Υπ. Μετανάστευσης: Νέο πρόγραμμα ένταξης ασυνόδευτων που ενηλικιώνονται

Ένα νέο ενταξιακό πρόγραμμα με τίτλο «Helios Junior», εστιασμένο στα ασυνόδευτα παιδιά που ενηλικιώνονται, σχεδιάζει το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου σε συνεργασία με τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης.

Σύμφωνα με την υφυπουργό Μετανάστευσης και Ασύλου, Σοφία Βούλτεψη, το πρόγραμμα, που είναι συνέχεια του υπάρχοντος προγράμματος Helios, θα ξεκινάει έξι μήνες πριν ενηλικιωθούν τα ασυνόδευτα παιδιά και η υποστήριξη θα διαρκεί μέχρι την ηλικία των 21 ετών, «γιατί δεν μπορούμε μετά τα 18 χρόνια να τα αφήσουμε και να μην μπορούν να συνεχίσουν τη ζωή τους με ασφάλεια».

«Διαπιστώσαμε ότι το σύστημα προστασίας των ασυνόδευτων παιδιών διαρκεί μέχρι την ενηλικίωσή τους. Ωστόσο, η ηλικία δεν είναι σε συνάρτηση με την ενηλικίωση και την ικανότητα να ζει κάποιος αυτόνομα», επισήμανε ο επικεφαλής του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης στην Ελλάδα, Τζιανλούκα Ρόκο. Ο ίδιος εξήγησε ότι στόχος του προγράμματος είναι η εξατομικευμένη υποστήριξη των παιδιών και η χάραξη με τη βοήθεια συμβούλων των στόχων των παιδιών, είτε αφορούν στη συνέχιση των σπουδών τους είτε στην επαγγελματική κατάρτισή τους.

«Προσπαθούμε να αναπτύξουμε ένα πρόγραμμα περισσότερο εστιασμένο σε τοπικό επίπεδο, σε συνεργασία με τις τοπικές κοινότητες και να υπογραμμίσουμε οι τοπικές κοινωνίες θα έχουν οφέλη από την ένταξη των παιδιών», παρατήρησε η ειδική γραμματέας Προστασίας Ασυνόδευτων Ανηλίκων, Ειρήνη Αγαπηδάκη.

Ένα δεύτερο πρόγραμμα για παιδιά που έχει ξεκινήσει να υλοποιείται ήδη από το γραφείο της υφυπουργού Μετανάστευσης σε συνεργασία με τη Unicef, είναι τριετές και αφορά στην υποστήριξη των προσφυγόπουλων με μαθήματα μη τυπικής εκπαίδευσης, προκειμένου στη συνέχεια να ενταχθούν στα δημόσια σχολεία. Σύμφωνα με τον επικεφαλής της Unicef στην Ελλάδα, Λουτσιάνο Καλεστίνι, ο προϋπολογισμός του προγράμματος ανέρχεται σε 34 εκατ. ευρώ, και «υπολογίζεται ότι θα δίνεται ένα ευρώ για κάθε παιδί ημερησίως». Ο διεθνής οργανισμός είναι σε αναζήτηση χρηματοδότησης για τη λειτουργία του. Το πρόγραμμα έχει ήδη ξεκινήσει σε 30 τοποθεσίες και συμμετέχουν περίπου 3.000-4.000 παιδιά, ενώ ο στόχος, σύμφωνα με τον κ. Καλεστίνι είναι ως το τέλος του χρόνου να εφαρμοστεί συνολικά σε 50 περιοχές.

Μετεγκαταστάσεις ασυνόδευτων

Το «φράγμα» των 1.000 ασυνόδευτων παιδιών ξεπέρασε πρόσφατα το πρόγραμμα μετεγκατάστασης ασυνόδευτων σε άλλα κράτη- μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το πρόγραμμα υλοποιείται με εθελοντική συμμετοχή των κρατών-μελών. Η υφυπουργός Μετανάστευσης το χαρακτήρισε «ένα πάρα πολύ δύσκολο εγχείρημα, κυρίως επειδή διεξήχθη εν μέσω πανδημίας με κλειστά αεροδρόμια και κλειστά σύνορα». Η κ. Βούλτεψη ανέφερε ότι «θεωρούμε πολύ κρίσιμο μέγεθος τις μετεγκαταστάσεις κυρίως επειδή η Ελλάδα ως χώρα υποδοχής δέχεται αρκετά παιδιά και η φέρουσα ικανότητα της χώρας δεν είναι πάντα τέτοια ώστε να μπορεί να βοηθά με τον ίδιο τρόπο, το ίδιο αποτελεσματικά όλα τα παιδιά». Όπως πρόσθεσε, «θεωρούμε υποχρέωση της χώρας να φυλάσσει σύνορά της και την εθνική της κυριαρχία, αλλά από την άλλη να τηρεί ευλαβικά τις διεθνείς συνθήκες και να δημιουργεί συνθήκες σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Τα ασυνόδευτα ανήλικα είναι ένα παράδειγμα προς μίμηση και έχει αναγνωριστεί από όλο τον κόσμο».

