Νέος οδηγός για τη συμμετοχή του κοινού στην περιβαλλοντική προστασία

Πώς και πού μπορώ να υποβάλω καταγγελία για καταπάτηση αιγιαλού; Τι μπορώ να κάνω όταν βρεθώ μπροστά σε μπάζωμα υγροτόπου, αποψίλωση δάσους ή χτίσιμο αυθαίρετης οικοδομής; Έχω δικαίωμα παρέμβασης αν αρνηθούν να μου δώσουν πληροφορίες; Γιατί είναι σημαντικοί οι δασικοί χάρτες; Μπορώ στ’ αλήθεια να συμμετάσχω σε διαβούλευση για περιβαλλοντικό νομοσχέδιο; Όταν ο πλανήτης καταστρέφεται, πώς μπορώ εγώ να διαμαρτυρηθώ και να ακουστώ;

Απαντήσεις στα ‘καυτά’ ερωτήματα που απασχολούν κάθε περιβαλλοντικά ενεργό και ευαισθητοποιημένο πολίτη δίνονται στον νέο οδηγό που δημοσιεύουν σήμερα η περιβαλλοντική οργάνωση WWF Ελλάς και ο Οργανισμός Ανοιχτών Τεχνολογιών (ΕΕΛ/ΛΑΚ). Ο οδηγός αυτός παρέχει στους πολίτες ελεύθερη πρόσβαση σε πρακτικές πληροφορίες και συμβουλές, έχοντας ως στόχο την ενδυνάμωσή τους προκειμένου να είναι σε θέση να αναλάβουν ενεργό δράση και να συμμετέχουν στη διαμόρφωση και λήψη αποφάσεων για περιβαλλοντικά ζητήματα.

Το σημαντικό αυτό εργαλείο ενίσχυσης των πολιτών κατά την άσκηση του δικαιώματός τους για προστασία του περιβάλλοντος αναπτύχθηκε στο πλαίσιο του προγράμματοςActive citizens fundκαι του έργου «Πολίτες για το περιβάλλον: Η εκπαίδευση ως εργαλείο αποτελεσματικής συμμετοχής στα κοινά και στη λήψη αποφάσεων».

Μέσα από τον οδηγό, ο οποίος είναι διαθέσιμος μαζί με άλλα ενημερωτικά υλικά στην πλατφόρμα του έργου, οι πολίτες μπορούν να αποκτήσουν πρόσβαση σε χρήσιμη περιβαλλοντική πληροφορία, να αναζητήσουν τρόπους με τους οποίους μπορούν να συμμετέχουν στη διαμόρφωση και λήψη περιβαλλοντικών αποφάσεων στην Ελλάδα, καθώς και σε αντίστοιχες διαδικασίες της Ε.Ε. για το περιβάλλον, αλλά και να αναφέρουν οποιαδήποτε παραβίαση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας αντιληφθούν. Παράλληλα, μέσα από την πλατφόρμα του έργου, οι πολίτες μπορούν πλέον να αναζητήσουν άλλες ομάδες πολιτών που δραστηριοποιούνται σε τοπικό επίπεδο και να έρθουν σε επαφή μαζί τους για να ανταλλάξουν γνώσεις και απόψεις γύρω από ένα περιβαλλοντικό ζήτημα που τους απασχολεί από κοινού. Η λειτουργία αυτή είναι αποτέλεσμα μίας πρώτης χαρτογράφησης, η οποία θα επικαιροποιείται τακτικά.

“Στον αγώνα για την προστασία του περιβάλλοντος δεν είμαστε και δεν πρέπει να αισθανόμαστε μόνοι. Όλοι αποτελούμε μέρη ενός ευρύτερου συνόλου, με το οποίο είμαστε σε άμεση αλληλεπίδραση και γι΄αυτό, η συμμετοχή μας στα κοινά, και τα περιβαλλοντικά ζητήματα ειδικότερα, είναι απαραίτητη”, δήλωσε η Άννα Βαφειάδου, υπεύθυνη νομικού τομέα στο WWF Ελλάς. “Αναγνωρίζοντας τα κενά γνώσης και πληροφόρησης που υπάρχουν και αποτρέπουν τους πολίτες από την ενεργή συμμετοχή, ο οδηγός αυτός έχει ως στόχο να συγκεντρώσει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες και να τις επικοινωνήσει με απλό τρόπο στο κοινό, προκειμένου να ενισχυθεί σημαντικά η συμμετοχή του στη διαμόρφωση και λήψη αποφάσεων και εν τέλει, να ενδυναμωθεί η σχέση μεταξύ κοινωνίας και περιβάλλοντος.”

