Με...100 (%) τρέχουν οι κατασχέσεις καταθέσεων - Πώς θα αμυνθείτε

Ενώ στο διάστημα Ιανουαρίου-Απριλίου 2016 το… κυνηγητό είχε αποφέρει 32.937 κατασχέσεις, στο φετινό πρώτο τετράμηνο φτάσαμε στις 67.045 με το ποσοστό αύξησης να φτάνει στο… 103%. Καθόλου… κακή επίδοση ειδικά για φορέα του δημοσίου. Μόνο που η σπουδή για αυστηρή εφαρμογή του γράμματος του νόμου έχει αρχίσει και δημιουργεί πολύ μεγάλα προβλήματα στην αγορά. Από τις αρχές του χρόνου μέχρι και τον Απρίλιο –διότι αυτή τη στιγμή η κατάσταση είναι ακόμη χειρότερη- ουσιαστικά έχει βγει εκτός αγοράς ο πληθυσμός μιας πόλης όπως τα Τρίκαλα, η Χαλκίδα, οι Σέρρες, η Ξάνθη ή η Αλεξανδρούπολη. Από τις αρχές δε του 2016, η ΑΑΔΕ έχει βγάλει εκτός «συστήματος» 211 χιλιάδες οφειλέτες περισσότερους δηλαδή από τον συνολικό πληθυσμό της Πάτρας και της Λαμίας αθροιστικά. Το φαινόμενο λαμβάνει πλέον διαστάσεις επιδημίας και μέχρι το τέλος του χρόνου, οι οφειλέτες με μπλοκαρισμένο τραπεζικό λογαριασμό θα έχουν ξεπεράσει το ένα εκατομμύριο ενώ μέχρι να τελειώσει το 3^ο μνημόνιο, πάνω από 1,2 εκατομμύρια οφειλέτες –περίπου το 80% του συνολικού αριθμού αυτών εις βάρος των οποίων μπορούν να ληφθούν αναγκαστικά μέτρα- θα βρίσκεται με δεμένα χέρια. Εδώ και πολύ καιρό, οι οφειλέτες που μπορούν να βρεθούν αντιμέτωποι με τα αναγκαστικά μέτρα, είναι περίπου 1,6-1,7 εκατομμύρια. Εύκολη διέξοδος από τη στιγμή που θα μπλέξει κάποιος με τη δέσμευση του λογαριασμού, δεν υπάρχει καθώς για να αποδεσμεύσει ο έφορος θα πρέπει να πάρει «ζεστό χρήμα» για την αποπληρωμή του μεγαλύτερου μέρους αν όχι του συνόλου της οφειλής.

Το φαινόμενο των δεσμεύσεων τραπεζικών καταθέσεων έχει εξελιχθεί σε «μάστιγα» για την αγορά, τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για τα φυσικά πρόσωπα. Τις περισσότερες φορές, οι φορολογούμενοι αντιλαμβάνονται εκ των υστέρων ότι έχει δεσμευτεί ο τραπεζικός τους λογαριασμός. Η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων, αποστέλλει στους οφειλέτες την «ατομική ειδοποίηση υπερημερίας» -η αποστολή μπορεί να γίνει και μέσω email- ενώ με τη συμπλήρωση 30 ημερών από την αποστολή αυτής της ειδοποίησης, το Δημόσιο αποκτά το δικαίωμα να προχωρήσει στη λήψη αναγκαστικών μέτρων μεταξύ των οποίων είναι και η δέσμευση του τραπεζικού λογαριασμού. Έτσι, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις οφειλετών του δημοσίου που αντιλήφθηκαν τη δέσμευση του τραπεζικού τους λογαριασμού ακόμη και στο… ταμείο του supermarket όταν και προσπάθησαν να πληρώσουν τον λογαριασμό με τη χρεωστική τους κάρτα. Σε πολύ χειρότερη κατάσταση, κινδυνεύουν να βρεθούν οι επιχειρήσεις καθώς η δέσμευση ισχύει για ολόκληρο το ποσό κάτι που σημαίνει ότι μπορεί να μπλοκαριστεί η πληρωμή των προμηθευτών, ακόμη και της μισθοδοσίας.

Τι προβλέπει η νομοθεσία για τις δεσμεύσεις των καταθέσεων; Μετά τις αλλαγές που έγιναν στον Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων το 2010, το 2014 και το 2016, το δημόσιο –το οποίο περιλαμβάνει την εφορία, τα ασφαλιστικά ταμεία ακόμη και τους δήμους- πρακτικά μπορεί να κάνει ότι θέλει με την κατάθεση του οφειλέτη.

