H συμφωνία του Λουξεμβούργου σε απλά ελληνικά

Πρώτον ότι θα υπάρξει ένας μηχανισμός διευθέτησης του χρέους ο οποίος θα είναι συνδεδεμένος με την ανάπτυξη. Δεύτερον ότι η Ελλάδα θα βοηθηθεί στο να βγει στις αγορές μετά το 2018 με «όπλο» ένα μαξιλάρι ρευστότητας το οποίο θα δημιουργηθεί με πόρους από το υφιστάμενο πακέτο χρηματοδότησης τουESΜ. Όσο για το ΔΝΤ βρέθηκε τρόπος να παραμείνει εντός προγράμματος με μια κατά κύριο λόγο «πολιτική λύση». Η προληπτική γραμμή χρηματοδότησης που συμφωνήθηκε, στην πράξη δεν αναμένεται να χρησιμοποιηθεί. Πρώτον διότι δεν είναι σαφές το πότε η Ελλάδα θα μπορεί να έχει πρόσβαση στα περίπου 1,8 δις. ευρώ που ανέφερε η κυρία Λαγκάρντ –η ίδια διευκρίνισε ότι απαιτείται να αποσαφηνιστούν τα μέτρα του χρέους- και δεύτερον διότι πολύ δύσκολα η Ελλάδα θα ζητήσει λεφτά από το ΔΝΤ όταν υπάρχουν οι πόροι τουESM.

Τα βασικότερα σημεία της συμφωνίας που επιτεύχθηκε χθες είναι τα εξής:

• Μέχρι και το φθινόπωρο, τα χρήματα που θα περισσέψουν για την ενίσχυση της ρευστότητας της ελληνικής οικονομίας δεν θα ξεπεράσουν τα 800 εκατ. ευρώ. Μπορεί η συνολική δόση να φτάσει στα 8,5 δις. ευρώ αλλά τα χρήματα θα δοθούν σε δύο δόσεις. Σε αυτή τη φάση, πιθανότατα μέσα στον Ιούλιο γιατί πρέπει να ψηφίσουν και τα ευρωπαϊκά κοινοβούλια, θα δοθούν 7,7 δις. ευρώ. Από αυτά όμως, τα 6,9 δις. ευρώ αφορούν στις δανειακές υποχρεώσεις της Ελλάδας και τα υπόλοιπα 800 εκατ. ευρώ θα διατεθούν για άλλες ανάγκες, πιθανότατα για την κάλυψη ληξιπρόθεσμων οφειλών. Σύμφωνα με τον κ. Ρέγκλινγκ, τα τελευταία 800 εκατ. ευρώ, θα εκταμιευτούν το φθινόπωρο, αφού εκπληρωθούν οι προϋποθέσεις που έχουν τεθεί στην Ελλάδα.
• Το τελικό ανακοινωθέν τουEurogroupμιλάει με σαφήνεια για πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% έως το 2022 και για πλεονάσματαυψηλότερα του 2% για την περίοδο από το 2023 έως το 2060. Το 2% υπάρχει ως αναφορά στο τελικό κείμενο με την επισήμανση «ίσα με ή υψηλότερα αλλά κοντά στο 2%». Πρακτικά, με την απόφαση τουEurogroupκλειδώνει η δημοσιονομική πολιτική της Ελλάδας για δεκαετίας και σε κάθε περίπτωση μέχρι το 2022 καθώς τα πλεονάσματα του 3,5% δεν αφήνουν κανένα περιθώριο χαλάρωσης στην όποια ελληνική κυβέρνηση.
• Η απόφαση τουEurogroupπαραπέμπει σεέναν ακόμη σκληρό γύρο διαπραγματεύσεων για το χρέος ο οποίος θα πραγματοποιηθεί σε περίπου έναν χρόνο από σήμερα. Αντικείμενο αυτής της διαπραγμάτευσης θα είναι να οριστικοποιηθεί ένας μηχανισμός ενεργοποίησης μέτρων διευθέτησης του χρέους ο οποίος θα συναρτάται από την πορεία της οικονομίας (σ.σ πρόκειται για την περίφημη γαλλική πρόταση). Στο τελικό κείμενο δεν υπάρχει καμία συγκεκριμένη αναφορά αν και παρασκηνιακά είχαν γίνει συζητήσεις για σύνδεση των μέτρων ανάλογα με το αν η ανάπτυξη θα ξεπερνά ή όχι το 1,3% του ΑΕΠ.
• Το τελικό κείμενο της συμφωνίας, παραπέμπει σε έναν μηχανισμό υποστήριξης της Ελλάδας στο να βγει στις αγορές μετά το τέλος του προγράμματος. Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, τοEurogroupδεσμεύεται να παρέχει υποστήριξη στην Ελλάδα να επιστρέψει στις αγορές. Πρακτικά, τοEurogroupπροαναγγέλει ότι οι επόμενες δόσεις που θα εκταμιευτούν στο πλαίσιο της 3^ηςδανειακής σύμβασης θα είναι τέτοιες ώστε όχι μόνο να καλύπτουν τις δανειακές ανάγκες αλλά και τις ληξιπρόθεσμες οφειλές του δημοσίου αλλά να περισσεύουν και χρήματα ώστε να δημιουργηθεί ένας «κουμπαράς». Ο «κουμπαράς» αυτός, σχεδιάζεται να λειτουργήσει ως μαξιλάρι ασφαλείας για την έξοδο στις αγορές μετά το τέλος του προγράμματος.
• Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αποφάσισε να ανοίξει μια προληπτική γραμμή χρηματοδότησης η οποία όμως θα είναι της τάξεως των 2 δις δολαρίων ή της τάξεως των 1,8 δις. ευρώ. Αυτή η γραμμή έχει περισσότερο «πολιτικό χαρακτήρα». Το πιθανότερο είναι ότι η Ελλάδα δεν θα εκταμιεύσει ποτέ αυτούς τους πόρους καθώς, μεταξύ άλλων, το χρήμα του ΔΝΤ είναι και ακριβότερο. Άλλωστε, και ο Γιώργος Χουλιαράκης που ρωτήθηκε χθες σχετικά, ξεκαθάρισε ότι είναι δύσκολα θα ζητήσει η Ελλάδα να ανοίξει αυτή τη προληπτική γραμμή τη στιγμή που αυτή τη στιγμή υπάρχουν 53 δις. ευρώ αδιάθετα από το πακέτο τουESM(εκ των οποίων τα 8,5 δις. ευρώ θα εκταμιευτούν τον Ιούλιο και τον Σεπτέμβριο)

