Πότε πραγματικά μια εταιρία μπορεί να επικαλείται ότι θα συνεχίσει να λειτουργεί
Μεταξύ των άλλων κανόνων αποτίμησης κατά την σύνταξη των Χρηματοοικονομικών Αναφορών θεωρείται ως δεδομένη η Συνέχιση της Δραστηριότητας της Εταιρείας «ΣΔΕ», ως ρητά προβλέπετε στο άρθρο 43 του προαναφερόμενου νόμου. Ο ελεγκτής με βάση τα Διεθνή Πρότυπα Ελέγχου, κατά την ημερομηνία έκδοσης της έκθεσης ελέγχου έχει και αυτός τη δική του ευθύνη να εκφράσει τη γνώμη αν οι ελεγχθείσες από αυτόν Χρηματοοικονομικές Αναφορών έχουν συνταχθεί με την αρχή της αποτίμησης των στοιχείων της Συνέχισης της Δραστηριότητας της Εταιρείας «ΣΔΕ».
Λόγω των ανώμαλων οικονομικών συνθηκών το αγγλικό Συμβούλιο Χρηματοοικονομικών Αναφορών «ΣΧΑ» (FRC) ανέθεσε σε επιτροπή με Πρόεδρο τον γνωστό σε αρκετούς από εμάς Λόρδο Sharman, - (πρώην διεθνή υπεύθυνο συνεταίρο «internationalseniorpartner» της KPMG - με τον οποίο είχα την τύχη να συνεργαστώ στενά για αρκετά χρόνια) - να μελετήσει το θέμα.Η επιτροπή Sharmanδιενήργησε έρευνα και μετά από δημόσια διαβούλευση τον Ιούνιο 2012 εξέδωσε Έκθεση Συστάσεων για το θέμα της αρχής «ΣΔΕ» (GoingConcern), με τις παρακάτω πέντε συστάσεις:-
Σύσταση 1:- Υιοθέτησης μιας συστηματικότερης μεθόδου στην έρευνα των αιτιών αποτυχίας σημαντικών επιχειρήσεων.
Σύσταση 2:- Διευκρίνιση των σκοπών της διαδικασίας αξιολόγησης της αρχής «ΣΔΕ» και του σκοπού γνωστοποίησης.
Σύσταση 3:- Αναθεώρηση της καθοδήγησης προς τα Μέλη Διοικητικών Συμβουλίων ειδικότερα πως θα εστιάζουν στις συγκεκριμένες περιοχές που διέπονται από την αρχή της «ΣΔΕ» (GoingConcern).
Σύσταση 4:- Ενσωμάτωση της αρχής ΣτΕ με την έκθεση Αποτελεσματικής Κεφαλαιουχικής Δομής (EfficientCapitalStructures)
Σύσταση 5:- Κίνηση προς μια συγκεκριμένη δήλωση στην έκθεση του ελεγκτή για την διαδικασία αξιολόγησης της αρχής της «ΣΔΕ» (GoingConcern) και της συγκεκριμένης έκβασης της αξιολόγησης.
Η προαναφερόμενη έκθεση συστάσεων, από την ημερομηνία έκδοσης της, λόγω του σημαντικού ενδιαφέροντος, έχει υποστεί σε βάθος μελέτη από τα ενδιαφερόμενα μέρη και ειδικότερα από τους ορκωτούς ελεγκτές λογιστές διεθνώς. Αυτό όπως προαναφέρεται οφείλεται κυρίως στην παρούσα ανώμαλη διεθνή χρηματοοικονομική κατάσταση και των συνεχών και ταχέων μεταβολών που επικρατούν στον επιχειρηματικό χώρο.
Μετά από παρέλευση ενάμισι έτους, το Συμβούλιο Χρηματοοικονομικών Αναφορών «ΣΧΑ» (FRC) του Ηνωμένου Βασιλείου πρόκειται να προωθήσει νέες δημόσιες διαβουλεύσεις στις αμφισβητούμενες προσπάθειές του να εφαρμόσει τις Συστάσεις Έκθεσης Καθοδήγησης του Λόρδου Sharman σχετικά με την αρχή της «ΣΔΕ» (GoingConcern), μετά από την κριτική των επενδυτών καθώς και από ένα βασικό μέλος της Επιτροπής έρευνας.
Το «ΣΧΑ» (FRC), άγγελος φύλακας (watchdog) των ενδιαφερομένων επενδυτών έχει συνεχείς διαβουλεύσεις για τη συγκεκριμένη λογιστική αρχή κρίσεως της βιωσιμότητας μιας επιχείρησης που καλούνται οι ελεγκτές λογιστές να εκφράσουν στις εκθέσεις ελέγχου δηλαδή αν κατά την γνώμη τους μια επιχείρηση θα συνεχίσει να λειτουργεί στο εγγύς μέλλον. Αναμφίβολα μία δύσκολή γνώμη προς έκφραση γιατί όπως πολλές φορές έχω διατυπώσει οι επιχειρήσεις είναι ζωντανοί οργανισμοί και οι οικονομικές συνθήκες αλλάζουν συνεχώς. Για τον λόγο αυτό οι εκπρόσωποι του ΣΧΑ (FRC) ανέφεραν στο περιοδικό «AccountancyAge»του A.C.C.Aότι μελετούν σοβαρά τις εκφραζόμενες «ανησυχίες των επενδυτών».