• Δεν επιβάλλεται κατάσχεση τραπεζικού λογαριασμού για απαιτήσεις του δημοσίου μόνο αν το υπόλοιπό του, υπολείπεται των …50 ευρώ. Ενώ ο Κώδικας Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων προβλέπει ότι οι φορολογικές αρχές δεν μπορούν να ενεργοποιήσουν άλλα αναγκαστικά μέτρα (όπως κατασχέσεις ακινήτων ή κατασχέσεις εις χείρας τρίτων) για χρέη κάτω των 500 ευρώ, ειδικά για τις καταθέσεις υπάρχει εξαίρεση (άρθρο 30 Α του ΚΕΔΕ) και το ποσό μη ενεργοποίησης των οφειλών κατεβαίνει στα 50 ευρώ.
• Καταθέσεις σε πιστωτικά ιδρύματα σε ένα και μοναδικό ατομικό ή κοινό λογαριασμό είναι ακατάσχετες μέχρι του ποσού των χιλίων διακοσίων πενήντα (1250) ευρώ μηνιαίως για κάθε φυσικό πρόσωπο και σε ένα μόνο πιστωτικό ίδρυμα. Για την εφαρμογή της διάταξης αυτής απαιτείται η υποβολή ηλεκτρονικής δήλωσης στο πληροφοριακό σύστημα του Taxis, με την οποία γνωστοποιείται από το φυσικό πρόσωπο ένας μοναδικός λογαριασμός. Στην περίπτωση που υπάρχει λογαριασμός περιοδικής πίστωσης μισθών, συντάξεων και ασφαλιστικών βοηθημάτων γνωστοποιείται αποκλειστικά και μόνο ο λογαριασμός αυτός. Προσοχή διότι χωρίς γνωστοποίηση μέσω της εφαρμογής του Taxis, δεν υπάρχει ούτε η προστασία των 1250 ευρώ.

Το θέμα για τους εκατοντάδες χιλιάδες φορολογούμενους που έχουν ήδη βρεθεί αντιμέτωποι με τη «δέσμευση» του τραπεζικού τους λογαριασμού, είναι το τι γίνεται μετά. Γεγονός είναι ότι ο νόμος δεν αφήνει πολλά περιθώρια αντίδρασης οπότε είναι προτιμότερο για τον οφειλέτη να ενεργοποιηθεί πριν βρεθεί σε αυτή την κατάσταση. Η πρώτη επιβεβλημένη κίνηση είναι να ενταχθούν οι ληξιπρόθεσμες οφειλές στη ρύθμιση των 12 δόσεων ώστε να σταματήσει η διαδικασία λήψης και άλλων μέτρων. Κανονικά, η αποδέσμευση του τραπεζικού λογαριασμού προϋποθέτει την πλήρη εξόφληση της οφειλής. Ωστόσο, είναι στη διακριτική ευχέρεια των φορολογικών αρχών (του προϊσταμένου της εφορίας ή του επικεφαλής του τμήματος δικαστικού που κάνει και τις κατασχέσεις) να προχωρήσει σε μερική αποδέσμευση του τραπεζικού λογαριασμού αν πειστεί ότι συντρέχει πάρα πολύ σοβαρός λόγος (π.χ η πληρωμή της μισθοδοσίας από έναν δεσμευμένο τραπεζικό λογαριασμό ή η καταβολή αμοιβών για την αντιμετώπιση ενός σοβαρού προβλήματος υγείας ενός ιδιώτη). Μερική αποδέσμευση σημαίνει ότι ο καταθέτης μπορεί να ανακτήσει πρόσβαση σε ένα μέρος του λογαριασμού αν και αυτό δύσκολα επιτυγχάνεται καθώς οι υπάλληλοι των εφοριών είναι υποχρεωμένοι να διασφαλίζουν τα συμφέροντα του δημοσίου.

Υπάρχουν και περιπτώσεις όπου το δημόσιο προχωρεί στη δέσμευση τραπεζικού λογαριασμού το υπόλοιπο του οποίου ξεπερνά το ύψος της οφειλής. Σε αυτές τις περιπτώσεις είναι προτιμότερο, αφού εξοφληθεί η οφειλή, ο φορολογούμενος να ζητήσει βεβαίωση αποδέσμευσης από το δικαστικό τμήμα της Δ.Ο.Υ προκειμένου να το μεταφέρει ο ίδιος στην τράπεζα. Αν ακολουθηθεί η υπηρεσιακή διαδικασία, μπορεί αν υπάρξουν μεγάλες χρονικές καθυστερήσεις και εν τω μεταξύ να έχουν βεβαιωθεί καινούργιες οφειλές που θα υποχρεώσουν το τμήμα δικαστικού να αναβάλει την άρση της δέσμευσης του τραπεζικού λογαριασμού.