τις προηγούμενες ημέρες στην επιφάνεια. Συνταξιούχοι του ΝΑΤ εισέπραξαν ως μη όφειλαν ΕΚΑΣ κατά τη διάρκεια του 2016. Το φορολογητέο τους εισόδημα φούσκωσε με αποτέλεσμα πλέον να μην πληρούν τα κριτήρια του κοινωνικού μερίσματος. Το 2017, οι συγκεκριμένοι συνταξιούχοι κλήθηκαν να επιστρέψουν το ΕΚΑΣ που τους δόθηκε κατά λάθος αλλά το «φουσκωμένο» εισόδημα παρέμεινε στις δηλώσεις του 2016. Λάθη έχουν γίνει άπειρα και στις φιλοξενίες ακόμη και στα μητρώα του ΕΦΚΑ σχετικά με την ασφάλιση.