Εκκαθαριστικά 2017: Περισσότεροι φόροι, λιγότερα έσοδα

Εκκαθαριστικό και… διχίλιαρο. Για τη συντριπτική πλειοψηφία όσων άφησαν για την τελευταία στιγμή την υποβολή της φορολογικής δήλωσης, ο πέλεκυς της εφορίας πέφτει πολύ βαρύς. Στα χρεωστικά εκκαθαριστικά των τελευταίων ημερών, ο μέσος φόρος ξεπερνάει πλέον τα 2200 ευρώ γεγονός που αποδεικνύει ότι όσοι άφησαν για την τελευταία στιγμή την εκπλήρωση της φορολογικής τους υποχρέωσης περιέρχονται και στη χειρότερη μοίρα. Το στατιστικό φαινόμενο έχει την… εξήγησή του. Είθισται κάθε χρόνο αυτοί που σπεύδουν να είναι είτε αυτοί που περιμένουν ότι θα πάρουν επιστροφή φόρου, είτε αυτοί που θέλουν να είναι έτοιμα για τα δικαιολογητικά για την είσπραξη του επιδόματος τέκνων. Έτσι, κατά τη διάρκεια των πρώτων εβδομάδων υποβάλλονται τα πιστωτικά και τα μηδενικά εκκαθαριστικά –τουλάχιστον σε πολύ μεγάλο βαθμό- ενώ τις τελευταίες ημέρες, κυριαρχούν τα χρεωστικά και ειδικά αυτά που φέρνουν και τα περισσότερα βάρη. Προφανώς, το αν η δήλωση θα υποβληθεί μερικές ημέρες πριν ή μερικές ημέρες μετά, δεν παίζει κανέναν απολύτως ρόλο: για όλους, η προθεσμία καταβολής της πρώτης δόσης, εκπνέει στο τέλος Ιουλίου.

Ο μέσος φόρος ανά χρεωστικό εκκαθαριστικό, διαμορφωνόταν χθες στα 1350 ευρώ και ενώ εκκρεμεί ακόμη η υποβολή 200.000 δηλώσεων. Υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο πλέον, ο μέσος φόρος να είναι μικρότερος σε σχέση με πέρυσι. Ο μέσος φόρος στα εκκαθαριστικά του 2016 ήταν 1630 ευρώ ενώ για φέτος, πολύ δύσκολα ο μέσος φόρος θα ξεπεράσει τα 1500 ευρώ. Πώς δικαιολογείται αυτή η πτώση;

1. Φέτος θα είναι πολύ περισσότερα τα χρεωστικά εκκαθαριστικά κάτι που σημαίνει ότι θα είναι περισσότερος ο κόσμος που θα κληθεί να βάλει το χέρι στην τσέπη. Βέβαια, τα ποσά δεν είναι μεγάλα για όλους. Πολλά εκκαθαριστικά βγάζουν φόρο μερικών δεκάδων ευρώ κάτι που εξηγείται ως εξής: Επειδή για τους μισθωτούς και τους συνταξιούχους η παρακράτηση του φόρου δεν έγινε απλό τις αρχές του 2016 με την κλίμακα που έπρεπε, προέκυψαν αρνητικές διαφορές για εκατοντάδες χιλιάδες φορολογούμενους οι οποίες και έπρεπε να πληρωθούν μέσω των εκκαθαριστικών. Αυτή τη στιγμή, και ενώ εκκρεμούν τρεις ημέρες για την ολοκλήρωση της διαδικασίας (δεν αναμένεται να δοθεί άλλη παράταση), τα χρεωστικά εκκαθαριστικά είναι ήδη 2,41 εκατομμύρια έναντι 2,318 που εκδόθηκαν την περυσινή χρονιά. Φέτος, αυτοί που θα πληρώσουν, θα ξεπεράσουν τα 2,5 εκατομμύρια άτομα. Είναι προφανές ότι όσο μεγαλύτερος είναι ο παρανομαστής ενός κλάσματος, τόσο μικρότερο είναι το αποτέλεσμα. Στην προκειμένη περίπτωση, ο παρονομαστής είναι ο αριθμός των φορολογουμένων με το χρεωστικό εκκαθαριστικό που ρίχνει τον μέσο φόρο από τα 1630 ευρώ πέρυσι στα 1500 ευρώ φέτος ή και χαμηλότερα.
2. Υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο, το τελικό ποσό της εκκαθάρισης να βγάλει χαμηλότερο ποσό βεβαίωσης φόρου σε σχέση με πέρυσι, κάτι που δεν θα ικανοποιήσει καθόλου το οικονομικό επιτελείο. Ήδη έχει φανεί η τάση να είναι μεγαλύτερες οι επιστροφές φόρου σε σχέση με πέρυσι. Πέρυσι, τα πιστωτικά εκκαθαριστικά έβγαζαν υποχρέωση καταβολής 311 εκατ. ευρώ από την πλευρά του κράτους και φέτος το αντίστοιχο ποσό είναι ήδη 341 εκατ. ευρώ και ανεβαίνει. Φέτος, οι πιστωτικές δηλώσεις, αναμένεται να κυμανθούν περίπου στα ίδια επίπεδα με πέρυσι, δηλαδή κάτι περισσότερο από ένα εκατομμύριο.
3. Φαίνεται μια τάση περαιτέρω μείωσης της φορολογητέας ύλης. Παρά την εκρηκτική αύξηση της εισφοράς αλληλεγγύης αλλά και των φορολογικών συντελεστών ειδικά για μεσαία και υψηλά εισοδήματα καθώς επίσης και για ενοίκια, το συνολικό ποσό που θα συγκεντρωθεί μέσω των χρεωστικών εκκαθαριστικών θα είναι τελικώς ίδιο ή και λίγο μικρότερο σε σχέση με πέρυσι. Πέρυσι, με τα χρεωστικά εκκαθαριστικά, βεβαιώθηκαν κοντά στα 3,8 δις. ευρώ. Φέτος, το αντίστοιχο ποσό μέχρι και χθες ήταν 3,244 δις. ευρώ κάτι που σημαίνει ότι θα κινηθούμε οριακά στα ίδια επίπεδα με πέρυσι ή και λίγο χαμηλότερα. Αυτό, αν επιβεβαιωθεί, θα σημαίνει ότι οι φορολογούμενοι βρήκαν τον τρόπο να αντιδράσουν στους αυξημένους συντελεστές με την εμφάνιση ακόμη χαμηλότερων εισοδημάτων.