Ο πόλεμος του τσίπουρου, τα συμφέροντα και οι φόροι των 100 εκατ. ευρώ

Ο ίδιος ο αρμόδιος επίτροπος Πιερ Μοσκοβισί, απαντώντας σε σχετική ερώτηση του ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Δημήτρη Παπαδημούλη άφησε ανοικτά όλα τα ενδεχόμενα ενώ και στο εσωτερικό της χώρας, φέρονται να υπάρχουν φωνές –ειδικά από τις μεγάλες εταιρείες εμφιάλωσης- υπέρ της άρσης του ειδικού φορολογικού καθεστώτος.

«Η Επιτροπή διεξάγει επί του παρόντος μελέτη σχετικά με την οδηγία 92/83/ΕΟΚ» τονίζει ο Πιερ Μοσκοβισί, ενώ συνεχίζει αναφέροντας πως «η αξιολόγηση θα εξετάσει, μεταξύ άλλων, τους μειωμένους συντελεστές, καθώς και τις διατάξεις για την ιδιωτική παραγωγή/ιδία κατανάλωση». Ο επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων της ΕΕ εξηγεί τη διάθεση εκ μέρους της Επιτροπής να υπάρξει διαβούλευση στο ζήτημα του ενιαίου φόρου στα συγκεκριμένα προϊόντα, ενώ τα αποτελέσματα της διαβούλευσης θα συνοψιστούν και θα δημοσιευθούν το πρώτο τρίμηνο του 2016. Ο Δημήτρης Παπαδημούλης είχε θέσει την 1 Οκτωβρίου 2015 με ερώτησή του προς την Κομισιόν, το ζήτημα της προστασίας του τσίπουρου και της τσικουδιάς τα οποία αποτελούν εθνικά προϊόντα Προστατευμένης Προέλευσης. Πιο συγκεκριμένα, ο Ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ ρώτησε την Κομισιόν αν μεταξύ άλλων «σκοπεύει να έρθει σε συνεννόηση με τις ελληνικές αρχές για τη θέσπιση ενός νέου καθεστώτος για την επιβολή ΕΦΚ στα αλκοολούχα ποτά» καθώς και «αν θα παρέχει στην Ελλάδα αντίστοιχες με τα υπόλοιπα κράτη μέλη εξαιρέσεις προστασίας παραδοσιακών εθνικών προϊόντων, όπως το τσίπουρο και η τσικουδιά»

Τι ισχύει με το τσίπουρο

Οι επώνυμες εταιρείες εμφιάλωσης, επικαλούνται στοιχεία σύμφωνα με τα οποία παρατηρείται έξαρση στην παράνομη παραγωγή και διακίνηση χύμα αποσταγμάτων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η περίπτωση στέρησης δημοσίων εσόδων από τη συνεχή καταστρατήγηση της υφιστάμενης νομοθεσίας που διέπει το καθεστώς παραγωγής και διακίνησης του τσίπουρου διημέρων και «επιφέρει σημαντικό πλήγμα στις νόμιμες επιχειρήσεις του κλάδου και υπερκέρδη στους παραβάτες» όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά στελέχη του κλάδου. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της αγοράς, το 75% του χύμα τσίπουρου που πωλείται στην αγορά διαφεύγει της φορολόγησης.

Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, κάθε αμπελουργός έχει το δικαίωμα να αποστάξει στέμφυλα, μετά τη χωρική οινοποίηση των σταφυλιών που παρήγαγε από τα δικά του αμπέλια και να παράγει τσίπουρο για οκτώ 24ωρα, συνήθως κατά το δίμηνο Οκτωβρίου-Νοεμβρίου. Το τελικό προϊόν είναι το γνωστό «χύμα τσίπουρο», το οποίο επιτρέπεται να διατεθεί από τον ίδιο τον παραγωγό στην αγορά χωρίς παραστατικά – παρά μόνο με το αντίγραφο της άδειας απόσταξης και τη βεβαίωση πληρωμής του μειωμένου φόρου, η οποία είναι η ίδια σε κάθε μεταφορά που πραγματοποιεί ο διήμερος παραγωγός – χύμα σε γυάλινα δοχεία χωρίς οποιασδήποτε μορφής τυποποίηση.

Ο παραλήπτης υποχρεούται μόνο στην έκδοση Τιμολογίου Αγοράς Αγροτικών Προϊόντων. Οι συγκεκριμένες διατάξεις έχουν αποτελέσει αντικείμενο μαζικής και διαρκούς καταστρατήγησης, πέρα από τοπικούς και χρονικούς περιορισμούς. Έτσι, σήμερα με κύριο κίνητρο την κερδοσκοπία, η παραγωγή μη εμφιαλωμένου τσίπουρου διημέρων αυξάνεται με παράνομες πρακτικές. Τις περισσότερες φορές η διακίνηση γίνεται νυχτερινές ώρες, σε πορτ μπαγκάζ αυτοκινήτων, σε πλαστικά δοχεία που αναφέρουν ότι περιέχεται κρασί αντί για τσίπουρο και με χίλιες δύο άλλες επινοήσεις.

Με αυτόν τον τρόπο διακινούνται πολλαπλάσιες ποσότητες από τις δηλωθείσες. Η έλλειψη αποτελεσματικών κρατικών ελέγχων σε συνδυασμό με την εξαιρετικά υψηλή φορολόγηση των εμφιαλωμένων αλκοολούχων ποτών προσφέρουν κίνητρα για την εν λόγω δραστηριότητα με αποτέλεσμα αφενός να πλήττονται ανεπανόρθωτα οι νόμιμοι παραγωγοί από υψηλό αθέμιτο ανταγωνισμό, το κράτος να χάνει εν δυνάμει έσοδα και αφετέρου οι πολίτες να καταναλώνουν αμφιβόλου ποιότητας προϊόντα.

Συγκεκριμένα ο όγκος του παράνομα διακινούμενου τσίπουρου διημέρων, σύμφωνα με φορείς της αγοράς, είναι περίπου 1,2 εκ. 9λιτρα κιβώτια ή 10,8 εκ. λίτρα, ενώ η κλαδική μελέτη του ΙΟΒΕ εκτιμά τις απώλειες από έσοδα ΕΦΚΟΠ σε 55,1 εκ. ευρώ και τις απώλειες ΦΠΑ σε περίπου 42,6 εκ. ευρώ ετησίως. Συνεπώς, οι συνολικές απώλειες φορολογικών εσόδων από την παράνομη παραγωγή και εμπορία τσίπουρου υπό το καθεστώς των διημέρων ανέρχονται σε 97,7 εκ. ευρώ ετησίως. Είναι αξιοσημείωτο ότι επιτροπή του Υπουργείου Οικονομικών έχει εκτιμήσει την παράνομη εμπορία τσίπουρου διημέρων σε περίπου 18 εκ. λίτρα, κλιμακώνοντας ακόμα περισσότερο τις ετήσιες απώλειες εσόδων για τα κρατικά ταμεία στα, σχεδόν, 163 εκ. ευρώ.