Οι αρχικές συστάσεις, που δημοσιεύθηκαν το 2012, για μια σε πιο ευρεία βάση αξιολόγησης στην οποία λαμβάνονται υπόψη οι κίνδυνοι φερεγγυότητας καθώς επίσης και ρευστότητας, και για τους λόγους αυτούς είχε και την διαδεδομένη υποστήριξη από το επάγγελμα των ελεγκτών. Εντούτοις το ΣΧΑ (FRC) έχει αγωνιστεί να εφαρμόσει τις συστάσεις της Επιτροπής Sharman.
Hκριτική των προτάσεων βασίζεται στο καθορισμό «ΣΔΕ» (GoingConcern) και οι ανησυχίες εστιάζονται στο ότι οι συστάσεις «έχουν θολώσει τη διάκριση» μεταξύ της διαχείρισης και των σκοπών της λογιστικής αξιολόγησης και ότι η σύγχυση θα προέκυπτε κατά συνέπεια.
Σε απάντηση, το ΣΧΑ (FRC) προσπάθησε να κάνει σαφέστερες τις διακρίσεις ως προς την έννοια «ΣΔΕ» (GoingConcern) και επιδίωξε να συνδυάσει την προηγούμενη καθοδήγηση σχετικά με την διαχείριση κινδύνων και του εσωτερικού ελέγχου με την αξιολόγηση της αρχής «ΣΔΕ» (GoingConcern) ως τμήμα των προβλεπόμενων αλλαγών στον κώδικα εταιρικής διακυβέρνησης που θα εφαρμόζεται στη Βρετανία.
Τον Ιανουάριο 2014, ο David Pitt-Watson, βασικό μέλος της Επιτροπής Sharman προειδοποίησε ότι το ΣΧΑ (FRC) θέτει σε κίνδυνο μερικές από τις αρχικές συστάσεις της Επιτροπής. Ο Pitt-Watson, με την προειδοποίηση του ωθεί τα εκτελεστικά μέλη διοίκησης του ΣΧΑ (FRC) να μην παρασύρονται στις ανησυχίες από την κοινή αίσθηση της ερμηνείας του «ΣΔΕ» (GoingConcern) παρά της τεχνικής εφαρμογής χρήσης της.
Όπως τονίζει ο Pitt-Watson και διαμορφώνονται αναλόγως στην περίπτωση των Ελληνικών εταιρειών «είναι ασαφές εάν οι κίνδυνοι που απείλησαν την βιωσιμότητα μεγάλων επιχειρήσεων και πιθανό θα απειλήσουν στο μέλλον μπορεί να προσδιορίζονται αναλυτικά, ούτε είναι σαφές αν θα ζητηθεί από τους ελεγκτές λογιστές ή τα μέλη των Διοικητικών Συμβουλίων να επιβεβαιώνουν ότι βάση της καλύτερης γνώμης τους η επιχείρηση είναι βιώσιμη και ότι οι οποιοσδήποτε παρατηρήσεις υπόκεινται στην βέλτιστη κρίση τους»
Καταλήγοντας, η «ΣΔΕ» (GoingConcern), όπως ανέφερα σε άρθρο μου στο περιοδικό «Accountancy» του ΣΟΕΛ η «Αβεβαιότητα για να συνεχίζει να λειτουργεί μία οντότητα δημιουργείται όταν αυτή έχει ζημίες κατά τη διάρκεια των τεσσάρων τελευταίων ετών και οι βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της υπερβαίνουν το συνολικό ενεργητικό. Πρόσθετος παράγοντας είναι όταν η οντότητα έχει παραβεί τους όρους συμφωνίας των δανείων της και διαπραγματεύεται χωρίς επιτυχία με το σχετικό χρηματοπιστωτικό ίδρυμα προκειμένου να διατηρήσει την στήριξη των δραστηριοτήτων της. Οι παράγοντες αυτοί εγείρουν ουσιώδη αμφιβολία ότι ο φορέας θα είναι σε θέση να συνεχίσει ως εύρυθμη - «ΣΔΕ».
Γιάγκος Χαραλάμπους F.C.C.A*
[*είναι ελεύθερος επαγγελματίας, τεχνικός σύμβουλος της UHYAxon – Ορκωτοί Ελεγκτές, Πρώην Α’ αντιπρόεδρος της Ελληνικής Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς. Ενεργό μέλος του Συνδέσμου Ορκωτών Λογιστών Αγγλίας (ACCA) και του Συνδέσμου Ελεγκτών Λογιστών Κύπρου. Email: charalambousy@ath.forthnet.gr.]
