Οι επτά αλλαγές στη... συνήθεια της πλαστικής σακούλας

Μια προς μία, οι επτά αλλαγές έχουν ως εξής:

1. η «επώνυμη» σακούλα με αριθμό μητρώου παραγωγού, ημερομηνία και τόπο παραγωγής
2. η διακριτή χρέωση των σακουλών πάχους 50-70 μm από τα καταστήματα (χωρίς τέλος).
3. η προώθηση από τα σούπερ μάρκετ σακουλών πολλαπλής χρήσης ή βιοαποδομήσιμων με χρέωση ή χωρίς, ή με αντάλλαγμα χρησιμοποιημένες πλαστικές σακούλες προς ανακύκλωση
4. η αναγραφή του κόστους πώλησης της σακούλας, καθώς και του τέλους στα παραστατικά. Τέλος, για να ενθαρρυνθεί η επαναχρησιμοποίηση και η ανακύκλωση, υποχρεούνται:
5. οι παραγωγοί πλαστικών σακουλών να συμβάλλονται με συστήματα ανακύκλωσης
6. τα σούπερ μάρκετ να ενθαρρύνουν την επαναχρησιμοποίηση και να συνδράμουν στην ανακύκλωση της πλαστικής σακούλας με διάφορα κίνητρα προς τους πελάτες τους
7. ο Ελληνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης να ενημερώνει τους πολίτες και να παρακολουθεί την παραγωγή, εμπορία και πώληση σακουλών σε συνεργασία με την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, τη Γενική Γραμματεία Εμπορίου.

Η ενσωμάτωση της ευρωπαϊκής οδηγίας οδηγεί σε ραγδαία αλλαγή της καταναλωτικής συμπεριφοράς, αλλά και της αγοράς συσκευασίας όσον αφορά τη χρήση της πλαστικής σακούλας και τη μείωση της κατανάλωσης των λεπτών πλαστικών σακουλών μεταφοράς. Στην Ελλάδα η ετήσια κατανάλωση των λεπτών πλαστικών σακουλών από 242 σακούλες ανά άτομο (ΕΕ, 2010) ή 200/άτομο ανερχόταν το 2015, σύμφωνα με μελέτη του ΙΕΛΚΑ, σε 363 τεμάχια ανά άτομο. Με δεδομένο τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (175 σακούλες/κάτοικο) η Ελλάδα, για να εναρμονισθεί με την Οδηγία πρέπει να οδηγηθεί σε πολύ υψηλά ποσοστά μείωσης της κατανάλωσης της λεπτής πλαστικής σακούλας, της τάξης του 75% έως το 2019 και του 90% ως το 2025.

Η κοινή απόφαση του υπουργού Οικονομίας & Ανάπτυξης Δημήτρη Παπαδημητρίου, του αναπληρωτή υπουργού Οικονομίας & Ανάπτυξης, Αλέξη Χαρίτση, του αναπληρωτή υπουργού Περιβάλλοντος & Ενέργειας Σωκράτη Φάμελλου, της υφυπουργού Οικονομικών Κατερίνας Παπανάτσιου και του διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων Γεωργίου Πιτσιλή, με θέμα: «Καθορισμός μέτρων και κανόνων για τη μείωση της κατανάλωσης πλαστικών σακουλών μεταφοράς, σε συμμόρφωση με την οδηγία 2015/720/ΕΕ για την τροποποίηση της οδηγίας 1994/62/ΕΚ» ορίζεται τέλος ανταποδοτικού χαρακτήρα σε όλες τις λεπτές πλαστικές σακούλες μιας χρήσης (πάχους 0-50 μm) από την 1.1.2018, με εξαίρεση τις πλαστικές σακούλες μεταφοράς με πάχος μικρότερο από 15 μm, οι οποίες απαιτούνται για λόγους υγιεινής ή παρέχονται ως πρωτογενής συσκευασία χύδην τροφίμων. Το τέλος, ύψους 3 λεπτών (για το 2018) και 7 λεπτών από την 1.1.2019, θα είναι απολύτως ανταποδοτικό και θα διατίθεται από τον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης σε συνεργασία με τους δήμους για τη δωρεάν διάθεση στους πολίτες εναλλακτικών μέσων (επαναχρησιμοποιούμενη πλαστική πολλών χρήσεων, πάνινη, διχτάκι, βιοαποδομήσιμη σακούλα), τα οποία θα μειώνουν την κατανάλωση και θα προάγουν την επαναχρησιμοποίηση και την ανακύκλωση.

Εξαιρούνται από το τέλος οι σακούλες που διατίθενται από περίπτερα και υπαίθριο εμπόριο. Σύμφωνα με τον αναπληρωτή υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σωκράτη Φάμελλο, «η χώρα μας καθυστερημένα ακολουθεί την ευρωπαϊκή Οδηγία. Το θετικό είναι ότι αξιοποιήσαμε τον τελευταίο 1,5 χρόνο για μια έντονη συζήτηση με την ελληνική βιομηχανία πλαστικού, αλλά και τον κλάδο του εμπορίου. Στη βιομηχανία πλαστικής σακούλας έχουμε 1.000 θέσεις εργασίας, είναι σημαντικό δυναμικό. Επιδιώξαμε να βρούμε μία λύση που θα εξυπηρετεί και την επιχειρηματικότητα αλλά με αλλαγή παραγωγικού προτύπου. Έχουν ενημερωθεί οι επιχειρήσεις της χώρας μας, έτσι ώστε να μετατρέψουν την παραγωγή τους είτε σε σακούλες πολλών χρήσεων, επαναχρησιμοποιήσιμες, είτε προς σακούλες κομποστοποιήσιμες, δηλαδή, σακούλες που μπορούν να γίνουν λίπασμα. Αυτές δεν θα βαρύνονται με περιβαλλοντικό τέλος. Για τη στήριξη της παραγωγικής ανασυγκρότησης δώσαμε παράταση χρόνου εφαρμογής και για να στηρίξουμε την ελληνική παραγωγή εισάγουμε με την ΚΥΑ την ονομασία προέλευσης στη σακούλα». Παράλληλα, ο κ. Φάμελλος επισήμανε ότι «στο τέλος του 2020 θα πρέπει να αξιολογήσουμε πού βρισκόμαστε σε σχέση με τον στόχο των 90 σακουλών μεταφοράς το χρόνο ανά κάτοικο. Ο ουσιαστικός στόχος είναι οι 40 σακούλες τον χρόνο για τον καθένα μας μέχρι το 2025