“Στο σημερινό κόσμο των εντεινόμενων προκλήσεων για το περιβάλλον, οι πολίτες χρειάζονται περισσότερο από ποτέ χώρους και εργαλεία για να ασκήσουν αποτελεσματικά τα περιβαλλοντικά τους δικαιώματα.” σημειώνει ο γενικός διευθυντής του Οργανισμού Ανοιχτών Τεχνολογιών ΕΕΛΛΑΚ, Αλέξανδρος Μελίδης. “Δημιουργήσαμε ένα πρακτικό οδηγό για να αναδείξουμε ένα νέο υπόδειγμα δημόσιας συμμετοχής φορέων και πολιτών. Ένα υπόδειγμα δημόσιου διαλόγου και συμμετοχής με ουσιαστικό αντίκτυπο στη διαμόρφωση και λήψη αποφάσεων. Η ενημερωμένη δημόσια συμμετοχή, ο δομημένος διάλογος με τη στάθμιση εναλλακτικών προσεγγίσεων είναι ζωτικής σημασίας. Ειδικά για τις ευάλωτες κοινότητες που επηρεάζονται δυσανάλογα από την κλιματική αλλαγή, αλλά που συνήθως δεν έχουν θέση στους χώρους λήψης αποφάσεων.”

Το έργο ξεκίνησε να υλοποιείται τον Απρίλιο 2021 και θα ολοκληρωθεί τον Σεπτέμβριο 2023 με την συνδιαμόρφωση από κοινού με την κοινωνία των πολιτών μίας πρότασης πολιτικής για την βελτίωση των διαδικασιών δημόσιας συμμετοχής. Στα μέσα Νοεμβρίου έχει προγραμματιστεί η διεξαγωγή ενός εργαστηρίου επιμόρφωσης στην Αθήνα, ώστε περισσότεροι ενεργοί πολίτες να μπορέσουν να συμβάλουν πιο ενεργητικά στη συζήτηση για τη βελτίωση του νομοθετικού και θεσμικού πλαισίου για τις διαδικασίες δημόσιας συμμετοχής. Από τον Δεκέμβριο 2022 έως το Φεβρουάριο 2023 πρόκειται να διεξαχθούν ακόμα περισσότερα εργαστήρια σε διαφορετικές πόλεις της Ελλάδας, με στόχο την εκπαίδευση τοπικών ομάδων και ενεργών πολιτών και τη συνεργασία τους με δημοσίους υπαλλήλους για τη συνδιαμόρφωση προτάσεων σχετικών με την ενίσχυση της δημόσιας συμμετοχής.

Tο έργο «Πολίτες για το Περιβάλλον» υλοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος Active citizens fund, με φορέα υλοποίησης το WWF Ελλάς και εταίρο την Εταιρεία Ελεύθερου Λογισμικού/Λογισμικού Ανοικτού Κώδικα (ΕΕΛ/ΛΑΚ). Το πρόγραμμα Active citizens fund, ύψους € 13,5 εκ., χρηματοδοτείται από την Ισλανδία, το Λιχτενστάιν και τη Νορβηγία και είναι μέρος του χρηματοδοτικού μηχανισμού του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ) περιόδου 2014 – 2021, γνωστού ως EEA Grants. Το πρόγραμμα στοχεύει στην ενδυνάμωση και την ενίσχυση της βιωσιμότητας της κοινωνίας των πολιτών και στην ανάδειξη του ρόλου της στην προαγωγή των δημοκρατικών διαδικασιών, στην ενίσχυση της συμμετοχής των πολιτών στα κοινά και στην προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Τη διαχείριση της επιχορήγησης του προγράμματοςActive citizens fundγια την Ελλάδα έχουν αναλάβει από κοινού τοΊδρυμα Μποδοσάκηκαι τοSolidarityNow. Περισσότερες πληροφορίες:www.activecitizensfund.gr

Ο Οργανισμός Ανοιχτών Τεχνολογιών (ΕΕΛ/ΛΑΚ) ιδρύθηκε το 2008, σήμερα έχει μετόχους 37 Πανεπιστήμια, Ερευνητικά Κέντρα και κοινωφελείς φορείς. Έχει ως κύριο στόχο να συμβάλει στην ανοιχτότητα και ειδικότερα στην προώθηση και ανάπτυξη των Ανοιχτών Προτύπων, του Ελεύθερου Λογισμικού, του Ανοιχτού Περιεχομένου, των Ανοιχτών Δεδομένων και των Τεχνολογιών Ανοιχτής Αρχιτεκτονικής στο χώρο της εκπαίδευσης, του δημόσιου τομέα, των επιχειρήσεων και της Κοινωνικής Οικονομίας στην Ελλάδα, ενώ παράλληλα φιλοδοξεί να αποτελέσει κέντρο γνώσης και πλατφόρμα διαλόγου για τις ανοιχτές τεχνολογίες. Ανάμεσα στους φορείς που συμμετέχουν στον Οργανισμό Ανοιχτών Τεχνολογιών (ΕΕΛΛΑΚ) είναι τα πιο πολλά ελληνικά Πανεπιστήμια και Ερευνητικά Κέντρα, ενώ για την υλοποίηση των δράσεων του, βασίζεται στη συνεργασία και ενεργή συμμετοχή των μελών του και της ελληνικής κοινότητας χρηστών και δημιουργών Ελεύθερου Λογισμικού, Ανοιχτού Περιεχομένου και Τεχνολογιών Ανοιχτής Αρχιτεκτονικής.

