Νέος Ποινικός Κώδικας: Μόνο ισόβια για βιαστές ανηλίκων - Αναμόρφωση ποινών - Όλες οι αλλαγές

Στην ενίσχυση της ασφάλειας και την αποκατάσταση του κοινού περί δικαίου αίσθημα, στοχεύουν οι αλλαγές στον Ποινικό Κώδικα από το Υπουργείο Δικαιοσύνης, που συζητούνται σήμερα και ψηφίζονται αύριο (Πέμπτη 11/11/2021) από τη Βουλή, διορθώνοντας όπως επισημαίνεται λάθη που προέκυψαν από την προηγούμενη αλλαγή του 2019.

Για τα βαριά εγκλήματα, μεγάλης ηθικής απαξίας όπως η ανθρωποκτονία, ο βιασμός και η θανατηφόρος ληστεία, η ποινή αυστηροποιείται και πλέον προβλέπεται μόνο η ισόβια κάθειρξη, χωρίς τη διαζευκτικότητα ισοβίου ή πρόσκαιρης κάθειρξης, όπως ισχύει σήμερα.

ΕΣΗΕΑ: Να αποσυρθεί αμέσως το άρθρο 36 του νομοσχεδίου του υπουργείου Δικαιοσύνης

Μόνο ισόβια για βιαστές ανηλίκων

Αυστηροποιούνται επίσης τα αδικήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας και οικονομικής εκμετάλλευσης της γενετήσιας ζωής που τελούνται είτε σε βάρος ενηλίκων είτε σε βάρος ανηλίκων. Για τους ανήλικους, αλλάζει πλέον ο χρόνος έναρξης της παραγραφής των αδικημάτων, ώστε να εκκινεί από την ενηλικίωση του ανήλικου, ενώ η αυστηροποίηση αφορά τόσο και στην τυποποίηση ως κακουργημάτων συγκεκριμένων αδικημάτων. Προβλέπεται, δε, ρητά για πρώτη φορά η περίπτωση βιασμού σε βάρος ανηλίκου με ποινή την ισόβια κάθειρξη.

Τα αδικήματα της προσβολής της γενετήσιας αξιοπρέπειας στον εργασιακό χώρο και της προσβολής της γενετήσιας ευπρέπειας για τους ανήλικους θα διώκονται πλέον αυτεπάγγελτα, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει η ασφυκτική τρίμηνη προθεσμία για την καταγγελία τους. Η αιμομιξία αναβιβάζεται σε κακούργημα και το αδίκημα της αποπλάνησης ανηλίκου θα τιμωρείται ως κακούργημα σε όλες τις μορφές του.

Στοχεύοντας στην προστασία των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, όπως ανηλίκων, πολιτών τρίτων χωρών, θυμάτων σεξουαλικής κακοποίησης και εκμετάλλευσης και σε μια προσπάθεια να νιώσουν ασφαλείς για να σπάσουν τη σιωπή τους, προβλέπεται αλλαγή στον τρόπο εξέτασης των θυμάτων ώστε να αποφεύγεται η δευτερογενής θυματοποίησή τους, καθώς και η δυνατότητα της κατά προτεραιότητα διεξαγωγής της κύριας ανάκρισης και εισαγωγής τέτοιων υποθέσεων στο ακροατήριο.

Μετατρέπεται σε κακούργημα η κατοχή και ρίψη μολότοφ σε πορείες - Κάθειρξη έως 10 χρόνια

Αναμόρφωση του πλαισίου πρόωρων αποφυλακίσεων

Επιπλέον οι ρυθμίσεις του Υπουργείου Δικαιοσύνης εκσυγχρονίζουν το πλαίσιο για την υπό όρους απόλυση, προκειμένου να αποτραπούν περιπτώσεις γρήγορων αποφυλακίσεων κατάδικων για σοβαρά αδικήματα. Πιο συγκεκριμένα, εισάγονται αντικειμενικά κριτήρια ως προς τον υπολογισμό του κατώτατου ορίου έκτισης της ποινής είτε με ευεργετικό υπολογισμό στα 4/5 από τα 3/5, είτε με πραγματική έκτιση αυξάνοντας τα κατώτατα όρια τόσο για την ποινή της κάθειρξης στα 3/5 της ποινής, αντί 2/5 που ισχύει σήμερα όσο και για την ποινή της ισόβιας κάθειρξης από τα 16 στα 18 έτη.

Παράλληλα για μείζονος απαξίας αδικήματα καταργείται η δυνατότητα κατ’ οίκον έκτισης της ποινής με ηλεκτρονική επιτήρηση – το λεγόμενο βραχιολάκι και ταυτόχρονα τίθενται στον φυσικό δικαστή ενδεικτικά κριτήρια, τα οποία οφείλει να λάβει υπόψη του, προκειμένου να καταλήξει αιτιολογημένα στην απόφαση περί πραγματικού ή μη σωφρονισμού του καταδικασθέντος και κατ’ επέκταση στην απόλυση αυτού υπό τον όρο της ανάκλησης.

Ειδικά για τα αδικήματα της εμπορίας ναρκωτικών, κατά της γενετήσιας ελευθερίας και οικονομικής εκμετάλλευσης της γενετήσιας ζωής, τα εγκλήματα κατά της ανθρώπινης ζωής κλπ, για τη θεμελίωση του δικαιώματος αίτησης απόλυσης υπό όρους από τον καταδικασθέντα, θα απαιτείται ελάχιστος χρόνος πραγματικής παραμονής του στο σωφρονιστικό κατάστημα που θα αντιστοιχεί στα 3/5 της επιβληθείσας ποινής αντί των 2/5 που ισχύει σήμερα. Σε περίπτωση, δε, εκτίσεως της ποινής με ευεργετικό υπολογισμό για τα συγκεκριμένα εγκλήματα θα απαιτείται ως ελάχιστος χρόνος που αντιστοιχεί στα 4/5 της επιβληθείσης ποινής, αντί των 3/5 που ισχύει σήμερα.

