Όλα τα σενάρια για τις ασφαλιστικές εισφορές των αυτοαπασχολουμένων
Έρχεται νομοσχέδιο από το υπουργείο Εργασίας – αλλάζει δραστικά ο τρόπος υπολογισμού των εισφορών για 1,6 εκατομμύρια επιτηδευματίες από την 1/1/2020
Ύστερα από μια απολύτως αποτυχημένη απόπειρα σύνδεσης των ασφαλιστικών εισφορών των αυτοαπασχολουμένων με το δηλωθέν εισόδημα –απόπειρα η οποία στέρησε έσοδα εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ από το κράτος καθώς έφερε έξαρση της φοροδιαφυγής- το υπουργείο Εργασίας ετοιμάζεται να καθιερώσει νέο τρόπο υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών από το επόμενο έτος. Ο δρόμος άνοιξε μετά την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας η οποία έκρινε αντισυνταγματικό το γεγονός ότι οι μισθωτοί πληρώνουν για την κύρια σύνταξη το 6,67% του εισοδήματός τους, την ώρα που οι αυτοαπασχολούμενοι κατέβαλαν το 20% μέχρι και την 31/12/2018 αλλά και το 13,33% από την 1/1/2019 και μετά.
Η σύνδεση των εισφορών με το εισόδημα αποδείχτηκε στην πράξη μια άκρως πολύπλοκη, γραφειοκρατική και ανεφάρμοστη επιλογή. Δεν είναι τυχαίο ότι ακόμη ο ΕΦΚΑ δεν έχει ξεκαθαρίσει ποιες είναι οι ληξιπρόθεσμες οφειλές των αυτοαπασχολουμένων για το 2018, υποχρεώνοντας τους πολίτες να εντάσσονται στη ρύθμιση των 120 δόσεων με «υποσχετική» ότι θα ρυθμίσουν και οφειλές που θα τους αποκαλυφθούν στο μέλλον. Το μέτρο, επιβάρυνε υπερβολικά μερικές δεκάδες χιλιάδες αυτοαπασχολούμενους που δήλωναν τα πραγματικά τους εισοδήματα ενώ ευνόησε εκατοντάδες χιλιάδες οι οποίοι βρέθηκαν μετά το 2016 να καταβάλλουν μόνο την ελάχιστη εισφορά των 176 ευρώ τον μήνα. Στην πράξη, αποδείχτηκε ότι οι λίγοι που εμφάνιζαν τα πραγματικά τους εισοδήματα, έγιναν ακόμη λιγότεροι. Δεν είναι τυχαίο ότι από το 2016 μέχρι και το 2018, τα δηλωθέντα εισοδήματα των αυτοαπασχολουμένων μειώθηκαν πάνω από 2 δις. ευρώ.
Μετά και την απόφαση του Σ.τ.Ε το υπουργείο Εργασίας καλείται να θεσπίσει νέα διαδικασία υπολογισμού των εισφορών και τα σενάρια που επεξεργάζεται είναι τα εξής:
- Να καταβάλλεται και πάλι ένα σταθερό ποσό ανά μήνα όπως συνέβαινε και επί των ημερών του TEBE. To ποσό αυτό θα μπορεί να εξαρτάται είτε από τα χρόνια άσκησης του επαγγέλματος (όπως συνέβαινε και στο παρελθόν) είτε και από το ύψος των κερδών. Στη δεύτερη περίπτωση, μπορεί να δημιουργηθεί μια κλίμακα που θα ορίζει συγκεκριμένα ποσά κερδών (π.χ από 0 έως 10.000 ευρώ, 200 ευρώ τον μήνα, από 10.000 έως 20.000 ευρώ 250 ευρώ τον μήνα κ.ο.κ).
- Να εξακολουθήσει η σύνδεση με το δηλωθέν εισόδημα αλλά με πολύ χαμηλότερους συντελεστές. Το συγκεκριμένο σενάριο έχει αρκετά μειονεκτήματα καθώς δεν λύνει τα γραφειοκρατικά προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί σήμερα με τις προκαταβολές και τις τελικές εκκαθαρίσεις για εκατομμύρια ασφαλισμένους.
- Να μειωθεί το ανώτατο πλαφόν υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών το οποίο σήμερα φτάνει κοντά στα 70.000 ευρώ τον χρόνο. Όσο χαμηλότερο το ανώτατο πλαφόν, τόσο ισχυρότερο γίνεται και το κίνητρο δήλωσης των πραγματικών εισοδημάτων από τον φορολογούμενο.
Οι τελικές αποφάσεις αναμένεται να ληφθούν μέσα στις επόμενες εβδομάδες και το νομοσχέδιο θα έρθει στη Βουλή πριν από το τέλος του χρόνου προκειμένου το νέο σύστημα να τεθεί σε εφαρμογή από την 1/1/2020.