Η αστάθεια στην αγορά ενέργειας δημιουργεί ευκαιρίες για επένδυση σε πόρους τον 21ο αιώνα
Η ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας γνώρισε πρωτοφανή ανάπτυξη τον τελευταίο χρόνο. Αρχικά, η τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας και του φυσικού αερίου άρχισε να αυξάνεται λόγω της ανάκαμψης μετά την περίοδο του Covid. Επιπροσθέτως, τον Φεβρουάριο του τρέχοντος έτους, η ρωσική στρατιωτική επίθεση στην Ουκρανία έκανε την εμφάνισή της, με αποτέλεσμα οι τιμές της ενέργειας να εκτοξευτούν. Έτσι, η ανάπτυξη έχει αντικατασταθεί από την αστάθεια, όπως αναφέρει η CapitalPanda στην ανάλυσή της.
Σε κάποιο βαθμό, η αστάθεια στην αγορά ενέργειας μπορεί να αποδοθεί στην «τέλεια καταιγίδα» που αντιμετωπίζει αυτήν τη στιγμή η παγκόσμια οικονομία. Η ανάκαμψη μετά την εποχή Covid, σε συνδυασμό με την πράσινη μετάβαση και τον πόλεμο στην Ουκρανία, είχαν ως αποτέλεσμα αρχικά την εκτόξευση των τιμών ενέργειας. Ως αποτέλεσμα, η αγορά τώρα αναζητά μια νέα ισορροπία.
Στις ευρωπαϊκές αγορές (Χρηματιστήριο Ενέργειας), η τιμή spot της ηλεκτρικής ενέργειας αυξήθηκε έως και 1.000% ετησίως αυτό το καλοκαίρι και το φυσικό αέριο σχεδόν κατά 2.000% στην κορύφωσή του τον Αύγουστο του 2022*. Για τους επενδυτές, η γενική αστάθεια σε παγκόσμιο επίπεδο απεικονίζεται, για παράδειγμα, από τον δείκτη DJ Energy Commodity με το χαμηλό του περίπου στο 110 τον Νοέμβριο του 2021, ένα ανώτατο όριο άνω των 205 τον Μάιο του 2022 και, τώρα, στις 18 Σεπτεμβρίου αναζητώντας μια ισορροπία γύρω στο 155*.

Απόδοση του δείκτη Dow Jones Comodity Energy για τα 5 τελευταία χρόνια. Πηγή: investing.com
Είναι απαραίτητο να συνειδητοποιήσουμε ότι υπάρχουν επαρκή ενεργειακά αγαθά στον κόσμο. Τόσο όσον αφορά στο πετρέλαιο όσο, κυρίως, και στο φυσικό αέριο. Το πρόβλημα της Ευρώπης, όπου η αύξηση των τιμών των ενεργειακών παραγώγων είναι μακράν η μεγαλύτερη, έγκειται στο γεγονός ότι αποφάσισε να αντικαταστήσει τις προμήθειες αυτών των πρώτων υλών από τη Ρωσία με προμήθειες από άλλες χώρες.
Το ευρωπαϊκό ενεργειακό πρόβλημα είναι, επομένως, ένα «de facto» υλικοτεχνικό πρόβλημα. Ταυτόχρονα, η εγγύτητα του πολέμου στην Ουκρανία κάνει τις αγορές ευαίσθητες σε οποιαδήποτε αύξηση της έντασης της σύγκρουσης, όπως αποδεικνύει η τρέχουσα ρωσική κινητοποίηση.
Επιπλέον, είναι απαραίτητο να συνειδητοποιήσουμε ότι η Ευρώπη θα στρέφεται όλο και περισσότερο προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Το συμφέρον της είναι να μειώσει την εξάρτηση από την εισαγωγή ενεργειακών παραγώγων. Συνεπώς, η Ευρώπη «de facto» δεν έχει άλλη επιλογή παρά να ενισχύσει τη σημασία των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Αυτός είναι επίσης ένας παράγοντας που ανεβάζει τις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος μακροπρόθεσμα, όχι, όμως, τις τιμές του φυσικού αερίου.
Σε αντίθεση με αυτήν την τάση, υπάρχουν προσδοκίες για ύφεση ή επιβράδυνση σε μεγάλες οικονομίες όπως οι ΗΠΑ, η ΕΕ και η Κίνα. Αυτός ο παράγοντας λειτουργεί ενάντια στην αγοραία αξία των ενεργειακών παραγώγων. Καθώς και οι δύο επιρροές θα παραμείνουν κρίσιμες τους επόμενους μήνες, η μόνη «ασφάλεια» για έναν επενδυτή είναι ότι η υψηλή αστάθεια θα εξακολουθεί να κυριαρχεί στην αγορά ενέργειας στην Ευρώπη.
Ανάλυση από την CapitalPanda