Πότε μπορώ και πότε δεν μπορώ να αναγνωρίσω πλασματικά χρόνια

Για να αναγνωρίσει κάποιος έως και επτά πλασματικά χρόνια πρέπει να θεμελιώνει δικαίωμα συνταξιοδότησης από 1/1/2011 και μετά με προϋποθέσεις που διαμορ­φώνονται και ισχύουν από αυτήν την ημερομηνία και μετά, με βάση τις διατάξεις του άρ­θρου 10 του ν. 3863/2010 (σ.σ είναι ο καινούργιος ασφαλιστικός νόμος. Η βασικότερη διάταξη προβλέπει συνταξιοδότηση στα 60 με 40 χρόνια εργασίας). Γίνεται επομένως απολύτως ξεκάθαρο ότι:

• • για όσους θεμελιώνουν ή κατοχυρώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης μέχρι 31/12/2010, καθώς και
  • για όσους θεμελιώνουν από 1/1/2011 και μετά με βάση προϋ­πο­θέσεις που δεν τροποποιούνται από το άρθρου 10 του ν. 3863/2010,

δεν ισχύει η αναγνώριση των επτά πλασματικών ετών. Εξακολουθούν να ισχύουν οι δια­τά­ξεις του άρθρου 40 του ν. 2084/1992, όπως αυτό ίσχυε μέχρι την αντικατάστασή του από την παρ. 18 του άρθρου 10 του ν. 3863/2010. Δηλαδή ισχύουν οι παλαιές διατάξεις των πλασματικών ετών.

Επομένως, από το πεδίο εφαρμογής αποκλείονται τα πρόσωπα που ήδη έχουν θεμε­λι­ώσει ή κατοχυρώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι 31/12/2010 ή θεμελιώνουν από 1/1/2011 και μετά με διατάξεις που δεν τροποποιούνται από το άρθρο 10 του ν. 3863/2010. Σε αυτές τις κατηγορίες συγκαταλέγονται:

1. γονείς ή σύζυγοι αναπήρων συνταξιοδοτούμενοι με το άρθρο 140 του ν. 3655/2008
   
2. άνδρες που συνταξιοδοτούνται με 15 έτη ή 4.500 ημέρες ασφάλισης και ηλικία 65 ετών.
   
3. Επίσης, δεδομένου ότι με το άρθρο 10 του ν. 3863/2010 δεν θίγονται οι προϋποθέσεις συντα­ξι­ο­δότησης λόγω αναπηρίας και θανάτου, οι αναγνωριζόμενοι χρόνοι του άρθρου 40 αναγνω­ρί­ζονται μόνο στις περιπτώσεις συνταξιοδότησης λόγω γήρατος (με εξαίρεση το χρόνο στρατιω­τι­κής θητείας, ο οποίος αναγνωρίζεται και για θεμελίωση σύνταξης αναπηρίας/θανάτου υπό τις προϋποθέσεις του ν. 1358/83, όπως ισχύει) .

β) Ειδικά σε ό,τι αφορά στις μητέρες ανήλικων τέκνων, ασφαλισμένες από 1/1/1993 και μετά (νέες ασφαλισμένες), η δυνατότητα αναγνώρισης χρόνου ασφάλισης με τις εν λόγω διατάξεις δίνεται από 1/1/2013 και μετά, οπότε (σύμφωνα με την παρ. 17 ε του άρθρου 10 του ν. 3863/10) τροποποιούνται οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησής τους. Οι μητέρες ανηλίκων τέκνων, ασφαλι­σμέ­νες μέχρι 31/12/1992, που θεμελιώνουν ή κατοχυρώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης με προ­­ϋ­­πο­­θέσεις που ίσχυαν μέχρι 31/12/2010, δεν έχουν το δικαίωμα να προβούν στις προβλε­πό­μενες από τη ρύθμιση αυτή αναγνωρίσεις, εκτός, βέβαια, αν επιλέξουν να μην συνταξιοδοτη­θούν με αυτές τις διατάξεις, αλλά με προϋποθέσεις που διαμορφώνονται και ισχύουν από 1/1/2011 και μετά, με βάση τις διατάξεις του αρ. 10 του ν. 3863/2010.