Επιπλέον, για όσους καταδικάζονται για: ανθρωποκτονία, θανατηφόρο ληστεία, θανατηφόρο βιασμό, η μοναδική ποινή είναι πλέον η ισόβια κάθειρξη, ενώ για όσους εκτίουν ποινή ισόβιας κάθειρξης για τα εν λόγω αδικήματα, ο χρόνος πραγματικής έκτισης εντός των σωφρονιστικών καταστημάτων αυξάνεται από τα 16 στα 18 έτη.

Γυναικοκτονίες

Ως προς τις αιτιάσεις για την εισαγωγή ειδικών προβλέψεων για τις γυναικοτονίες, το Υπουργείο Δικαιοσύνης, επισημαίνει πως σε επίπεδο καταστολής πρωταρχικός στόχος της κυβέρνησης είναι να διασφαλίσει, ότι η ανθρωποκτονία εναντίον οποιουδήποτε στρέφεται θα τιμωρείται με την αυστηρότερη των ποινών. «Στο ποινικό δικαιϊκό σύστημα αυτή είναι η ποινή της ισοβίου καθείρξεως, η οποία στον Ποινικό Κώδικα, θα αποτελεί τη μία και μοναδική προβλεπόμενη ποινή για το αδίκημα της ανθρωποκτονίας, διορθώνοντας καθ’ αυτόν τον τρόπο την απολύτως εσφαλμένη επιλογή της προηγούμενης κυβέρνησης να τιμωρεί την ανθρωποκτονία και με την διαζευκτική ποινή της πρόσκαιρης καθείρξεως. Συνεπώς, δεν τίθεται ζήτημα για ειδική ποινική μεταχείριση και διάκριση ποινών, αλλά επικέντρωση της χάραξης πολιτικών για την ανάπτυξη βασικών αξόνων που θα ενδυναμώσουν τις γυναίκες σε όλους τους χώρους κοινωνικής, εργασιακής και πολιτικής ζωής», υπογραμμίζει το υπουργείο.

Εως 5 έτη φυλάκιση από 3 για το αδίκημα της κλοπής

Με τον υπό ψήφιση Ποινικό Κώδικα αυξάνεται επίσης η προβλεπόμενη ποινή για το αδίκημα της κλοπής σε έως 5 έτη φυλάκιση από 3 που ισχύει σήμερα, ανάλογα με τις συνθήκες τέλεσης, την αξία του κλοπιμαίου αντικειμένου κλπ.

Για το έγκλημα της υπεξαίρεσης, αυξάνεται το κατώτατο όριο της προβλεπόμενης ποινής στην περίπτωση που το αντικείμενό της υπεξαίρεσης είναι ιδιαίτερα μεγάλης αξίας. Αντί για φυλάκιση και χρηματική ποινή, θα προβλέπεται φυλάκιση τουλάχιστον 3 μηνών και χρηματική ποινή. Συνεπώς, η ποινή φυλάκισης που θα δύναται να επιβάλλει το Δικαστήριο στην επιβαρυντική περίσταση του χαρακτηρισμού του υλικού αντικειμένου της υπεξαίρεσης ως ιδιαίτερα μεγάλης αξίας, θα ξεκινάει από το όριο των 3 μηνών και θα μπορεί να ανέλθει έως τα 5 έτη , ανάλογα με την κρίση του Δικαστηρίου, ενώ με τον ισχύοντα ΠΚ η ποινή κυμαίνεται από 10 ημέρες (κατώτατο όριο για πλημμέλημα) έως 5 έτη.

Στο έγκλημα της απάτης, προστίθεται ενδιάμεση κατηγορία ποινικού κολασμού της απάτης ιδιαίτερα μεγάλης αξίας, που τιμωρείται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον 3 μηνών και χρηματικής ποινής, αυξάνοντας το κατώτατο όριο της προβλεπόμενης ποινής.

Στο έγκλημα της τοκογλυφίας, αυξάνονται αμφότερα το κατώτερο και το ανώτερο όριο της απειλούμενης ποινής, η οποία θα κυμαίνεται από 6 μήνες έως 5 έτη στην πλημμεληματική μορφή του αδικήματος, ενώ προστίθεται και κακουργηματική μορφή που θα τιμωρείται με κάθειρξη 5 έως 8 ετών και με χρηματική ποινή.

Κακούργημα τα περιβαλλοντικά εγκλήματα

Επίσης, προβλέπεται ότι το αδίκημα του εμπρησμού δάσους τιμωρείται ως κακούργημα σε όλες του τις μορφές, ενώ προστίθεται και επιβαρυντική περίσταση κολασμού του εν λόγω αδικήματος όταν η συμπεριφορά του δράστη είχε ως επακόλουθο σοβαρές περιβαλλοντικές επιπτώσεις.

Προωθούνται επίσης αλλαγές με στόχο την προστασία της δημόσιας υγείας και ζωής σε καιρούς πανδημικής κρίσης και τη θωράκιση της δημοκρατίας από τη διασπορά και αναπαραγωγή fake news.

Το νομοσχέδιο αναμένεται να ψηφιστεί αύριο, ενώ στην αρμόδια επιτροπή υπέρ τάχθηκαν οι βουλευτές της ΝΔ,. Επιφύλαξη διατύπωσαν ΣΥΡΙΖΑ, Κίνημα Αλλαγής και Ελληνική Λύση, ενώ καταψήφισαν ΚΚΕ και ΜέΡΑ25.