Τι δεν γνωρίζουν οι καταθέτες. Η αλήθεια για τις «εγγυήσεις»

Του Γιάγκου Χαραλάμπους*

Το συνέδριο αυτό οργανώθηκε από τον Έλληνα πρόεδρο της AEDBF, γνωστό δικηγόρο Δημήτρη Τσιμπανούλη. Στις δύο ημέρες συνεδριάσεων πρόεκυψαν αρκετά συμπεράσματα που ευελπιστώ ότι σύντομα οι διαφάνειες και οι σημειώσεις παρουσιάσεων να φορτωθούν στο διαδίκτυο για μια περαιτέρω μελέτη από όλους μας.

Στην πρώτη ενότητα με κύριο θέμα «Αποδοχή καταθέσεων: Χρηματοδότηση των πιστωτικών ιδρυμάτων και η εμπιστοσύνη των καταθετών - Acceptanceofdeposits: Fundingforcreditinstitutionsanddepositors' trust» με κύριους ομιλητές (α) την καθηγήτρια του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου κυρία Χαρούλα Απαλαγάκη, (β) τον κύριο MichelTisonκαθηγητή στην τραπεζική και κεφαλαιαγορών νομοθεσία του FinancialLawInstitute, GhentUniversity (Belgium) και (γ) τον δικηγόρο κύριο Ιάκωβο Αναγνωστόπουλο.
Οι προαναφερθέντες εισηγητές κάλυψαν αντίστοιχα τα θέματα: (i) H φύση και τα χαρακτηριστικά των Τραπεζικών καταθέσεων και η λειτουργία τους «Nature and characteristics of Bank deposits and their function», (ii) Εγγυήσεις καταθέσεων «Deposits guarantee» και (iii) Δυνατότητα μεταφοράς καταθέσεις εντός της ΕΕ «Deposits transferability within the EU».
Σε σχέση με τις διατάξεις του Κανονισμού 575/2013 και 2013/36/ΕΕ που αφορούν τις καταθέσεις των συνεταιριστικών τραπεζών και τις λοιπές διαδικασίες των τραπεζών μου δόθηκε η ευκαιρία και ο χρόνος να παρέμβω.
Οι αιτιολογικοί νομικοί λόγοι που δόθηκαν, που εγώ για λόγους αρχών εταιρικού και πτωχευτικού δικαίου δεν μπορώ ακόμα να κατανοήσω, είναι ότι η οικονομική κρίση έχει θέσει σε σοβαρή δοκιμασία την ικανότητα των εθνικών και σε κοινοτικό επίπεδο αρχών για τη διαχείριση των προβλημάτων σε τραπεζικά ιδρύματα. Εν τω μεταξύ, οι χρηματοπιστωτικές αγορές στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν ενσωματωθεί σε τέτοιο βαθμό, που τα εγχώρια σοκ κρίσεων σε ένα κράτος μέλος μεταδίδονται ταχύτατα σε άλλα κράτη μέλη.

Όπως επεξηγήθηκε με την απλή αιτιολογία για ένα δήθεν προβλεπόμενο συστημικό κινδύνο (systemicrisk) μπορούν να εφαρμοστούν πτωχευτικές διαδικασίες με αντίστοιχες που έχουν ήδη εφαρμοστεί στην περίπτωση της Κύπρου, και αυτό με τις ισχύουσες νομοθετικές διατάξεις κανονισμών της ΕΕ.

Θεωρώ ότι ο μέσος καταθέτης δεν γνώριζε ή ακόμα και σήμερα δεν γνωρίζει ότι οι τραπεζικές καταθέσεις αποτελούν «ανώμαλη παρακαταθήκη», ότι δεν αποτελούν μια « άθικτη αξία - untouchablevalue», ότι οι «εγγυήσεις που μέχρι σήμερα παρέχονται έχουν δημιουργήσει διαφορές σε επίπεδα κάλυψης - disparityinlevelsofcoverage» και ότι «το μέσο εσωτερικής πτώχευσης οδηγεί τους καταθέτες σε ξένα λιμάνια - bailintooldrivesdepositorsaway» κίνδυνοι που διατρέχουν οι καταθέσεις των καταθετών σε περίπτωση πτώχευσης με την διαδικασία bailin, και οι οποίοι κίνδυνοι σε καμία σύμβαση, που εγώ είχα εξετάσει για την προπαρασκευή της παρουσίασης μου, δεν αναφέρονται σε αυτές στο πνεύμα της διαφάνειας, εταιρικής συμμόρφωσης και ενημέρωσης των καταθετών.
Η προαναφερόμενη άγνοια μας φαίνεται να ισχύει επίσης και στις διατάξεις του νέου Κανονισμού 575/2013 ΕΕ και της Οδηγίες 2013/36/ΕΕ που θα ισχύσουν από τις αρχές του επόμενου έτους. Οι τράπεζες αλλά και κυρίως οι συνεταιριστικές τράπεζες θα επηρεαστούν με τις διατάξεις των άρθρων 27-29 του προαναφερόμενο Κανονισμού. Κανονιστικές διατάξεις οι οποίες δεν λαμβάνουν υπόψη την αποστολή, το όραμα, και την φύση της κάθε τράπεζας ούτε την ουσιαστική διάκριση των συνεταιριστικών τραπεζών που είναι Εταιρείες Ανοικτού Κεφαλαίου (CapitalDrivenentities) σε σύγκριση με τις Εμπορικές Τράπεζες που η μορφή τους και ο στόχος είναι η κυρίως η Διαχείριση Καταθέσεων (DepositDrivenOrganizations).

*Ο Γιάγκος Χαραλάμπους F.C.C.A. Είναι τεχνικός σύμβουλος της UHY AΞΩΝ Ορκωτοί Ελεγκτές, Πρώην Α' Αντιπρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, Επίτιμο μέλος (fellow) του Συνδέσμου Ορκωτών Λογιστών Αγγλίας (Association of Certified and Corporate Accountants), μέλος του Συνδέσμου Ελεγκτών Λογιστών Κύπρου, συνταξιούχος ΣΕΣΜΑ και μέλος του Δ.Σ του ΙΜΔΑ