Η δεύτερη σύνταξη

Όσον αφορά στη λήψη δεύτερης σύνταξης γήρατος από τους φορείς αρμοδιότητας του Υπουρ­γείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, θα είναι δυνατή και στις περιπτώσεις αυτές η αναγνώριση χρόνου ασφάλισης, σύμφωνα με τα επιμέρους οριζόμενα στην παρούσα και τις διατάξεις περί διπλοσυντασυνταξιούχων. Επισημαίνουμε, δηλαδή, ότι σε περίπτωση λήψης δεύτερης σύντα­ξης με προϋποθέσεις που διαμορφώνονται και ισχύουν από 1/1/2011 και μετά, με βάση τις διατάξεις του αρ. 10 του ν. 3863/2010, θα είναι δυνατή η αναγνώριση χρόνου ασφάλισης. Αντίθετα, στις περιπτώσεις λήψης δεύτερης σύνταξης με προϋποθέσεις που δεν μετα­βλή­θηκαν με το άρθρο 10 του ν. 3863/2010, δεν θα είναι δυνατή η αναγνώριση πλασματικού χρόνου ασφάλισης, με εξαίρεση την αναγνώριση του χρόνου στρατιωτικής υπηρεσίας, η οποία, όπως ήδη έχουμε ανα­φέ­ρει, γίνεται σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 1358/1983.

Για την πληρέστερη κατανόηση των ανωτέρω παραθέτουμε τα επόμενα παραδείγματα:

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ 1

Γυναίκα ασφαλισμένη στο πρώην ΤΑΠ-ΟΤΕ το 1991, η οποία την 31^η/12/2010 είχε 19 έτη ασφάλισης και ανήλικο παιδί μπορεί:

είτε να επιλέξει να συνταξιοδοτηθεί με πλήρη σύνταξη (ως μητέρα ανηλίκου με τουλάχιστον 18¹/₂ έτη ή 5500 ημέρες ασφάλισης) στην ηλικία των 55 ετών (50 για μειωμένη) – διατάξεις ΙΚΑ-ΕΤΑΜ– χωρίς, στην περίπτωση αυτή να έχει δικαίωμα αναγνώ­ρι­σης πλα­σμα­τικών χρόνων ασφάλισης σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 40 του ν.3996/2011

είτε να συνταξιοδοτηθεί με τη συμπλήρωση 25 ετών ασφάλισης (με την προϋπό­θεση ότι θα έχει ανήλικο παιδί κατά την ημερομηνία συμπλήρωσης του χρό­νου αυτού) και σε ηλικία που προσδιορίζεται από τις διατάξεις του άρθρου 10 του ν. 3863/2010, π.χ. στο παράδειγμα αυτό, το 2016 και ηλικία 65 ετών (60 για μειωμένη).

Αναγνωρίζοντας πλασματικό χρόνο 4 ετών το 2012, θα έχει 25 (πραγματικά και πλα­σμα­τικά) έτη ασφάλισης και εφόσον έχει και ανήλικο παιδί κατά το έτος αυτό, μπορεί να δικαιωθεί πλήρους σύνταξης με τη συμπλήρωση του 55ου έτους της ηλικίας της (του 53^ου για μειωμένη)[1].

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ 2

Γυναίκα ασφαλισμένη από το 1988 στο τ. ΤΣΠ-ΕΤΕ, η οποία την 31^η/12/2010 είχε ανήλικο παιδί, 18 έτη ασφάλισης και ηλικία 49 ετών, συμπληρώνει 25 έτη ασφάλισης (χωρίς ανα­γνώ­­ρι­ση πλασματικού χρόνου) το έτος 2017. Το έτος αυτό, εφόσον έχει και ανήλικο παιδί, μπορεί να δικαιωθεί πλήρους σύνταξης σε ηλικία 65 ετών (60 για μειωμένη).

Εναλλακτικά, (με 18¹/₂ έτη ή 5500 ημέρες ασφάλισης –διατάξεις ΙΚΑ-ΕΤΑΜ) το 2011 και εφόσον έχει ανήλικο παιδί τότε, μπορεί να δικαιωθεί πλήρους σύνταξης σε ηλικία 57 ετών (52 για μειωμένη),

ή, (παρ. 5 του άρθρου 40 του ν.3996/2011) αναγνωρί­ζο­ντας, μέχρι 31/12/2013, πλασματικό χρόνο ασφάλισης σύμφωνα με τις διατά­ξεις του άρθρου 40 του ν. 2084/1992 (χρόνο γο­νι­κής άδειας ανατροφής παιδιών, χρόνο επιδότησης λόγω ασθένειας, χρόνο ανεργίας κ.λπ.) μπορεί (συμπληρώ­νο­ντας 18¹/₂ έτη ή 5500 ημέρες ασφά­λι­σης μέχρι 31/12/2010 και με ανήλικο παιδί τότε), να δικαι­ω­θεί σύντα­ξης λόγω γήρατος με τις προϋποθέσεις που ίσχυαν μέχρι 31/12/2010 (55 ετών για πλήρη – 50 ετών για μειωμένη σύνταξη).