Η ειδική γραμματέας Προστασίας Ασυνόδευτων Ανηλίκων, Ειρήνη Αγαπηδάκη, επισήμανε ότι το πρόγραμμα ξεκίνησε ως πρωτοβουλία του πρωθυπουργού ο οποίος διαπραγματεύτηκε με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή την πιθανή μετεγκατάσταση ασυνόδευτων. Επίσης, υπενθύμισε ότι τον Φεβρουάριο του 2020 ο αριθμός των ασυνόδευτων στην Ελλάδα έφτασε τον αριθμό- ρεκόρ των 5.500 παιδιών, «πολύ πάνω από τη δυνατότητα της χώρας μας να φιλοξενεί και να ενσωματώνει με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα ασυνόδευτα παιδιά». Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικής Αλληλεγγύης, σήμερα βρίσκονται στην Ελλάδα 2.148 ασυνόδευτα παιδιά.

Η επικεφαλής της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στην Ελλάδα, Μιρέιγ Ζιράρ, παρατήρησε ότι «το πρόγραμμα μετεγκατάστασης ήταν επιτυχημένο αλλά δεν θα έπρεπε να είναι η εξαίρεση, θα έπρεπε να είναι ο κανόνας και να έχουμε ένα προβλέψιμο μηχανισμό μετεγκατάστασης σε όλη την Ευρώπη. Είναι μια κοινή ευθύνη διεθνώς, δεν είναι ένα κοινό βάρος, και ένα προβλέψιμο σύστημα μετεγκατάστασης θα αλλάξει τα δεδομένα και είναι πολύ σημαντικό να αρχίσουμε να δουλεύουμε επάνω σε αυτό».

Από τις 15 Απριλίου 2020 ως τις 12 Οκτωβρίου 2021, 1.047 ασυνόδευτα παιδιά μεταφέρθηκαν στο Βέλγιο, τη Βουλγαρία, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ελβετία, την Ιρλανδία, την Ιταλία, την Κροατία, τη Λιθουανία, το Λουξεμβούργο, την Ολλανδία, την Πορτογαλία και τη Φινλανδία. Το πρόγραμμα αφορά συνολικά στη μετεγκατάσταση 1.536 παιδιών και η κ.κ Αγαπηδάκη δήλωσε «αισιόδοξη ότι θα καταφέρουμε τελικά να φτάσουμε αυτό το στόχο που τέθηκε».

Το 78% των ασυνόδευτων ανηλίκων που έχουν μετεγκατασταθεί ανήκει στην ηλικιακή ομάδα 15-17 ετών, το 18% 11-14 ετών, το 2% 6-10 ετών και μόνο το 1% είναι ανήλικοι κάτω των πέντε ετών και άλλο 1% έχουν ενηλικιωθεί κατά τη διάρκεια του προγράμματος. Το 92% είναι αγόρια. Οι περισσότεροι κατάγονται από το Αφγανιστάν (70%) και ακολουθούν οι ανήλικοι από τη Συρία (7%), το Πακιστάν (5%), τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (4%) και τη Σομαλία (3%).

Επίσης, στο πλαίσιο του προγράμματος εθελοντικής μετεγκατάστασης ανηλίκων με σοβαρές ιατρικές παθήσεις και των οικογενειών τους στη Γερμανία μεταφέρθηκαν 1.035 άτομα (από τα οποία τα 620 ήταν παιδιά) κατά την περίοδο 24 Ιουλίου-17 Δεκεμβρίου 2020.

Σημειώνεται ότι το πρόγραμμα μετεγκατάστασης ασυνόδευτων παιδιών υλοποιείται σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης για το 'Ασυλο (EASO), τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης, την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες και τη UNICEF και με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι ελληνικές αρχές που συμμετέχουν είναι η Υπηρεσία Ασύλου, η Υπηρεσία Υποδοχής και Ταυτοποίησης και η Ελληνική Αστυνομία.

Το πρόγραμμα μετεγκατάστασης και άλλα ζητήματα που αφορούν στα «Παιδιά σε Μετανάστευση» θα τεθούν στο επίκεντρο διεθνούς συνεδρίου που οργανώνει το υπουργείο Μετανάστευσης στις 25 και 26 Οκτωβρίου στην Αθήνα, στο Κέντρο Πολιτισμού του Ιδρύματος Νιάρχος.