Το τελικό κείμενο εμπεριέχει και μια σειρά αναφορών οι οποίες όμως χρίζουν περισσότερης εξειδίκευσης. Για παράδειγμα γίνεται αναφορά στη συγκρότηση Επενδυτικής Τράπεζας στην Ελλάδα χωρίς όμως να αποσαφηνίζεται πως θα χρηματοδοτηθεί αυτή.

Πώς βλέπει τη συμφωνία το Μαξίμου

Το Μέγαρο Μαξίμου έδωσε τη δική του ερμηνεία στην χθεσινή συμφωνία και αναφέρει τα εξής:

1. Το κυριότερο σημείο της σημερινής απόφασης είναι η - για πρώτη φορά - σαφής δέσμευση του Eurogroup ότι θα υποστηριχθεί η έξοδος της Ελλάδας στις αγορές και η επιτυχής ολοκλήρωση του προγράμματος, με τη δημιουργία, μάλιστα, ενός σημαντικού αποθέματος ρευστότητας για να στηριχθεί η έξοδος της χώρας στις αγορές.
2. Έγινε δεκτή η Γαλλική πρόταση για ρήτρα ανάπτυξης που αποτελούσε πάγια διαπραγματευτική θέση της κυβέρνησης από το 2015. Η γαλλική πρόταση ουσιαστικά γεφυρώνει τις διαφορετικές εκτιμήσεις ΔΝΤ και ευρωπαϊκών θεσμών και άρα διασφαλίζει έναντι των αγορών τη βιωσιμότητα του χρέους, αφού το Eurogroup δεσμεύεται ότι τα μέτρα για την απομείωση του χρέους, θα μεταβάλλονται ανάλογα με τη μεταβολή των ρυθμών ανάπτυξης. Ταυτόχρονα, αυτό μετατρέπει τους ευρωπαίους εταίρους, σε συμμάχους στο στόχο της ανάπτυξης, αφού όσο περισσότερο μεγεθύνεται η ελληνική οικονομία, τόσο λιγότερο θα χρειαστεί να απομειώσουν το χρέος.
3. Αποφασίστηκε περίοδος χάριτος και επέκταση της ωρίμανσης μέχρι 15 χρόνια σίγουρα, και ενδεχομένως για περισσότερο διάστημα, αν δεν επιτευχθούν υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης. Αυτό διασφαλίζεται από την υιοθέτηση της ρήτρας ανάπτυξης.
4. Καθορίστηκαν τα πρωτογενή πλεονάσματα στο 2% από το 2023 και κατά μέσο όρο περίπου στο 2% ως το 2060. Επομένως, προβλέπεται η σταδιακή μείωση των πλεονασμάτων και κάτω από το 2%. Αυτή είναι μία πολύ σημαντική δέσμευση, καθώς προσδιορίζει το ύψος της απαιτούμενης απομείωσης χρέους, η οποία πλέον μπορεί να υπολογισθεί από αγορές και θεσμούς. Εξάλλου με αυτά τα πρωτογενή πλεονάσματα, η Ελλάδα θα είναι η μόνη χώρα της ΕΕ που θα βρίσκεται σε θετική εξαίρεση από το Σύμφωνο Σταθερότητας, καθώς με βάση αυτό θα υποχρεούνταν να έχει πρωτογενή πλεονάσματα ύψους 2,6% στο μακροπρόθεσμο διάστημα και όχι 2% όπως τελικά συμφωνήθηκε.
5. Υπήρξε δέσμευση για ένα φιλόδοξο πακέτο αναπτυξιακών δράσεων από ευρωπαϊκά κονδύλια που θα δώσει προοπτική υψηλών ρυθμών ανάπτυξης στην ελληνική οικονομία στο μεσοπρόθεσμο διάστημα (2018-2022).
6. Έγινε αποδοχή του πάγιου αιτήματος της κυβέρνησης για ίδρυση Αναπτυξιακής Τράπεζας.
7. Υπήρξε θετική εκτίμηση του ΔΝΤ σε σχέση με τη βιωσιμότητα του χρέους σε αντίθεση με την εκτίμηση της 22ας Μαΐου, όπου το ΔΝΤ θεωρούσε ότι το ελληνικό χρέος δεν βρίσκεται σε τροχιά βιωσιμότητας.
8. Αποφασίστηκε η δόση να είναι μεγαλύτερη από τις χρηματοδοτικές ανάγκες του ελληνικού δημοσίου αφού δίνει την δυνατότητα για πληρωμές ληξιπρόθεσμων οφειλών ύψους περίπου 1,6 δις.