ή, εφόσον το επιθυμεί, μπορεί να αναγνωρίσει το 2012 πλασματικό χρόνο 5 ετών, οπότε, έχοντας συμπληρώσει 25 έτη ασφάλισης και έχοντας ανήλικο παιδί το 2012, μπορεί να συνταξιοδοτηθεί με πλήρη σύνταξη ως μητέρα ανηλίκου με τη συμπλήρωση του 55ου έτους της ηλικίας της (του 53ου για μειω­μένη)¹.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ 3

Άνδρας ασφαλισμένος στο τ. ΤΑΠ-ΟΤΕ από το 1982, ο οποίος την 31^η/12/2010 έχει 20 έτη ασφάλισης χωρίς να θεμελιώνει συνταξιοδοτικό δικαίωμα με κάποια από τις προϋπο­θέ­σεις συντα­ξι­οδότησης των ανδρών ασφαλισμέ­νων μέχρι 31/12/1982, θα δικαιω­θεί πλή­ρους συνταξι­οδότησης με τη συμπλήρωση 35 ετών ασφάλισης ανεξάρτητα από την ηλικία του, π.χ. το 2025 εάν δεν έχει δια­κοπή του ασφαλιστικού του βίου.

Επισημαίνεται ότι στην περίπτωση αυτή, δεν μπορεί να αναγνωριστεί πλα­σμα­τι­κός χρόνος ασφάλισης σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 40 του ν.3996/2011, δεδομέ­νου ότι η διάταξη που προβλέπει τη συνταξιοδότηση των μέχρι 31/12/1982 ασφαλισμένων μετά από 35 έτη ασφάλισης ανεξάρτητα από την ηλικία τους δεν έχει θιγεί από τις διατάξεις του ν. 3863/2010.

Εναλλακτικά, στην περίπτωση αυτή, ο ασφαλισμένος μπορεί να δικαιωθεί πλή­ρους σύντα­ξης με τη συμπλήρωση του 65ου έτους της ηλικίας του (προϋ­πό­θε­ση συνταξιοδότησης 15 έτη ασφάλισης + 65 ετών), χωρίς και πάλι να δικαιούται να αναγνωρίσει πλασματικό χρόνο σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 40 του ν. 3996/2011, αφού η εν λόγω προϋπόθεση δεν θίγεται από τον ν. 3863/2010.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ 4

Γυναίκα ασφαλισμένη στο τ. ΤΣΠ-ΕΤΕ από το 1983, η οποία έχει, το 2010, ηλικία 58 ετών και 26 έτη ασφάλισης, έχει ήδη θεμελιώσει δικαίωμα λήψης μειωμένης σύνταξης το 2010. Η ασφαλισμένη αυτή θεμελιώνει δικαίωμα πλήρους συνταξιοδότησης το έτος 2012 –με τη συμπλήρωση του 60ού έτους της ηλικίας της. Προφανές είναι ότι, στην περίπτωση αυτή δεν μπορεί να αναγνωριστεί πλασματικός χρόνος του άρθρου 40 του νόμου αυτού.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ 5

Γυναίκα ασφαλισμένη στο τ. ΤΣΠ-ΕΤΕ από το 1983, η οποία έχει, το 2010, ηλικία 52 ετών και 26 έτη ασφάλισης, δεν έχει θεμελιώσει δικαίωμα λήψης μειωμένης σύνταξης το 2010. Η ασφαλισμένη αυτή συμπληρώνει το 55ο έτος της ηλικίας της το 2013, οπότε θεμελιώνει δικαίωμα λήψης μειωμένης σύνταξης με τη συμπλήρωση του 58ου έτους της ηλικίας της –εφόσον το επιθυμεί, μπορεί να αναγνωρίσει και πλασματικό χρόνου του άρθρου 40 του νόμου αυτού (προϋπόθεση το 2010: 25 έτη ασφάλισης και ηλικία 55 ετών για μειωμένη – 60 για πλήρη. Με τις διατάξεις του άρθρου 10 του ν. 3863/2010 το όριο ηλικίας αυξάνεται κατά ένα έτος ετησίως μέχρι το 60ό για μειωμένη το 2015 και το 65ο για πλήρη σύνταξη το 2015.)

Δικαίωμα λήψης πλήρους σύνταξης λόγω γήρατος θεμελιώνει όταν συμπληρώσει το όριο ηλικίας που προβλέπεται κατά τη συμπλήρωση του 60ούέτους της ηλικίας της (το 2018), άρα μπορεί να δικαιωθεί πλήρους σύνταξης στο 65ο έτος της ηλικίας της. Στην περί­πτωση αυτή μπορεί, εφόσον το επιθυμεί, να αναγνωρίσει και πλασματικό χρόνο ασφάλισης.